Để nâng cao năng lực chống chịu và giảm thiệt hại cho các hợp tác xã (HTX) trước tác động của dịch COVID-19, Liên minh HTX Việt Nam đã triển khai nhiều chương trình hành động tiếp sức cho các HTX. Cùng đó, Nghị định 45/2021/NĐ-CP của Chính phủ về việc thành lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ hỗ trợ phát triển HTX có hiệu lực thi hành từ ngày 15-5-2021, với nhiều điểm mới, từ đó tạo điều kiện cho các HTX tiếp cận vốn hỗ trợ sản xuất kinh doanh để tăng khả năng thích ứng trong tình hình mới.
Cầu nối
Liên minh HTX TP Cần Thơ hỗ trợ cho nhiều HTX của Cần Thơ mở rộng thị trường thông qua các kênh phân phối cửa hàng, siêu thị.
Ông Nguyễn Đức Phương, Chủ tịch Liên minh HTX TP Cần Thơ, cho biết: Trong 6 tháng đầu năm 2021, Liên minh HTX thành phố đã phát huy vai trò cầu nối, tư vấn cho các HTX thực hiện miễn giảm thuế, tham gia vào “Đề án HTX sản xuất gắn với chuỗi giá trị” và hỗ trợ cho nhiều HTX nông nghiệp lập dự án để vay vốn ưu đãi từ nguồn Quỹ hỗ trợ HTX Việt Nam. Cùng đó, Liên minh HTX TP Cần Thơ còn hỗ trợ cho 18 HTX có nhu cầu vay vốn sản xuất kinh doanh tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi từ các ngân hàng; kết nối cho nhiều công ty, doanh nghiệp làm việc với các HTX nông nghiệp về hợp đồng liên kết cung cấp dịch vụ đầu vào và bao tiêu đầu ra cho HTX… Qua đó, đã giúp cho nhiều HTX nâng chất hoạt động, ổn định sản xuất kinh doanh theo chuỗi giá trị.
Dù có nhiều chương trình hỗ trợ phát triển cho khu vực kinh tế hợp tác, nhưng nhiều HTX ở TP Cần Thơ vẫn khó tiếp cận được các chính sách mới hoặc khó tiếp cận với các nguồn vốn vay ưu đãi để đầu tư sản xuất… Là một trong những HTX bị giảm gần 50% doanh thu do ảnh hưởng của dịch COVID-19, anh Châu Trọng Hữu, Giám đốc HTX nông nghiệp sinh học ứng dụng công nghệ cao Hữu Thiên (HTX Hữu Thiên), xã Mỹ Khánh, huyện Phong Điền, cho biết: Kể từ khi dịch COVID-19 bùng phát mạnh ở TP Hồ Chí Minh và một số tỉnh ĐBSCL, nhiều đơn hàng cung cấp nấm bào ngư cho các nhà hàng, quán ăn ở TP Cần Thơ cũng như các đơn hàng đi các chợ đầu mối lớn trong vùng ĐBSCL và các chợ Bình Điền, chợ Thủ Đức ở TP Hồ Chí Minh gần như bị đứt gãy, khiến doanh thu bị giảm nhiều so với trước. Không chỉ việc tiêu thụ hàng hóa bị sụt giảm, cái khó HTX gặp phải là giá vận chuyển hàng hóa cũng như vận chuyển phôi giống nấm bào ngư của HTX đều tăng gấp đôi so với trước. Để vượt khó và duy trì sản xuất cho thành viên, trước mắt HTX dồn sức sản xuất nấm bào ngư với chất lượng cao, đáp ứng tối ưu nhu cầu tiêu dùng sản phẩm dinh dưỡng cao trong mùa dịch cho khách hàng trong và ngoài thành phố. Hướng tới, HTX Hữu Thiên kỳ vọng sẽ tiếp cận được nguồn vốn vay dành riêng cho HTX, với lãi suất ưu đãi để đầu tư nhà xưởng chuyên sản xuất phôi giống nấm bào ngư ngay tại chỗ, mà không cần phải nhập từ nơi khác về... Từ đó, ổn định sản xuất kinh doanh, từng bước nâng cao năng lực nội tại, cũng như tăng khả năng chống chịu trước thiên tai và dịch bệnh.
Tiếp sức
Theo ông Nguyễn Đức Phương, hiện TP Cần Thơ chưa có quỹ hỗ trợ dành cho HTX, nên sự ra đời của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX với nhiều điểm mới, đặc biệt là ưu tiên hỗ trợ cho Liên minh HTX các tỉnh, thành phố chưa có quỹ hỗ trợ phát HTX là điều rất đáng mừng. Theo đó, Liên minh HTX thành phố đã xây dựng đề án về việc thành lập Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX TP Cần Thơ, đảm bảo đúng các quy định về pháp luật cũng như phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Dự kiến, Quỹ này sẽ hoạt động theo mô hình HTX, quy định rõ các đối tượng và điều kiện được vay vốn sẽ tạo điều kiện cho các HTX tiếp cận nguồn vốn ưu đãi vượt qua khó khăn, thách thức của dịch COVID-19...
Điểm mới của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX là ngoài HTX, Liên hiệp HTX, tất cả các thành viên của HTX, thành viên tổ hợp tác đều được vay vốn cả ngắn hạn, trung hạn và dài hạn, phục vụ cho các nhu cầu phát triển sản xuất kinh doanh. Điều này, cũng đã tháo gỡ được điểm nghẽn của cơ chế cũ về việc quy định đối tượng cũng như yêu cầu không cho vay vốn đối với nhu cầu ngắn hạn, phục vụ tính chất mùa vụ trong sản xuất nông nghiệp của các HTX trước đây. Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX quy định, tổng mức dư nợ cho vay đối với một khách hàng không vượt quá 15% vốn điều lệ thực có của Quỹ HTX tại thời điểm quyết định cho vay... Thời hạn cho vay của Quỹ HTX này đối với khách hàng được xác định trên cơ sở khả năng thu hồi vốn, phù hợp với chu kỳ sản xuất kinh doanh, phương án đầu tư và khả năng trả nợ của khách hàng. Ngoài ra Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX còn được phép mở rộng các hình thức huy động vốn từ thị trường, nhận tiền gửi của các quỹ địa phương, các nguồn huy động hợp pháp khác để bổ sung vào nguồn vốn hoạt động cho vay đối với khu vực kinh tế tập thể, HTX…
Trước tác động của dịch COVID-19, nhiều HTX đã nỗ lực duy trì sản xuất, tạo việc làm ổn định cho thành viên tham gia vào HTX. Cùng đó, sự vào cuộc tích cực của các ngành, các cấp trong việc triển khai các chính sách cũng như thực thi các nguồn lực hỗ trợ về vốn cho khu vực kinh tế tập thể, HTX… sẽ tạo điều kiện cho khu vực kinh tế tập thể, mà nòng cốt là HTX duy trì ổn định sản xuất kinh doanh, tăng cường khả năng chống chịu trước tác động của đại dịch COVID-19.
Để tiếp sức cho các HTX, tổ hợp tác trước tác động của đại dịch COVID-19, Liên minh HTX Việt Nam đã yêu cầu liên minh HTX các tỉnh, thành phố chủ động nắm bắt tình hình sản xuất và tiêu thụ các mặt hàng nông sản, thực phẩm, công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp của các tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX tại các địa phương. Cùng đó, chỉ đạo cho các trung tâm xúc tiến thương mại thuộc hệ thống Liên minh HTX Việt Nam chủ động kết nối với các doanh nghiệp, nhà phân phối, như: Saigon Coop, LOTTE Mart, VinMart... để tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa cho các tổ hợp tác, HTX. Song song đó, chỉ đạo Quỹ hỗ trợ HTX Việt Nam tiến hành rà soát các HTX đang có dư nợ tại Quỹ; đồng thời, báo cáo tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như nắm bắt những đề xuất của các HTX về nhu cầu xin giãn nợ, điều chỉnh kỳ hạn trả nợ gốc,... Trên cơ sở đó, Quỹ đã cơ cấu lại nợ cho nhiều HTX bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, với tổng số tiền là 56 tỉ đồng; đồng thời tổ chức cho vay mới đối với nhiều dự án đổi mới hoạt động, đổi mới sản phẩm,... góp phần hỗ trợ kịp thời cho các HTX ổn định sản xuất kinh doanh, tăng cường khả năng thích ứng cho các HTX trong điều kiện dịch COVID-19.
Bài, ảnh: MỸ HOA