Các học viên Trung tâm Afesip Cần Thơ đang học nghề kết cườm.

Thời gian qua, tình trạng buôn bán phụ nữ, trẻ em tại các tỉnh, thành khu vực Đồng bằng sông Cửu Long diễn ra ngày càng phức tạp, biến tướng, khiến nhiều phụ nữ, trẻ em trở thành nạn nhân của các cuộc hôn nhân cưỡng ép và có nguy cơ trở thành gái mại dâm. Bọn chúng lợi dụng gia đình những phụ nữ ở nông thôn, có cuộc sống khó khăn, gia đình tan vỡ, không có việc làm để dụ dỗ giới thiệu việc làm với mức lương cao, môi giới lấy chồng nước ngoài... gây không ít khó khăn cho các ngành chức năng trong công tác điều tra, triệt phá băng nhóm buôn người hết sức nguy hiểm...

Theo thống kê của Trung tâm Afesip Cần Thơ, từ đầu năm đến nay, trung tâm đã tiếp 8 nạn nhân ở các tỉnh Kiên Giang (3), Hậu Giang (2), TP Cần Thơ (3) bị buôn bán qua các nước Hàn Quốc, Đài Loan trở về, trong đó 1 em có nguy cơ bị buôn bán. Tại đây, các em đã được nhân viên xã hội của trung tâm chăm sóc sức khỏe, tư vấn ổn định và phục hồi tâm lý, tư vấn lựa chọn nghề nghiệp và giới thiệu học văn hóa... Trường hợp em Ng. Th. M. (sinh năm 1983), gia đình làm ruộng ở huyện Gò Quao, tỉnh Kiên Giang, mới vào trung tâm giữa tháng 7-2010, do hoàn cảnh gia đình khó khăn nên M. chọn lấy chồng Hàn Quốc, với mong muốn lấy chồng giàu để có tiền phụ giúp gia đình và sung sướng bản thân... vì em gái của M. cũng đã lấy chồng Hàn Quốc. Trò chuyện với chúng tôi, M kể: Tháng 8-2008, M. thành hôn với chồng mang quốc tịch Hàn Quốc, qua thời gian chung sống, M. phát hiện anh ta có thói trăng hoa, ham chơi, không lo làm ăn, đã nhiều lần M. khuyên răn nhưng anh ta không nghe, lại còn đánh đập M. rất dã man. Chịu không nổi cảnh hàng ngày bị chồng đánh đập, hành hạ nên M. tìm cách bỏ trốn, sau đó tìm gia đình người em rể cũng ở Hàn Quốc để xin tiền mua vé máy bay về nước. M. kể: Chiều 13-7-2010, được Trung tâm Afesip Cần Thơ tiếp nhận, M. vô cùng cảm động. Sau khi được nhân viên xã hội tư vấn, M. quyết định học nghề uốn tóc để sau này có nghề tự nuôi thân.

Từ ngày thành lập đến nay (từ năm 2005 đến 2010), Trung tâm Afesip Cần Thơ đã tiếp nhận 95 trường hợp lấy chồng nước ngoài bất hạnh, bị buôn bán, ép làm gái mại dâm, trẻ em bị lạm dụng tình dục, phụ nữ có nguy cơ... ở các tỉnh: Sóc Trăng, Hậu Giang, Đồng Tháp, Bạc Liêu, Cà Mau, An Giang, Vĩnh Long, Kiên Giang, TP Cần Thơ. Bà Nguyễn Thị Hà, Phó Giám đốc Trung tâm Afesip Cần Thơ, cho biết: “Đa số các nạn nhân vào trung tâm đều rất đáng thương, tâm lý bị sốc nặng nề, sống trầm cảm, ít chịu tiếp xúc với mọi người xung quanh... Thông qua các hoạt động tiếp cận, tư vấn, hiện nay có mặt tại trung tâm là 14 em, gồm các trường hợp: bị lạm dụng tình dục, lấy chồng nước ngoài, bị lường gạt buôn bán, ép làm gái mại dâm, nguy cơ mại dâm. Tại đây, các em được hưởng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, học văn hóa, học các nghề uốn tóc, nghề làm nail, trang điểm cô dâu, massage, sinh hoạt vui chơi giải trí, tư vấn ổn định tâm lý. Đối với những học viên chưa học hết THCS, trung tâm giới thiệu các em học văn hóa tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên quận Ninh Kiều. Những học viên chưa học hết cấp I thì cán bộ trung tâm kèm dạy phổ cập. Sau 15 tháng học văn hóa, học nghề và rèn luyện đạo đức tại trung tâm, các em sẽ được hồi gia trở về gia đình, hòa nhập với cộng đồng”.

Trong công tác tái hòa nhập cộng đồng (còn gọi là hậu hồi gia) cũng là vấn đề rất được quan tâm, trung tâm thường xuyên kết hợp với gia đình và Hội LHPN các địa phương theo dõi, hỗ trợ các em suốt quá trình hồi gia. Hai chị em Tr. Th. L. và Tr. Th. Ph, ở Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang, được Trung tâm Afesip Cần Thơ tiếp nhận từ tháng 10-2008 đến nay. Sau khi được cán bộ xã hội tư vấn ổn định tâm lý, kỹ năng sống, giúp tham gia hoạt động vui chơi, giải trí, qua thời gian phục hồi tại trung tâm, L. đã học xong nghề uốn tóc. Năm nay, L. mới 20 tuổi và Ph. 19 tuổi, do hai chị em đang học lớp 11 tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên quận Ninh Kiều nên được dự án tiếp tục hỗ trợ chi phí để có điều kiện thi tốt nghiệp THPT. Ngoài ra, hai chị em của L. và Ph đang học Anh văn ở Trường đào tạo Việt Mỹ. L. nghẹn ngào kể lại: Gia đình em có 6 nhân khẩu, rất nghèo, mẹ và chị ruột bỏ nhà đi lúc em còn nhỏ. Cha là lao động chính trong nhà nuôi hai chị em L và bà nội già yếu, bệnh tật triền miên. Tháng 4- 2008, khi hai chị em đang học lớp 9 Trường THCS Tầm Vu I, huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang (còn 3 ngày nữa là thi tốt nghiệp THCS) thì gặp mẹ và chị đi tắc-xi chờ trước cổng trường. Bà kêu hai em theo lên Cần Thơ cho ăn học tử tế để bù đắp thời gian bà bỏ nhà đi và hứa gởi tiền về cho cha nuôi bà nội. Nghe vậy, L. và Ph. đi theo mẹ mà không cho cha hay. Khi đến Cần Thơ được mẹ mua quần áo và cho tiền gởi về cho cha nuôi em và bà nội ở quê. Sau đó, mẹ nói thiếu nợ người ta quá nhiều nên kêu hai chị em L. và Ph. đi bán trinh, hai em không chịu thì bị mẹ nhốt lại và đánh đập đến thương tích chảy máu, rất tàn nhẫn. Sau đó, mẹ L. đem bán cho người đàn ông lớn tuổi, với giá 1.000 USD, còn Ph. thì được bán 10 triệu đồng. Hàng ngày, hai em tiếp tục bị đòn roi, thậm chí còn bị mẹ, chị dùng dao dọa giết chết. Mỗi khi điện thoại kêu là có xe đến chở các con tới các nhà trọ, khách sạn... để bán dâm, tiền thì mẹ em đã lấy trước. Qua gần 5 tháng sống trong tủi nhục, lợi dụng lúc mẹ và chị ngủ say, L. cùng Ph. tìm cách bỏ trốn khỏi nhà và đón xe về quê bằng số tiền khách cho trong những lần đi khách. Để an toàn cho các con, cha của L. gởi hai chị em trốn ở nhà người quen ở tận Bình Định. Không lâu sau, mẹ của L. thuê nhóm côn đồ về Hậu Giang tìm bắt lại hai em, do không gặp nên đe dọa cha các em... Ngày 7-10-2009, Tòa án nhân dân quận Ninh Kiều tuyên phạt mẹ của L. 9 năm tù giam và người chị gái 7 năm tù giam về tội ép buộc người chưa thành niên phạm pháp và môi giới mại dâm.

Lúc mới vào trung tâm, L. sống trong trạng thái trầm cảm, ít chịu giao tiếp với mọi người. Sau khi được nhân viên trung tâm tư vấn ổn định tâm lý, đến tháng 9-2008, trung tâm giới thiệu L. và Ph. vào học nghề uốn tóc và học văn hóa. Lẽ ra, sau 15 tháng hai em được hồi gia, nhưng do L. và Ph. đang học lớp 11 nên trung tâm tiếp tục hỗ trợ để hai em có điều kiện thi tốt nghiệp THPT. Hai em L. và Ph. mơ ước tiếp tục thi vào đại học.

Để giúp học viên vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống, Trung tâm Afesip Cần Thơ đã giới thiệu 29 em học nghề uốn tóc, 30 em học nghề nail (làm móng), còn lại học nghề nấu ăn, trang điểm cô dâu, may gia dụng... Cuối các khóa học, trung tâm giới thiệu học viên vào làm việc tại các cơ sở trên địa bàn quận Ninh Kiều. Từ năm 2007 đến nay, trung tâm đã hỗ trợ vốn khởi nghiệp cho 17 nạn nhân, mỗi người được hỗ trợ từ 2 triệu đồng đến 4 triệu đồng, với tổng số tiền 53 triệu đồng, tặng 10 chiếc xe đạp cho các thành viên Câu lạc bộ Hồi Gia (đối tượng hồi gia về với gia đình và cộng đồng). Định kỳ hàng tháng, trung tâm kết hợp với Hội LHPN cơ sở thăm các thành viên Câu lạc bộ Hồi Gia, tìm hiểu hoàn cảnh gia đình, cuộc sống và hỗ trợ vốn để tìm giải pháp giúp đỡ các thành viên câu lạc bộ ổn định cuộc sống...

Hoạt động Trung tâm Afesip Cần Thơ ngày càng hiệu quả, thiết thực, tạo được lòng tin cho nạn nhân bị buôn bán. Thông qua hoạt động chăm sóc sức khỏe, dạy nghề, giải quyết việc làm và hỗ trợ vốn khởi nghiệp đã kịp thời giúp học viên ổn định tâm lý, yên tâm học tập, nỗ lực vươn lên ổn định cuộc sống, tự tin tái hòa nhập cộng đồng.

Bài, ảnh: XUÂN ĐÀO