Hoóc-môn là những chất quan trọng giúp duy trì hệ thống thông tin liên lạc trong cơ thể và chi phối hàng loạt chức năng như trao đổi chất, phát triển, sinh sản, kiểm soát sức khỏe tâm thần... Ðó là lý do chúng ta cần chú ý và ngăn ngừa tình trạng mất cân bằng hoóc-môn. 

Rau họ cải và rau lá màu xanh đậm có lợi ích cân bằng hoóc-môn.

Nguyên nhân gây mất cân bằng hoóc-môn là gì?

Theo bệnh viện Cleveland Clinic (Mỹ), tình trạng mất cân bằng hoóc-môn xảy ra khi trong cơ thể có quá ít hoặc quá nhiều một hoặc nhiều loại hoóc-môn nhất định. Mặc dù nồng độ hoóc-môn thường dao động trong ngày và tại nhiều giai đoạn trong đời (thời gian dậy thì, mang thai và mãn kinh), nhưng các yếu tố khác như căng thẳng tinh thần (stress) và việc dùng một số loại thuốc cũng có thể dẫn đến mất cân bằng hoóc-môn. Ngoài ra, các bệnh lý mãn tính ảnh hưởng đến sự cân bằng hoóc-môn còn thường liên quan đến khối u hoặc các tiến triển khác, các bệnh tự miễn hoặc tổn thương một tuyến nội tiết, nơi giải phóng hoóc-môn vào máu.

Do cơ thể tạo ra hơn 50 loại hoóc-môn, nên các dấu hiệu mất cân bằng hoóc-môn cũng khác nhau. Chẳng hạn, nếu đang bị mất cân bằng hoóc-môn liên quan đến quá trình trao đổi chất, các dấu hiệu thường gặp gồm: nhịp tim chậm hoặc nhanh, tăng/giảm cân, tiêu chảy, trầm cảm hoặc lo âu. Rối loạn hoóc-môn khiến nữ giới dễ nổi mụn, rụng tóc, kinh nguyệt không đều, rậm lông và bốc hỏa, còn nam giới thì dễ rụng lông cơ thể, mất cơ, rối loạn cương dương và suy giảm ham muốn tình dục.

Tuy mất cân bằng hoóc-môn đôi khi là chuyện khó tránh, nhưng Tiến sĩ dinh dưỡng người Mỹ Taz Bhatia cho biết chúng ta vẫn có thể áp dụng một số thay đổi trong lối sống hằng ngày để duy trì mức hoóc-môn trong phạm vi khỏe mạnh, bằng cách như kiểm soát stress, ngủ đủ giấc, vận động cơ thể đều đặn, duy trì chế độ ăn cân bằng dưỡng chất, lành mạnh cho sức khỏe.

Những thực phẩm có lợi cho việc duy trì sự cân bằng hoóc-môn 

+ Hạt chia. Loại hạt này rất giàu các vitamin, chất chống ôxy hóa và chất béo lành mạnh cần thiết cho cơ thể, đồng thời còn chứa hàm lượng cao chất xơ, vốn rất quan trọng để cân bằng hoóc-môn. Ðó là vì chất xơ giúp kiểm soát lượng đường trong máu và tình trạng kháng insulin. Chất xơ cũng hỗ trợ nhu động ruột và mang lại cảm giác no lâu. Thông thường, trong 28gr hạt chia chứa khoảng 10gr chất xơ, tức đủ đáp ứng lượng chất xơ cần tiêu thụ hằng ngày là từ 25-30gr.

+ Dầu ôliu. Chất béo cần thiết để tạo ra cholesterol, thành phần cơ bản để sản xuất hoóc-môn. Trong đó, chất béo lành mạnh không chỉ nuôi dưỡng cơ thể và bộ não, mà còn giúp ổn định mức insulin và đường huyết. Do vậy, việc tăng lượng tiêu thụ chất béo lành mạnh - như từ dầu ôliu có thể giúp cân bằng hoóc-môn và cholesterol hiệu quả.

+ Cá hồi. Cá hồi rất giàu axít béo Omega-3, gồm axít eicosapentaenoic (EPA) và axít docosahexaenoic (DHA). Omega-3 chứa cholesterol mà cơ thể cần để sản xuất hoóc-môn, đồng thời cũng có đặc tính kháng viêm. Ngoài giúp cơ thể duy trì sự cân bằng hoóc-môn khỏe mạnh, cá hồi còn là nguồn cung cấp nhiều prôtêin và các vitamin khác.

+ Các loại rau họ cải. Bông cải xanh, bông cải trắng, bắp cải tí hon và bắp cải... đều rất hữu ích trong việc chuyển hóa các hoóc-môn quan trọng, bao gồm cả hoóc-môn sinh dục nữ estrogen. Bên cạnh đó, loại rau này còn chứa nhiều chất dinh dưỡng thực vật, vitamin và chất chống ôxy hóa, có thể giúp hỗ trợ mức estrogen khỏe mạnh và mức hoóc-môn tổng thể.

+ Rau lá màu xanh đậm (cải xoăn, cải bó xôi) thường chứa lượng lớn vitamin A, C và E, và CoQ10, những vitamin và khoáng chất rất quan trọng để duy trì sự cân bằng hoóc-môn. Ngoài chứa nhiều chất chống ôxy hóa, rau lá màu xanh đậm còn có hàm lượng cao glutathione giúp tăng cường sức khỏe của não và tim cũng như giảm viêm.

+ Khoai lang. Loại củ này giàu chất xơ, kali và đặc biệt là vitamin A. Ngoài tăng cường sức khỏe của mắt, dưỡng chất này còn giúp duy trì sức khỏe tổng thể và hỗ trợ cân bằng hoóc-môn. Một củ khoai lang cỡ vừa cung cấp đủ lượng vitamin A mà cơ thể cần hằng ngày.

Bên cạnh bổ sung những thực phẩm lành mạnh nói trên vào chế độ ăn uống hằng ngày, Tiến sĩ Bhatia còn khuyên chúng ta nên tránh hoặc giảm tiêu thụ đường, hạn chế dùng rượu, caffeine và thực phẩm chế biến sẵn để duy trì sự cân bằng hoóc-môn.

  AN NHIÊN (Theo Today)