Ở Cần Thơ, phong trào judo được khai sinh từ rất sớm và phát triển mạnh mẽ, tạo nền tảng cho nhiều thế hệ võ sinh bước lên đỉnh cao ở các giải vô địch quốc gia. So với các tỉnh khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), Cần Thơ từng được ví là "cánh chim đầu đàn", giúp các địa phương khác gầy dựng phong trào judo. Tuy nhiên, thế mạnh ấy đã không được duy trì do nhiều yếu tố khách quan lẫn chủ quan…

Bài 1: "Chim đầu đàn" sã cánh

* NHỮNG NĂM THÁNG LẪY LỪNG

Từ cuối thập niên 1980 đến đầu thập niên 1990, phong trào judo chưa phát triển rộng khắp ở các tỉnh khu vực ĐBSCL. Khi đó, TPHCM là đơn vị rất mạnh vì họ có điều kiện tiếp cận phương pháp mới, thậm chí mời huấn luyện viên (HLV) Nhật Bản về dạy cập nhật luật mới, đòn thế mới. Trong thời điểm này, phong trào võ thuật cũng phát triển trở lại ở Cần Thơ và riêng môn judo đã có người được tập luyện tại TPHCM, rồi về truyền đạt lại tại các võ đường. Nhiều tỉnh lân cận đã đến mời HLV của Cần Thơ về giảng dạy.

Nhờ phong trào phát triển mạnh, judo Cần Thơ đã sản sinh ra nhiều tài năng trong giai đoạn này. Có thể kể một số võ sĩ đã thành danh như: Lê Quốc Thám (sau này trở thành HLV dẫn dắt đội tuyển judo Việt Nam tại SEA Games 23); Nguyễn Duy Khánh đoạt HCĐ giải trẻ châu Á đầu tiên cho Việt Nam; Nguyễn Bích Ngọc, HCV toàn quốc được đi tập huấn ở Nhật Bản; và nhiều vận động viên (VĐV) đoạt huy chương vàng quốc gia như: Lâm Trung Hiếu, Trần Hữu Phước, Châu Phước Hoàng, Đặng Thị Thu Thảo…

Các võ sinh judo Cần Thơ luyện đòn tomo nage.

Phong trào judo lớn mạnh đã giúp Sở TDTT Cần Thơ mạnh dạn đăng cai tổ chức giải judo toàn quốc vào năm 1993. Tại giải năm đó, judo Cần Thơ vượt qua hàng loạt đối thủ để đứng vào tốp ba đội mạnh nhất nước. Lực lượng trọng tài judo của Cần Thơ khi đó có tới 10 người, chỉ xếp sau TPHCM. Tuy nhiên, giai đoạn phát triển mạnh của judo Cần Thơ chỉ kéo dài từ những năm đầu thập niên 1990 tới khoảng đầu những năm 2000.

* XUỐNG DỐC

Sau thời kỳ thăng hoa, từ khoảng năm 2002 trở đi, judo Cần Thơ bắt đầu "tuột dốc", không vươn nổi ra các giải thế giới, số lượng HCV ở các giải trong nước cũng giảm dần.

Năm 1990, một trong những "cái nôi" của judo Cần Thơ được khai sinh là CLB Lê Bình đặt tại trường THCS Lê Bình, quận Cái Răng. CLB là nơi cung cấp nhiều tài năng cho judo tỉnh nhà. Tuy nhiên đến khoảng năm 1999, nhiều HLV giỏi của Cần Thơ ra đi tìm đơn vị mới vì cuộc sống và nhiều lý do khác, khiến phong trào đi xuống. CLB ở Trường THCS Lê Bình từng là nơi góp quân chủ lực cho judo Cần Thơ, nhưng hiện cũng chỉ còn khoảng 15 võ sinh theo học và thiếu sự đầu tư cơ sở vật chất. Ngoài CLB Lê Bình, ở Cần Thơ chỉ còn một CLB judo ở quận Ninh Kiều, nhưng cũng đang hoạt động cầm chừng.

Giảm số lượng HLV và VĐV theo tập, đội tuyển judo Cần Thơ ngày càng thiếu hụt lực lượng. Theo võ sư Huỳnh Văn Tuyền, cựu HLV đội tuyển judo Cần Thơ, thời điểm cuối thập niên 1990 đầu 2000, chế độ ăn của các VĐV ở mỗi hạng cân là 90.000 đồng/ngày. Mỗi hạng cân có 3 VĐV và số tiền chia làm 3, hưởng đều nhau. Chính sách "ăn đồng chia đủ" này đã không khuyến khích các VĐV phấn đấu tập luyện, nhưng đề xuất thay đổi đã không được các nhà quản lý thể thao chấp nhận. Điều này khiến những VĐV tập judo lâu hơn cảm thấy chán nản nên từ bỏ nghiệp võ thuật. Lực lượng VĐV judo trong khoảng 6 năm trở lại đây ngày càng ít một phần là vì vậy. Hiện tại đội tuyển judo Cần Thơ chỉ còn 4 VĐV (2 nữ), trong đó 2 VĐV vừa được đôn lên từ tuyến năng khiếu.

HLV giỏi ra đi, phong trào judo thu hẹp đã khiến judo Cần Thơ không còn là thế lực đáng gờm trên đấu trường trong nước. Thậm chí một số đơn vị ở ĐBSCL như Bến Tre, Đồng Tháp, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Trà Vinh… cũng đã qua mặt Cần Thơ ở các giải judo.

NGUYỄN MINH

Bài cuối: Đào tạo thiếu thống nhất