THU SƯƠNG

Chưa tới ½ bà mẹ Việt Nam nuôi con bằng sữa mẹ, đây là kết quả nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng quốc gia năm 2020. Thực trạng cũng xảy ra ở nhiều nước trên thế giới, mặc dù Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF) nỗ lực khuyến cáo các bà mẹ nên nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ, ít nhất trong 6 tháng đầu đời.

Trưởng phòng Điều dưỡng Đặng Thị Minh Phương  hướng dẫn sản phụ cho con bú đúng cách. Ảnh: BV cung cấp

WHO và UNICEF khuyến cáo, các bà mẹ nên cho trẻ bú sữa mẹ trong giờ đầu tiên ngay sau sinh, bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời và tiếp tục cho bé bú đến 24 tháng hoặc lâu hơn (kết hợp với việc cho bé ăn dặm bổ sung hợp lý). Sữa mẹ là chất dinh dưỡng hoàn hảo, dễ hấp thu, mang lại nhiều lợi ích cho bé: Tăng cường hệ miễn dịch, nâng sức đề kháng; kết nối tình cảm mẹ con; bé bú sữa mẹ có chỉ số thông minh cao hơn so với bé được nuôi bằng sữa công thức. Ðặc biệt bé bú sữa mẹ ít có nguy cơ mắc bệnh béo phì, tiểu đường và tim mạch. Nuôi con bằng sữa mẹ cũng mang lại nhiều lợi ích cho mẹ: giúp tử cung co hồi tốt, chậm có thai, chậm có kinh trở lại; giảm nguy cơ ung thư buồng trứng, ung thư vú, đái tháo đường tuýp II trong tương lai khi đến tiền mãn kinh...

Theo WHO, tỷ lệ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời hiện nay khá thấp ở nhiều quốc gia. Tại Việt Nam, tỷ lệ này ước tính 22,7% năm 2015 và 45,4% năm 2020 theo báo cáo của Viện Dinh dưỡng. Ðây là con số đáng lo ngại và chính điều này ảnh hưởng lớn đến các thế hệ mầm non tương lai của thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng.

Tuần lễ Nuôi con bằng sữa mẹ thế giới năm nay (từ ngày 1 đến ngày 7 tháng 8) có chủ đề: “Hãy tăng cường hỗ trợ việc nuôi con bằng sữa mẹ tại nơi làm việc”. Ðồng thời, WHO và UNICEF phát đi thông điệp liên quan đến những tuyên bố gây hiểu lầm khi tiếp thị sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ làm suy yếu những nỗ lực trong việc thúc đẩy nuôi con bằng sữa mẹ. Theo báo cáo toàn cầu của WHO, nhiều chiến lược tiếp thị sữa công thức sai lệch thường bao gồm những tuyên bố không có đủ căn cứ khoa học như sữa công thức có thể cải thiện chiều cao, cân nặng hoặc sự phát triển trí não của trẻ. Vì thế, WHO và UNICEF kêu gọi các bộ, ngành cùng các bên liên quan ưu tiên và tăng cường hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ, bao gồm tạo môi trường hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ cho tất cả các bà mẹ đang đi làm, đảm bảo đủ thời gian nghỉ thai sản được hưởng lương và tăng cường đầu tư các chính sách và chương trình hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ.

Tại TP Cần Thơ, với vai trò bệnh viện (BV) chuyên khoa sản của vùng ÐBSCL, BV Phụ sản TP Cần Thơ đi đầu xây dựng mô hình BV thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc. Chị Ðặng Thị Minh Phương, Trưởng phòng Ðiều dưỡng BV cho biết, thời gian qua, BV Phụ sản TP Cần Thơ thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ y, bác sĩ trong việc hỗ trợ cho các thai phụ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ, giúp các mẹ giữ gìn và duy trì được nguồn sữa mẹ quý báu cho con.

Theo đó, ngay khi chuẩn bị mang thai và trong thai kỳ, chị em đến BV Phụ sản thành phố, ngoài việc thăm khám, sẽ được tham gia các lớp “Thai giáo và yoga trong thai kỳ”. Các bác sĩ và hộ sinh chia sẻ kiến thức về cách chăm sóc bản thân, chuẩn bị cho cuộc vượt cạn an toàn, cách chăm sóc trẻ và nuôi con bằng sữa mẹ. Khi mẹ vượt cạn, em bé sẽ được bú mẹ trong giờ đầu tiên sau khi chào đời, da kề da trên ngực mẹ. Các bác sĩ và hộ sinh hướng dẫn cho bà mẹ tư thế cho bú, cách trẻ ngậm bắt vú đúng cách, thời gian cho bú, dấu hiệu trẻ đòi bú và bú đủ, cách duy trì nguồn sữa mẹ,… Vì thế, lúc đầu các mẹ khá bỡ ngỡ nhưng dần trở nên tự tin hơn với sự hỗ trợ của các nhân viên y tế khi cho con bú sữa mẹ. Sự giúp đỡ, chăm sóc từ người thân trong gia đình cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng để giúp cho các mẹ yên tâm và bớt đi áp lực rất nhiều. Hiểu được điều này, BV tổ chức các buổi hướng dẫn cho người nhà sản phụ về lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ, giải đáp các thắc mắc, giúp người nhà sau khi ra viện có thể hỗ trợ cho các mẹ tốt hơn.

Bác sĩ khuyến cáo, để duy trì nguồn sữa mẹ dồi dào, các bà mẹ nên: Cho bú đều hai bên vú, bú hết sữa vú này mới chuyển sang vú bên kia. Mẹ cần ăn đủ chất và tăng số bữa ăn trong ngày, uống nhiều nước, trung bình 1,5-2 lít/ngày. Nghỉ ngơi đủ, ngủ đủ 8 tiếng/ngày hoặc hơn. Ðặc biệt khi sử dụng bất kỳ thuốc gì đều phải có ý kiến của thầy thuốc.