Tham gia chương trình trao đổi văn hóa Mỹ, du học sinh có cơ hội tiếp xúc các bạn đến từ nhiều nước khác nhau. Ảnh: unbc.ca

Du học theo kênh trao đổi văn hóa (TĐVH) với Mỹ, học sinh Việt Nam có điều kiện tiếp xúc với học sinh Mỹ, trao đổi khả năng ngoại ngữ, tăng khả năng tự tin, tự lập; tiếp thu phương pháp học của các trường trung học phổ thông chất lượng cao; có nhiều cơ hội học lên đại học cũng như tìm học bổng của những trường đại học lớn.

Ưu điểm: có thể chuyển tiếp lên đại học

TĐVH là chương trình giúp học sinh Việt Nam (từ lớp 9-11) du học một năm tại trường trung học phổ thông công lập ở Mỹ. Thông thường, mỗi năm, có hai kỳ tham gia chương trình: một cho học kỳ mùa thu (bắt đầu tháng 8), và một cho học kỳ mùa xuân (bắt đầu vào tháng 1). Khi tham gia chương trình, du học sinh sẽ nhận được danh sách chọn vùng nơi muốn đến học. Người ta chia nước Mỹ ra làm 3 khu vực. Khu vực A là vùng dọc bờ Tây, khu vực B: vùng dọc Trung Tây, khu vực C: vùng dọc bờ Đông. Mỗi khu vực có danh sách các trường trung học phổ thông nằm trong thành phố, tiểu bang cụ thể.

Sau khi chọn trường, du học sinh sẽ được ở cùng nhà với gia đình người Mỹ gần với trường theo học. Các gia đình người Mỹ này đã được kiểm tra, đủ điều kiện tiếp nhận du học sinh Việt Nam. Khi đó, du học sinh sẽ được giúp đỡ về ăn uống, bảo hiểm y tế, đi lại, giúp học hành, làm giấy tờ, sinh hoạt trong gia đình...

Một năm giao lưu văn hóa và học tập tại Mỹ, du học sinh đều phải học 1 môn văn, 1 môn toán, 1 môn khoa học, 1 môn xã hội; có trường yêu cầu 1 môn ngoại ngữ và 1-2 môn tự chọn nữa. Tùy theo trình độ của du học sinh, trường sẽ phân vào các lớp khác nhau. Thông thường, học sinh lớp 12 học English IV, Calculus, Physics, Civics (American Government). Nói chung, việc học cao hay thấp là tùy trình độ của du học sinh, không có một khóa cố định nào như ở Việt Nam.

Điểm nổi bật của chương trình là kết quả của năm học sẽ được công nhận ở các chương trình học kế tiếp tại Mỹ. Chương trình giao lưu văn hóa Mỹ là cơ hội giúp du học sinh Việt Nam dễ dàng giành học bổng tại các trường đại học danh tiếng tại Mỹ.

Hầu hết các du học sinh TĐVH đều muốn học tiếp lên đại học sau khi đã hoàn thành 1 năm chương trình. Để vào các trường đại học 4 năm, du học sinh cần có điểm TOEFL, SAT, bảng điểm phổ thông, thư giới thiệu của giáo viên và 1 bài luận đầu vào. Vì vậy, du học sinh TĐVH sẽ có cơ hội thuận lợi: không cần phải đạt yêu cầu điểm TOEFL đầu vào trên 500 điểm cũng như dễ dàng xin được thư giới thiệu của giáo viên, visa... để tiếp tục lưu trú, theo học tại Mỹ. Nếu du học sinh không được cấp bằng tốt nghiệp trung học, còn một cách khác là thi lấy bằng GED (có thể dùng để thay thế bằng tốt nghiệp phổ thông trung học).

Một hướng đi khác mà nhiều du học sinh TĐVH chọn là theo học trường cao đẳng cộng đồng 2 năm. Những trường này có ưu điểm là học phí thấp, nhập học dễ dàng. Sau 2 năm học ở đây, du học sinh có thể chuyển tiếp sang học 2 năm cuối đại học tại bất cứ trường đại học danh tiếng nào tại Mỹ.

Hồ sơ thiết yếu và chi phí

Du học sinh tham gia chương trình phải từ 15 tuổi trở lên, tốt nhất là 16-17 tuổi. Loại visa cấp cho du học sinh tham gia chương trình này là J-1, khác với visa F-1 dành cho du học sinh các chương trình dài hạn. Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam sẽ phỏng vấn để đảm bảo rằng du học sinh thật sự có mục đích đi học và sẽ chấp hành luật VISA. Họ sẽ không chỉ căn cứ vào những tiêu chuẩn cơ bản như hồ sơ, tài chính, khả năng tiếng Anh mà còn vào cách du học sinh trả lời phỏng vấn. Vì vậy, du học sinh phải có tác phong giao tiếp tự tin, trả lời ngắn gọn, rõ ràng và đi thẳng vào vấn đề.

Tiếp theo, du học sinh phải xuất trình được những giấy tờ thiết yếu như: khai sinh, chứng minh nhân dân, hộ khẩu hoặc hộ chiếu để chứng minh về nhân thân. Ngoài ra, du học sinh cũng phải xuất trình những giấy tờ liên quan về trình độ học vấn như học bạ của các năm học lớp 9-11 với điểm trung bình năm phải đạt từ 6,5 điểm trở lên. Nếu sở hữu các loại bằng cấp tiếng Anh, giấy khen về thành tích học tập cũng như các loại văn bằng khác để chứng minh cho sức học tốt của mình, du học sinh cũng nên bổ sung vào bộ hồ sơ. Quan trọng nhất là du học sinh phải chứng tỏ được khả năng tiếng Anh với điểm SLEP 50 điểm trở lên.

Về chi phí, trung bình tổng kinh phí cho một năm học khoảng 7.500 USD. Trong đó 1.000 USD là những chi phí dành cho thủ tục bắt buộc như thi xếp lớp, phí dịch thuật, phí đăng ký phỏng vấn lãnh sự quán xin visa, phí an ninh nội địa... Và 6.000 USD - khoản chi phí chính của chương trình du học bao gồm chi phí của chương trình 5.400 USD và 600 USD chi phí bảo hiểm.

Bên cạnh những chi phí thực tế này, phụ huynh có con tham gia chương trình còn cần phải chứng minh được tài chính, như có sổ tiết kiệm tối thiểu 30.000 USD và mở trước 3 tháng khi xin cho con tham gia chương trình, giấy phép đăng ký kinh doanh, xác nhận công việc ổn định...

Vài điều cần lưu ý

Vì là một chương trình TĐVH nên khi hoàn thành năm học tại Mỹ, các du học sinh phải quay về Việt Nam. Sẽ không có một chứng chỉ học vấn chính thức nào cho thời gian học tại Mỹ ngoài việc được cấp một bảng điểm ghi nhận điểm các môn mà các em tham gia trong năm. Các em vẫn phải tiếp tục hoàn thành chương trình trung học của mình tại Việt Nam. Và như vậy, thường là các em sẽ tốt nghiệp lớp 12 trễ hơn một năm so với các bạn cùng lứa.

Khi chấp nhận tham gia chương trình, du học sinh (và phụ huynh) phải tuân thủ nội quy và sự xếp đặt của chương trình. Hoàn toàn khác với trường hợp du học tự túc, phụ huynh và du học sinh hầu như không có lựa chọn trong việc được bố trí nơi học và hình thức lưu trú bắt buộc là homestay (sống cùng gia đình bản xứ) theo sự sắp xếp của đơn vị tổ chức. Không nên mong đợi là sẽ được học tại các thành phố lớn vì hầu như các em sẽ được bố trí về các thành phố và thị trấn nhỏ, thậm chí ở các vùng quê Mỹ để các em có điều kiện tập trung vào việc học tập và hòa nhập tốt hơn vào môi trường tại Mỹ.

Thực tế, đã có trường hợp, du học sinh được bố trí về tham gia một trường tại một vùng quê yên tĩnh, thưa vắng của một tiểu bang xa xôi, hoàn toàn không có cộng đồng người Việt, mọi cái đều khác với mong đợi khi còn ở nhà, thậm chí những tiện nghi sinh hoạt mà em đã quen thuộc như sử dụng internet, gọi điện thoại quốc tế,... đều trở nên không dễ tiếp cận, cộng với sự khác biệt văn hóa, lối sống khiến học sinh không hòa nhập được với môi trường học tập và sinh hoạt mới và bị rơi vào tình trạng “shock” văn hóa. Và lúc đó, thật không dễ để thay đổi trường khi đã tham gia được một phần chương trình. Du học sinh phải bỏ chương trình một cách dở dang và quay về, vừa tốn kém và lãng phí thời gian, và điều quan trọng hơn là du học sinh đó sẽ khó thuyết phục viên chức lãnh sự cấp visa khi em muốn quay lại Mỹ để học tập sau này.

Khi tham gia chương trình TĐVH, du học sinh nên cởi mở và thân thiện với học sinh người Mỹ. Có thể thời gian đầu, ngoại ngữ chưa tốt sẽ gây cản trở giao tiếp. Nhưng sự nhiệt tình và thân thiện của du học sinh sẽ giúp dễ dàng hòa nhập với môi trường mới.

Trong thời gian học kỳ mùa Xuân của lớp 12, nếu có thời gian, du học sinh nên học thêm lớp AP (Advanced Placement) ở một số môn có khả năng như Calculus, Chemistry, Physics... Các lớp AP này vừa tạo ấn tượng tốt cho các trường đại học Hoa Kỳ, vừa được tính điểm ở bậc đại học.

Ngoài việc học, du học sinh hãy cố gắng tham gia sinh hoạt ngoài giờ học như đội chuyên Toán, Lý, Hóa, thể thao, âm nhạc... Khi tham gia những chương trình sinh hoạt này, các du học sinh sẽ cảm thấy tự tin hơn, và điều quan trọng là nó sẽ giúp cho hồ sơ xin vào đại học của du học sinh thêm phong phú.

***

Hiện nay, có khá nhiều tổ chức sắp xếp các chương trình TĐVH, như là ASPECT, EF, Center for Cultural Interchange (CCI), và International Student Exchange (ISE). Chương trình này được Bộ Ngoại giao Mỹ công nhận và cho phép hoạt động. Nói chung, mục tiêu của chương trình là tăng cường trao đổi văn hóa và hiểu biết giữa các nước với nhau. Về phía du học sinh, mục tiêu của hầu hết các em theo đuổi chương trình này là nhằm chuẩn bị một bước cho việc du học tại Mỹ ở những năm sau đó.

LÊ HOÀNG TUẤN
(Văn phòng Du học Saigontourist)