Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư diễn ra mạnh mẽ, chuyển đổi số nói chung, phát triển kinh tế số nói riêng trở thành động lực tăng trưởng mới của mỗi địa phương. Hòa vào xu thế chung, TP Cần Thơ phấn đấu trở thành trung tâm chuyển đổi số của vùng ĐBSCL. Mục tiêu này gắn liền với việc phát triển kinh tế số bền vững, khai thác hiệu quả lợi thế về logistics, nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chế biến, thương mại - dịch vụ và du lịch thông minh, góp phần tăng trưởng GRDP và nâng cao năng lực cạnh tranh của địa phương.

Ứng dụng công nghệ số trong hoạt động sản xuất tại Công ty CP Sản xuất Xuất nhập khẩu JICOWOOD.

Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, năm 2024, tỷ trọng kinh tế số của TP Cần Thơ nằm trong nhóm đạt từ 10-20% so với GRDP của địa phương, thuộc nhóm trung bình của các tỉnh, thành phố cả nước. Cần Thơ đang đẩy nhanh tiến độ triển khai đầu tư Khu Công nghệ thông tin tập trung, hiện đã giải phóng mặt bằng 5,3ha (đạt 26%). Tại tỉnh Hậu Giang (cũ), Khu Công nghệ số với quy mô 28,5ha, tổng mức đầu tư 450 tỉ đồng đang được triển khai giai đoạn tiếp theo và có 9 doanh nghiệp đăng ký hoạt động, thu hút trên 350 lao động đến làm việc.

Hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt đã được mở rộng và đi vào thực chất tại 100% siêu thị, trung tâm thương mại và cửa hàng tiện lợi. Tỷ lệ giao dịch tại siêu thị đạt 35-40% và tại cửa hàng tiện lợi đạt 16-20%. Cần Thơ đã triển khai mô hình chợ 4.0 tại 43/254 chợ trên toàn thành phố, với tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt đạt 35-38%.

Trên địa bàn hiện có khoảng 670 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin và chuyển đổi số. Một số doanh nghiệp công nghệ thông tin lớn như Tập đoàn FPT đã đưa vào hoạt động Khu Tổ hợp phân hiệu Đại học và Công viên phần mềm tại Cần Thơ kể từ tháng 8-2018 với diện tích 17ha, tổng mức đầu tư 2.000 tỉ đồng. Ngoài ra, còn có sự góp mặt của một số doanh nghiệp công nghệ thông tin có vốn đầu tư nước ngoài như Công ty Swis Post Solution, Công ty Axon Active tại Cần Thơ (Thụy Sĩ); Công ty DIGI-TEXX Chi nhánh Cần Thơ (Đức), Công ty TNHH IVS (Nhật Bản).

Tại tọa đàm khoa học Kinh tế số và năng lực cạnh tranh của TP Cần Thơ mới đây, GS.TS Đỗ Thị Hải Hà, Đại học Kinh tế Quốc dân, đánh giá: TP Cần Thơ với vị thế là trung tâm động lực vùng ĐBSCL đã và đang đẩy mạnh chuyển đổi số trên cả ba trụ cột là chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Nỗ lực này bước đầu đã mang lại kết quả tích cực, thể hiện qua việc Cần Thơ tăng 3 bậc trong bảng xếp hạng chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2024, đạt vị trí 11/63 tỉnh, thành. Thành phố cũng xác định chuyển đổi số là động lực chính để thúc đẩy tăng trưởng GRDP. Tuy nhiên, để kinh tế số thực sự trở thành bệ phóng nâng cao năng lực cạnh tranh một cách bền vững, Cần Thơ cần nhìn nhận thẳng thắn về những thách thức, rào cản còn tồn tại về hạ tầng số, nguồn nhân lực, thể chế và mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp.

Trên thực tế, tỷ trọng kinh tế số của Cần Thơ hiện nay còn thấp là do địa phương chưa thu hút được nhiều nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) cho hoạt động kinh tế số lõi (sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính và các sản phẩm quang học). Doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin và chuyển đổi số đa số là loại hình doanh nghiệp nhỏ và vừa. Vì vậy, địa phương cần phát triển doanh nghiệp công nghệ số mạnh để phát triển được chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hỗ trợ người dân tiếp cận dịch vụ công, triển khai chuyển đổi số trong các ngành và lĩnh vực quan trọng, góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế số tại địa phương.

Là một trong những doanh nghiệp khoa học và công nghệ của TP Cần Thơ, ông Trương Hoàng Khải, Giám đốc Công ty CP Công nghệ KATEC, chia sẻ: “Nhận thức được tầm quan trọng của kinh tế số, công ty đã ứng dụng ChatGPT vào hoạt động kinh doanh, quản trị khoảng 3 năm nay. Khi thấy được hiệu quả thực tế, công ty đã tập huấn cho hơn 200 doanh nghiệp trên địa bàn dùng ứng dụng ChatGPT trong marketing online. Qua đó, nhận thấy, nguồn nhân lực số đang là rào cản lớn trong ứng dụng các công nghệ số tại doanh nghiệp. Tuy vậy, chuyển đổi số, phát triển kinh tế số là con đường tất yếu phải đi, doanh nghiệp phải đi từng bước và bắt đầu từ khâu nhỏ nhất. Quá trình này, doanh nghiệp cần sự hỗ trợ từ các bên liên quan về bảo mật thông tin, an toàn dữ liệu để an tâm chuyển đổi số một cách toàn diện hoạt động sản xuất, kinh doanh”.

Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ TP Cần Thơ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 đã xác định rõ chỉ tiêu cụ thể là tỷ trọng giá trị tăng thêm của kinh tế số trong GRDP đạt tối thiểu 30%. Để hiện thực hóa mục tiêu này, theo bà Huỳnh Nguyễn Bảo Loan, Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng Cần Thơ, thành phố cần tập trung vào việc triển khai quyết liệt các cơ chế chính sách đột phá như mô hình PPP (quan hệ đối tác công - tư) trong đầu tư hạ tầng số, các chính sách ưu đãi thu hút FDI vào kinh tế số lõi (sản xuất chip, điện tử) và thí điểm các cơ chế mới về tài sản dữ liệu và sandbox. Đồng thời, hệ thống đo lường kinh tế số cần được vận hành hiệu quả, với sự phối hợp chặt chẽ giữa Sở Tài chính, Sở Khoa học và Công nghệ, Cục Thống kê để đảm bảo tính minh bạch, chính xác và bám sát các chuẩn mực quốc tế.

Theo các chuyên gia, kinh tế số không chỉ cho phép tối ưu hóa các quy trình sản xuất, mà còn mở rộng thị trường thông qua thương mại điện tử và các dịch vụ số. Vì vậy, Cần Thơ cần xác định chuyển đổi số là một trong những nhiệm vụ trọng tâm; tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về chuyển đổi số, phát triển chính quyền số, kinh tế số, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển xã hội số hỗ trợ người dân có cơ hội tiếp cận dịch vụ công, triển khai chuyển đổi số trong các ngành và lĩnh vực quan trọng, góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế số tại địa phương.

Bài, ảnh: MỸ THANH