Cuối tháng 12-2016, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ (BVĐKTƯCT) triển khai điều trị đột quỵ, thiếu máu não bằng thuốc tiêu sợi huyết. Việc triển khai kỹ thuật này đã mở ra cơ hội điều trị thành công, trả lại cuộc sống bình thường cho những bệnh nhân bị đột quỵ thiếu máu não...

Càng sớm càng tốt

15 giờ ngày 21-12-2016, Khoa Cấp cứu, BVĐKTƯCT tiếp nhận ông T.T.C, sinh năm 1969, ở xã Tân Phú, huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang cấp cứu trong tình trạng liệt nửa người, giảm tri giác. Các bác sĩ nhanh chóng cấp cứu, chụp CT scan não và xét nghiệm. Kết quả cho thấy bệnh nhân bị đột quỵ thiếu máu não giờ thứ 2. Ngay sau đó, các bác sĩ ở Phân khoa Tim mạch can thiệp đã tiêm tĩnh mạch thuốc tiêu sợi huyết cho ông C. Sau 1 giờ tiêm, ông từ từ thuyên giảm. Sau 24 giờ, bệnh nhân nói được, mắt, tay chân cử động được. Chụp MRI não cho thấy mạch máu đã thông hoàn toàn.

Theo chị T.T.X. Hồng, con gái của bệnh nhân C: Trước đó, ba tôi than bị mệt, ít ngủ, sốt. Ba tôi xông thảo dược nhưng không bớt. Người nhà định chở đi BV khám, ba đi vô nhà tắm thì mệt quá, té luôn. Khi đó, mắt ba trợn trắng. Gia đình xoa dầu, cho uống trà đường rồi chở đi BVĐKTƯCT. Theo các bác sĩ, ông C được đưa đến BV sớm sau 2 giờ bị đột quỵ, nên phục hồi tốt.

Bác sĩ Hà Tấn Đức chúc mừng bệnh nhân C khỏe mạnh.

Đây là bệnh nhân đầu tiên được BVĐKTƯCT điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết. Bác sĩ Hà Tấn Đức, Phó Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu, Trưởng Phân khoa Can thiệp mạch não cho biết: Khi phát hiện bệnh nhân đột ngột bị yếu liệt, nói ngọng (nói đớ), mất tri giác; gia đình cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến BV có triển khai kỹ thuật này. Ước lượng, 1 phút trôi qua, chết 2 triệu tế bào thần kinh. Hiện nay, tiêm thuốc tiêu sợi huyết trong 3 giờ đầu là tốt nhất. Từ 3 giờ đến 4 giờ 30 phút sau khi xảy ra triệu chứng, hiệu quả điều trị giảm nhiều. Nếu bệnh nhân đến trễ hơn, bác sĩ phải lấy huyết khối (cục máu đông) bằng dụng cụ, tức là luồn ống ở động mạch đùi, đi ngược lên não, lấy cục máu đông ra. Hiện nay, Bệnh viện Đại học Y dược Cần Thơ có triển khai kỹ thuật này. Sắp tới, Phân khoa Tim mạch Can thiệp cũng triển khai kỹ thuật này.

Thuốc tiêu sợi huyết phải tiêm càng sớm càng tốt, vì thế, để triển khai kỹ thuật, lúc nào cũng có đội ngũ can thiệp mạch não sẵn sàng. Khi có bệnh nhân, trong vòng 15 phút, bác sĩ phải vào BV ngay và xử lý tiêm thuốc trong vòng 60 phút trở lại. Sự thành công của ca bệnh là sự phối hợp nhiều chuyên khoa: cấp cứu, chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm và can thiệp mạch não.

33% bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não cải thiện sức khỏe

Theo các nghiên cứu, cứ 3 bệnh nhân sử dụng thuốc tiêu sợi huyết trong vòng 3 giờ sau khi phát bệnh thì có 1 bệnh nhân cải thiện. Nếu sau 3 giờ thì 6 ca mới có 1 ca cải thiện sức khỏe. Tuy nhiên, ở những bệnh nhân không hồi phục hoàn toàn sau khi dùng thuốc, về lâu về dài mức độ hồi phục vẫn tốt hơn những bệnh nhân không dùng thuốc.

Theo bác sĩ qui trình điều trị bệnh nhân đột quỵ gồm: chích thuốc tiêu sợi huyết, chuyển bệnh đi chụp CT scan mạch máu não cản quang. Nếu mạch máu đã thông, ca bệnh thành công. Nếu chưa thông, chuyển sang lấy huyết khối (cục máu đông) bằng dụng cụ ở những mạch máu lớn can thiệp được. Ở trường hợp này, dù thuốc tiêu sợi huyết chưa làm tan hoàn toàn cục máu đông thì cũng teo lại nên khi chuyển sang lấy bằng dụng cụ sẽ thuận lợi, tăng tỷ lệ thành công. Về hiệu quả điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết, tùy thuộc vào thời gian bệnh nhân đến BV, kích thước và vị trí cục máu đông, tuổi, bệnh lý mạn tính kèm theo.

Bài, ảnh: H.HOA