Tháng 5-2025, tại TP Cần Thơ và cả khu vực ÐBSCL xuất hiện nhiều cơn mưa lớn tưới mát ruộng đồng, giảm oi bức và khô hạn, xâm nhập mặn. Tuy nhiên, theo các nhà khoa học đây là thời gian đầu mùa mưa, từ mùa khô sang mùa mưa, các trận mưa lớn có khả năng xảy ra cần đề phòng lốc xoáy, sấm sét xuất hiện, gây thiệt hại sản xuất, tài sản và tính mạng con người...

Cơn mưa lớn trưa 5-5-2025 với vũ lượng 60,3mm, làm ngập nghẹt đường Trần Việt Châu (quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ), làm ảnh hưởng sinh hoạt của người dân.

Ảnh hưởng mưa lớn…

Từ giữa tháng 4-2025 đến nay, tại TP Cần Thơ xuất hiện nhiều cơn mưa chuyển mùa, đầu mùa, làm mát dịu không khí oi bức. Ðặc biệt, cơn mưa lớn ngày 5-5 vừa qua kéo dài gần 2 tiếng đồng hồ, làm dịu không khí oi bức, tưới mát ruộng lúa, vườn cây ăn trái. Tuy nhiên, cơn mưa kéo dài gây ngập nghẹt nhiều tuyến đường, con hẻm tại quận Ninh Kiều - trung tâm TP Cần Thơ. Nguyên nhân, do hiện nay nhiều tuyến đường trên địa bàn được xây dựng công trình ngầm; sửa chữa, nâng cấp, mở rộng hệ thống thoát nước thải, nước mưa, vỉa hè... Trong đó có những tuyến đường xây dựng chưa hoàn thành nên xảy ra sự cố ngập khi mưa lớn xuất hiện. Bên cạnh đó, một số tuyến đường có hệ thống thoát nước nhỏ hẹp, bị rác thải che lấp miệng hố ga, cản trở dòng chảy, gây ngập nghẹt. Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự - Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn (PTDS-PCTT&TKCN) TP Cần Thơ đề nghị các đơn vị liên quan đẩy nhanh tiến độ thực hiện, sớm hoàn thành công trình, nhằm hạn chế tình trạng ngập nghẹt do mưa lớn.

Theo Viện Khoa học thủy lợi miền Nam, hiện nay, ÐBSCL bắt đầu vào mùa mưa năm 2025. Hầu hết các địa phương trong vùng đã xuất hiện mưa trên diện rộng, với vũ lượng từ 30-50mm có nơi lên tới hơn 70mm. Một số đô thị trong vùng bị ngập nghẹt do lượng mưa lên đến hơn 70mm. Ông Huỳnh Thanh Việt, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Chánh Văn phòng Ban Chỉ huy PTDS-PCTT&TKCN TP Cần Thơ, cho biết: “Hiện nay Ban Chỉ huy PTDS-PCTT&TKCN trên địa bàn đã kiện toàn, công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cũng được xây dựng phù hợp với đặc điểm, tình hình của từng địa phương. Thời tiết đang vào mùa mưa, các địa phương trên địa bàn cần đề phòng, hướng dẫn người dân các biện pháp hạn chế tốc mái nhà cửa, công trình xây dựng ảnh hưởng do lốc xoáy, phòng tránh bị sét đánh trúng, nhất là hạn chế lao động ngoài đồng trống khi trời sắp mưa giông…”.

Ban Chỉ huy PTDS-PCTT&TKCN TP Cần Thơ cho biết hiện nay là thời điểm đầu mùa nên mưa thường kèm theo gió mạnh, lốc xoáy làm ảnh hưởng nhà cửa, sản xuất nông nghiệp của người dân. Do đó, giải pháp ứng phó, phòng tránh cần quan tâm thực hiện nghiêm. Năm 2024, trên địa bàn TP Cần Thơ xảy ra 46 đợt mưa lớn kèm theo giông lốc tại quận Bình Thủy, Ô Môn, Thốt Nốt, huyện Cờ Ðỏ, Vĩnh Thạnh, Thới Lai và Phong Ðiền, làm chết 1 người, sập 28 căn nhà, tốc mái 233 căn, thiệt hại tài sản khoảng 5,618 tỉ đồng. Ðặc biệt, năm 2024 thành phố xảy ra 1 đợt mưa đá trên địa bàn 3 xã: Thạnh Phú, Thới Hưng, Ðông Hiệp thuộc huyện Cờ Ðỏ. Trong cơn mưa kèm theo giông lốc gây thiệt hại nhiều nhà dân trên địa bàn. So với cùng kỳ nhiều năm đây là lần đầu tiên ghi nhận xuất hiện mưa đá trên địa bàn TP Cần Thơ... Ban Chỉ huy PTDS-PCTT&TKCN thành phố và các địa phương kịp thời huy động lực lượng, hỗ trợ chi phí cho các hộ dân bị ảnh hưởng thiên tai khắc phục hậu quả.

Tăng cường giải pháp phòng, chống

Ðể ứng phó thiên tai, hạn chế thiệt hại tài sản, tính mạng nhân dân khi mưa giông xuất hiện, Ban Chỉ huy PTDS-PCTT&TKCN thành phố yêu cầu ngành chức năng, các địa phương tổ chức lực lượng hỗ trợ, hướng dẫn bảo đảm giao thông an toàn cho người và phương tiện, nhất là tại các khu vực ngập sâu, khu vực đã xảy ra sạt lở hoặc có nguy cơ xảy ra sạt lở, kiên quyết không cho người và phương tiện qua lại nếu không bảo đảm an toàn; không để xảy ra thiệt hại đáng tiếc về người do bất cẩn, chủ quan. Theo dõi chặt chẽ các bản tin cảnh báo, dự báo; thông báo, hướng dẫn kịp thời, thường xuyên cho các cấp chính quyền, người dân để chủ động phòng tránh, giảm thiểu thiệt hại; triển khai lực lượng xung kích kiểm tra, rà soát các khu dân cư ven sông, khu vực có nguy cơ cao xảy ra sạt lở để chủ động di dời, sơ tán người dân khi có tình huống xảy ra. Sẵn sàng lực lượng, phương tiện để cứu hộ, cứu nạn khi có yêu cầu. Trực ban nghiêm túc, thường xuyên báo cáo về Ban Chỉ huy PTDS-PCTT&TKCN thành phố khi thiên tai xuất hiện…

Ông Huỳnh Thanh Việt cho biết thêm, ngay thời điểm này, TP Cần Thơ cũng tăng cường công tác tuyên truyền, chủ động ứng phó với các hiện tượng mưa lớn kèm theo gió mạnh, lốc xoáy, sạt lở bờ sông… Ban Chỉ huy PTDS-PCTT&TKCN TP Cần Thơ yêu cầu các địa phương hướng dẫn người dân chằng chống nhà cửa an toàn đề phòng các hiện tượng mưa kèm theo giông, lốc xoáy trong thời điểm đầu mùa mưa, chuyển mùa; chặt tỉa cây xanh trên vỉa hè, khu vực gần nhà, nhằm tránh mưa giông làm đổ ngã cây xanh gây nguy hiểm cho người và phương tiện lưu thông; kiểm tra, gia cố các khu vực sạt lở, có nguy cơ sạt lở; khai thông cống rãnh, hạn chế ngập nghẹt do mưa lớn, rác thải lấp kín hố ga thoát nước; tăng cường tuyên truyền, nhắc nhở phụ huynh không cho trẻ em tắm mưa trong những cơn mưa đầu mùa, nhằm tránh tác hại nếu mưa axít xảy ra...

Ông Nguyễn Ngọc Hè, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, Phó trưởng Ban Chỉ huy PTDS-PCTT&TKCN thành phố, chỉ đạo: “Ngay thời điểm này, Ban Chỉ huy PTDS-PCTT&TKCN các cấp đã kiện toàn và triển khai các phương án phòng, chống thiên tai. Thời gian tới, các địa phương cần thực hiện nghiêm những yêu cầu của Ban Chỉ huy PTDS-PCTT&TKCN thành phố, nhất là chủ động kiểm tra, gia cố các công trình, chằng chống nhà cửa (đối với các nhà cấp 4, nhà mái tôn, vách lá) tránh tốc mái, sập do mưa giông; tổ chức chặt tỉa cây xanh trên vỉa hè, gần nhà, hạn chế đổ ngã gây nguy hiểm; tuyên truyền, vận động người dân không lao động ngoài đồng trống khi mưa giông, sấm sét xuất hiện...”.

Bài, ảnh: HÀ VĂN