Chiều 26-11-2025, tiếp tục Chương trình làm việc tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã tiến hành thảo luận tại Hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm nâng cao hiệu quả công tác hội nhập quốc tế. Bà Tô Ái Vang - Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Cần Thơ tham gia một số ý kiến như sau:

Tại Điều 2 về đối tượng áp dụng, kiến nghị bổ sung một khoản quy định: “Đối tượng là người lao động và người dân sinh sống dọc đường biên giới”. Vì 2 lý do: (1) Người lao động là đối tượng chịu tác động trực tiếp từ quá trình hội nhập cả về cơ hội việc làm lẫn thách thức cạnh tranh. Người lao động là yếu tố cốt lõi tạo nên sức cạnh tranh và sự phát triển của một quốc gia. Việc đưa người lao động vào chính sách đặc thù nhằm nâng cao kỹ năng chuyên môn, ngoại ngữ và sự hiểu biết về hội nhập quốc tế, giúp họ đáp ứng yêu cầu của công việc trong môi trường toàn cầu hóa. Việc bổ sung người lao động vào dự thảo Nghị quyết giúp đảm bảo công bằng, tạo cơ hội để họ được đào tạo, bồi dưỡng và phát triển sự nghiệp, đồng thời được hưởng lợi từ những chính sách đặc thù, vượt trội mà Nhà nước ban hành. (2) Người dân sinh sống dọc đường biên giới là những người trực tiếp tiếp xúc, giao lưu, buôn bán với người dân các nước láng giềng hằng ngày. Họ chính là “phên dậu” trong hoạt động đối ngoại nhân dân, là lực lượng tuyến đầu trong việc thúc đẩy giao lưu văn hóa, kinh tế và củng cố mối quan hệ láng giềng tốt đẹp, đóng góp trực tiếp vào công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế tại địa phương. Việc người dân ở các địa phương sống quanh khu vực biên giới, hiểu rõ và tuân thủ các chính sách trong hội nhập quốc tế, phát hiện những hành vi liên quan đến lãnh thổ của bạn với nước ta, góp phần quan trọng trong việc giữ vững chủ quyền, an ninh trật tự khu vực biên giới. Chủ trương của Đảng ta về nền đối ngoại, ngoại giao được xây dựng với 3 trụ cột là đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại Nhân dân với vị trí, vai trò và sự phân vai cụ thể. Trong đó, đối ngoại Nhân dân đảm trách vai trò nòng cốt trong tăng cường hữu nghị và hợp tác với nhân dân các nước.

Bà Tô Ái Vang phát biểu thảo luận tại Hội trường.

Tại khoản 1, Điều 13 về quỹ xúc tiến xuất khẩu ngành hàng, quy định: “…Quỹ xúc tiến xuất khẩu ngành hàng không vì mục tiêu lợi nhuận”. Đại biểu kiến nghị bổ sung cụm từ “hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa trong các hoạt động xúc tiến xuất khẩu ngành hàng, giúp họ vượt qua rào cản về nguồn lực, đủ sức chống chịu, để nâng cao năng lực cạnh tranh” sau cụm từ “không vì mục tiêu lợi nhuận”. Sau khi hoàn chỉnh: “…Quỹ xúc tiến xuất khẩu ngành hàng không vì mục tiêu lợi nhuận, hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa trong các hoạt động xúc tiến xuất khẩu ngành hàng, giúp họ vượt qua rào cản về nguồn lực, đủ sức chống chịu, để nâng cao năng lực cạnh tranh”. Vì Quỹ đóng vai trò là “bà đỡ”, như một công cụ tài chính, điều phối chiến lược của Hiệp hội ngành hàng giúp giải quyết các thách thức chung mà từng doanh nghiệp riêng lẻ khó có thể tự mình giải quyết.

Tại Điều 14 về sử dụng thuế phòng vệ thương mại hỗ trợ doanh nghiệp, việc sử dụng thuế phòng vệ thương mại, mặc dù là một công cụ quan trọng được pháp luật quốc tế cho phép nhằm bảo vệ các ngành sản xuất trong nước trước sự cạnh tranh không lành mạnh, nhưng sẽ không đủ sức để hỗ trợ doanh nghiệp một cách toàn diện. Vì thế, đại biểu kiến nghị 2 nội dung: (1) Bên cạnh chính sách thuế, dự thảo Luật xem xét, bổ sung một khoản giao Chính phủ quy định chính sách cụ thể, để hỗ trợ doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa trong việc cập nhật và cung cấp thông tin về xu hướng của thị trường; tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về Luật thương mại quốc tế; tiếp cận các mô hình quản trị hiện đại; áp dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất, chế biến, đóng gói, bảo quản sản phẩm, và kết nối để tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu; kết nối với các đối tác tiềm năng, và đẩy mạnh việc tham gia các hội chợ, triển lãm quốc tế. (2) Xây dựng cơ chế hợp tác chặt chẽ giữa cơ quan hải quan và các đối tác quốc tế để tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, giảm bớt các rào cản thương mại. Đồng thời, cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, bảo đảm thông quan nhanh chóng, thuận tiện. 

Tại khoản 2, Điều 17 về công tác đối ngoại biên giới, quy định: “Nhiệm vụ sửa chữa mốc quốc giới hư hỏng, xây mới mốc quốc giới bị cuốn trôi hoặc không thể sửa chữa, kè bảo vệ đường biên giới, mốc quốc gia có thể được sử dụng ngân sách nhà nước từ nguồn kinh phí thường xuyên của địa phương theo quy định của Chính phủ”. Nội dung này, đại biểu kiến nghị: Theo Luật Biên phòng Việt Nam, tại khoản 2, Điều 5 về nhiệm vụ biên phòng, quy định: “Quản lý, bảo vệ chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, biên giới quốc gia; xây dựng, quản lý, bảo vệ hệ thống mốc quốc giới, vật đánh dấu, dấu hiệu đường biên giới, công trình biên giới, cửa khẩu, công trình khác ở khu vực biên giới”. Như vậy, Luật Biên phòng Việt Nam (được Quốc hội thông qua ngày 11-11-2020, có hiệu lực từ ngày 1-1-2022) là văn bản pháp lý chuyên biệt, quy định chi tiết và toàn diện về công tác biên phòng, bao gồm việc quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, hệ thống mốc quốc giới. Vì thế, dự thảo Nghị quyết xem xét quy định phải tương thích theo Luật Biên phòng.

ĐOÀN ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI TP CẦN THƠ