Cùng với quá trình phát triển của thành phố qua 20 năm, khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã (HTX) của TP Cần Thơ đã không ngừng gia tăng về số lượng lẫn chất lượng. Qua đó, thành phố đã có nhiều mô hình HTX điển hình khẳng định vai trò trọng yếu trong liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, gắn với phát triển sản phẩm chủ lực của địa phương.

Hoạt động đóng gói chả cá tại HTX sản xuất thương mại Nhất Tâm.

Ông Nguyễn Ðức Phương, Chủ tịch Liên minh HTX TP Cần Thơ, cho biết: Qua 20 năm khu vực kinh tế tập thể, mà nòng cốt là các HTX ngày càng nâng cao chất lượng hoạt động, thực hiện liên kết theo chuỗi giá trị và có những đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội thành phố. Hiện thành phố có 327 HTX, tăng trên 200 HTX so với năm 2002; vốn điều lệ bình quân tăng từ 472 triệu đồng lên 2,4 tỉ đồng/HTX so với năm 2002... Trong đó, có nhiều HTX điển hình như HTX nông nghiệp thủy sản Thắng Lợi ở huyện Vĩnh Thạnh, HTX nông nghiệp Thân Thiện ở quận Thốt Nốt, HTX sản xuất thương mại Nhất Tâm ở quận Ninh Kiều… đã vận hành tốt các dịch vụ hỗ trợ đầu vào và đầu ra cho thành viên; từng bước mở rộng quy mô, sản xuất gắn với yêu cầu tiêu thụ của thị trường, giúp tạo việc làm và tăng thu nhập cho thành viên và người lao động, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội thành phố.

Một trong những HTX điển hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm của thành phố phải kể đến HTX nông nghiệp thủy sản Thắng Lợi (HTX Thắng Lợi) ở huyện Vĩnh Thạnh đã đem lại nguồn thu nhập ổn định cho thành viên nuôi cá tra ở mọi thời điểm và giải quyết việc làm thường xuyên cho gần 100 lao động trong và ngoài huyện Vĩnh Thạnh. Cùng đó, HTX còn chủ động tìm kiếm những doanh nghiệp có đủ năng lực tiêu thụ sản lượng cá tra lớn để ký kết các hợp đồng liên kết, hợp tác sản xuất… Nhờ vậy, sau 12 năm hoạt động, mô hình liên kết theo chuỗi giá trị của HTX đã nhận được sự đồng thuận cao của thành viên và nông dân vào HTX. Hiện HTX Thắng Lợi có năng lực sản xuất và cung ứng trên 6.500 tấn cá tra/năm cho các đối tác, doanh nghiệp; đạt doanh thu trên 150 tỉ đồng/vụ nuôi, đem lại thu nhập ổn định cho 44 thành viên, với mức trung bình trên 500 triệu đồng/vụ và thu nhập cho lao động thường xuyên từ 5 triệu đồng/tháng.

Chia sẻ quá trình qua 12 năm hình thành và phát triển, ông Huỳnh Thanh Bình, Giám đốc HTX Thắng Lợi, cho biết: Ðể có được kết quả tốt như hiện nay là do HTX Thắng Lợi đã thực hiện đúng phương châm hoạt động của HTX là hợp tác để phát triển. Qua đó, HTX đã chủ động đàm phán với các doanh nghiệp thu mua cá tra, thực hiện ký kết hợp đồng theo hình thức hợp tác đầu tư. Theo cách này, doanh nghiệp bao tiêu sẽ cung cấp thức ăn, thuốc thú y thủy sản, hướng dẫn kỹ thuật nuôi cá tra và tiêu thụ đầu ra; còn thành viên HTX chỉ cần nuôi cá tra đúng yêu cầu và đạt kích cỡ theo hợp đồng với doanh nghiệp. Với phương thức hợp tác này, thành viên cũng như bà con nuôi cá cùng với HTX không cần đầu tư nhiều vốn, mà vẫn có lãi, nhất là tránh được các rủi ro với nghề nuôi cá tra khi thị trường có biến động...

Với mong muốn đưa các mặt hàng chả sạch, thủy sản đặc trưng của Nhất Tâm đến với mọi nhà, HTX sản xuất thương mại Nhất Tâm (HTX Nhất Tâm) ở quận Ninh Kiều đã gầy dựng vùng nuôi thủy sản theo tiêu chuẩn VietGAP, với tổng diện tích hơn 50ha; đồng thời đầu tư nhà xưởng, kho lạnh chuyên dụng đạt tiêu chuẩn quốc tế, kết hợp áp dụng quy trình HACCP vào sơ chế, chế biến và bảo quản sản phẩm, đảm bảo chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm đến tay người dùng. Với những nỗ lực không ngừng, qua 8 năm hình thành và phát triển, đến nay, HTX Nhất Tâm đã tăng quy mô và số lượng thành viên cao gấp 10 lần so với ban đầu, từ 8 thành viên năm 2016, nay HTX có trên 180 người lao động, vốn điều lệ hiện có trên 20 tỉ đồng. Hiện HTX có năng lực cung ứng từ 150-200 tấn các mặt hàng thủy sản/tháng, trong đó, có 40% sản lượng xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, Canada…

Ông Huỳnh Thanh Bình, Giám đốc HTX nông nghiệp thủy sản Thắng Lợi giới thiệu mô hình nuôi cá tra của HTX.

Ông Nguyễn Minh Ðạt, Phó Giám đốc sản xuất HTX Nhất Tâm, cho biết: Hiện HTX Nhất Tâm có khả năng cung ứng trên 40 mặt hàng chả, thủy sản sơ chế cho các nhà hàng, khách sạn, hệ thống siêu thị như LOTTE Mart, MM Mega Market và các cửa hàng tiện ích ở nhiều tỉnh, thành vùng ÐBSCL và TP Hồ Chí Minh… Nhờ có đầu ra thuận lợi, nên các hộ nuôi thủy sản có hợp đồng làm ăn với HTX ngày càng vững tin, yên tâm nuôi cá cũng như các loại thủy sản khác theo đúng yêu cầu kỹ thuật và tiêu chuẩn HTX đưa ra. Không chỉ dừng lại đó, năm 2023, HTX đã mở rộng quy mô sản xuất, xây dựng thêm 1 nhà xưởng sơ chế và đóng gói các loại chả cá, với quy mô diện tích trên 4.300m2 tại khu công nghiệp Trà Nóc 2, quận Ô Môn, góp phần giải quyết việc làm cho hơn 60 người lao động tại các địa phương, với mức lương từ 6-6,5 triệu đồng/người/tháng.

Phát triển HTX gắn với chuỗi giá trị là phù hợp với xu thế thị trường, song để nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực kinh tế tập thể, mà nòng cốt là HTX trong giai đoạn mới, ông Nguyễn Ðức Phương, cho biết: Liên minh HTX thành phố sẽ tăng cường hơn nữa các hoạt động tuyên truyền, tập huấn, bồi dưỡng cán bộ quản lý và thành viên HTX; phối hợp với Sở Kế hoạch và Ðầu tư thành phố cùng các sở, ngành hữu quan và các quận, huyện hỗ trợ, giúp các HTX tiếp cận các nguồn lực về vốn, chính sách phát triển kinh tế tập thể. Từ đó, sẽ giúp các HTX phát triển quy mô sản xuất, gắn với chuỗi giá trị hàng hóa. Cùng với đó, tăng cường tổ chức các hoạt động kết nối cung - cầu giữa các HTX với nhau và giữa các HTX với các doanh nghiệp; kết hợp các hoạt động xúc tiến thị trường, liên kết theo chuỗi, gắn sản xuất với tiêu thụ nhằm giúp HTX nắm bắt được nhu cầu tiêu dùng, làm ra những sản phẩm theo yêu cầu thị trường để gia tăng giá trị sản phẩm và hiệu quả kinh tế cho thành viên vào HTX… Từ đó, giúp các HTX nâng chất hoạt động phát triển ngày càng bền vững, gắn với chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực của địa phương.

Bài, ảnh: MỸ HOA