Mặc dù tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh của thành phố Cần Thơ hiện nay ở mức cho phép, nhưng thời gian qua ngành dân số  từ thành phố đến cơ sở đều chủ động phòng tránh vấn đề này. Trong đó, việc nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, cộng tác viên dân số được chú trọng thực hiện thường xuyên, nhằm đẩy mạnh hiệu quả tuyên truyền đến cộng đồng.

Chủ động phòng tránh mất cân bằng giới tính không chỉ là nhiệm vụ của ngành chức năng mà là ý thức, trách nhiệm của mỗi gia đình góp phần duy trì cơ cấu dân số hợp lý. Ảnh minh họa: Cán bộ y tế siêu âm tầm soát sức khỏe sinh sản cho chị em.

Ông Huỳnh Văn Hai, cán bộ dân số xã Đông Thuận, huyện Thới Lai cho biết, thực hiện theo kế hoạch của cấp trên, ngay từ đầu năm, Trạm y tế xã triển khai nhiệm vụ Đề án Giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh trên địa bàn xã. Song song đó, phối hợp với các ban ngành, đoàn thể địa phương, lồng ghép nội dung công tác dân số nói chung, chương trình phòng tránh, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh nói riêng vào các cuộc hội, họp tại các địa bàn dân cư ở 9 ấp của xã. Mỗi tháng, cán bộ dân số xã cùng với mạng lưới cộng tác viên luân phiên tổ chức các cuộc tuyên truyền ở các ấp, tập trung phổ biến cho chị em phụ nữ trong độ tuổi sinh sản những kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản, về thực trạng mất cân bằng giới tính khi sinh trên thế giới và ở Việt Nam.

Theo ông Huỳnh Văn Hai, trong các buổi truyền thông, nhiều chị em thắc mắc về nguyên nhân dẫn đến thực trạng mất cân bằng giới tính ở nước ta. Bởi bản thân họ và những người xung quanh đều không có tư tưởng phân biệt con trai hay con gái, quan trọng là việc nuôi dạy con tử tế, khôn lớn nên người. Trả lời thắc mắc của chị em, cán bộ dân số giải thích về tình trạng mất cân bằng giới tính xuất hiện ở một số địa phương khác và quan niệm chuộng con trai, muốn có con trai nối dõi tông đường vẫn còn tồn tại trong một bộ phận dân cư. TP Cần Thơ chưa xảy ra tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, tuy nhiên, cần chủ động phòng tránh chứ không thể chủ quan. Cán bộ dân số cũng thông báo đến cộng đồng về tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh của Đông Thuận, tính đến tháng 9-2019 là 102 bé trai/100 bé gái.

Ông Hai cho biết thêm, xã Đông Thuận có mạng lưới 19 cộng tác viên dân số, quản lý 19 cụm ở 9 ấp trên địa bàn xã. Theo ông Hai, để nâng cao hiệu quả tuyên truyền về công tác dân số nói chung, về Đề án Giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh nói riêng, việc nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, cộng tác viên dân số rất quan trọng. Việc làm này được thực hiện thường xuyên, để đội ngũ trực tiếp gắn bó với cộng đồng có đủ hiểu biết, kỹ năng thuyết phục, vận động người dân nâng cao ý thức, chuyển đổi hành vi. Hiện nay, cán bộ, cộng tác viên dân số tuyên truyền về mất cân bằng giới tính khi sinh cũng có nhiều thuận lợi, do quan niệm của người dân đã thay đổi. Trong cộng đồng, có nhiều cặp vợ chồng tỏ ý muốn thích con gái hơn con trai, với thực tế con trai thường tình cảm, gần gũi, ân cần với cha mẹ nhiều hơn. Việc chăm sóc, phụng dưỡng ông bà, cha mẹ tuổi xế chiều cũng có thể trông cậy vào con gái, bởi hiện nay, dù trai hay gái, miễn được nuôi dạy tốt, tử tế.

Ông Lê Hoàng Long, Trưởng Phòng Dân số - Kế hoạch hóa gia đình huyện Thới Lai, cho biết, 13/13 xã trên địa bàn huyện Thới Lai đã thực hiện Đề án Giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh. Xác định công tác dân số cần sự chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, ngành chức năng luôn gắn kết chặt chẽ, ký hợp đồng phối hợp tuyên truyền hàng năm với các ban, ngành, đoàn thể huyện. Từ đầu năm đến nay, Trung tâm y tế huyện Phối hợp với Trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện, tuyên truyền 3 cuộc về mất cân bằng giới tính khi sinh cùng với những hệ lụy cho cán bộ, hội viên phụ nữ; phối hợp với các xã thực hiện 21 cuộc tuyên truyền; phối hợp với đài truyền thanh phát hơn 30 tin, bài về mất cân bằng giới tính khi sinh. Đồng thời, tập huấn cho cán bộ và cộng tác viên dân số, cán bộ xã để nâng cao hiệu quả tuyên truyền đến cộng đồng. Theo ông Long, những kết quả đạt được của ngành dân số thời gian qua, trong đó có đề án Giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, chủ yếu nhờ mạng lưới cộng tác viên kiên trì tuyên truyền đến cộng đồng với tinh thần mưa dầm thấm lâu. Do vậy, để nâng chất mô hình cần thường xuyên cập nhật kiến thức cho lực lượng cán bộ, cộng tác viên dân số và xây dựng mạng lưới chân rết rộng khắp các xã phường, xóm, ấp.

Bài, ảnh: THU SƯƠNG