Gần cuối tháng 10, mực nước tại các vùng trũng của TP Cần Thơ vẫn còn khá cao, có nguy cơ ngập úng cục bộ các vườn cây ăn trái. Nhằm bảo vệ thành quả sản xuất, nhiều nhà vườn đã triển khai các giải pháp chống ngập để giảm thiệt hại.

Người dân xã Xà Phiên, TP Cần Thơ gia cố bờ bao để bảo vệ cây trồng trong mùa lũ. Ảnh: HOÀI THU

Gia đình ông La Văn Nhiều ở ấp Mỹ Phú A, xã Phụng Hiệp, TP Cần Thơ, có hơn 500 gốc mãng cầu xiêm và sầu riêng đang cho trái, mỗi khi nước lũ về, chiếc máy dầu của ông hoạt động hết công suất để bơm thoát nước từ vườn cây ra ngoài. Ông Nhiều chia sẻ: “Năm nay nước lũ không cao bằng mọi năm, nhưng khu vực này nền đất thấp, nếu không bơm kịp thời thì nước đọng trong vườn sẽ làm cây rụng lá, kém phát triển. Khi cây không hút được dinh dưỡng, việc bón phân cũng không hiệu quả, thiệt hại càng nặng hơn”. Ông Nhiều cho biết, các năm qua dù giá cả biến động thất thường nhưng vườn cây của ông vẫn cho thu nhập vài trăm triệu đồng/năm.

Không chỉ có ông Nhiều, nhiều nhà vườn khác cũng đưa máy bơm túc trực khi vào mùa lũ. Tại xã Hiệp Hưng, TP Cần Thơ, ông Nguyễn Văn Hùng canh tác hơn 3 công ổi Đài Loan và ổi nữ hoàng. Gần nửa tháng nay, ông Hùng vừa gia cố bờ bao, vừa chủ động đào rãnh để thoát nước nhanh. Máy bơm luôn được đặt sẵn, hoạt động bất cứ lúc nào có mưa dầm hay nước lũ, triều cường dâng cao. Ngoài ra, anh còn sử dụng phân hữu cơ dễ hòa tan bón cho cây trồng nhằm hạn chế tình trạng thối rễ.

Ông Hùng cho biết: “Nhiều ngày qua, các hộ dân ở xã Hiệp Hưng còn mua cao su lót quanh vườn cây, đào rãnh thoát nước, dùng đất tấn mé bờ bao để ngăn nước từ bên ngoài tràn vào vườn. Tuy chi phí ban đầu khá tốn kém, song cách làm này mang lại hiệu quả rõ rệt, giúp cây trồng tránh bị ngập úng”.

Cùng với nỗ lực của người dân thì nhiều tuyến kênh mương cũng được các địa phương triển khai nạo vét thông thoáng. Song song đó, các công trình cống, trạm bơm điện được Nhà nước đầu tư những năm qua cũng đã phát huy hiệu quả trong việc tiêu thoát nước cho vườn cây ăn trái của người dân. Ông Nguyễn Văn Xị ở xã Tân Bình, TP Cần Thơ, cho biết: “Nhờ hệ thống đê bao và cống kiên cố nên những ngày qua nước tràn đồng nhưng vườn cây ăn trái vẫn không bị ảnh hưởng. Nhà vườn nơi đây sản xuất thuận lợi nhờ có đê bao bảo vệ chắc chắn. Tôi và các nhà vườn xung quanh trồng nhiều loại cây ăn trái có giá trị kinh tế cao như sầu riêng, măng cụt, mít… nếu không bảo vệ kỹ, rễ cây bị ngập nước, cây dễ bị mất sức, chậm phát triển sẽ ảnh hưởng năng suất, giảm thu nhập”.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ, diện tích trồng cây ăn trái của thành phố đến hết tháng 9-2025 là 102.194ha, đạt 100% kế hoạch, tăng 1,26% so với cùng kỳ năm 2024. Các loại cây trồng chủ lực là bưởi, cam, quýt, chanh, xoài, nhãn, sầu riêng, vú sữa, mít, ổi, mãng cầu... Trong 9 tháng năm 2025, ước sản lượng thu hoạch được 878.520 tấn, đạt 76,13% kế hoạch.

Thời gian qua, ngành Nông nghiệp đã thực hiện tốt công tác quản lý đê điều, đảm bảo an toàn công trình thủy lợi, chỉ đạo gia cố, duy tu, sửa chữa các tuyến đê bao ngăn lũ, triều cường; quản lý chặt hệ thống cống, bọng dọc theo các tuyến sông, kênh, rạch, nhất là đối với vùng trồng lúa, vùng nuôi thủy sản, vùng trồng cây ăn trái... Đơn vị chuyên môn và các địa phương đã tiến hành khai thông dòng chảy các tuyến kênh cấp 1, cấp 2, cấp 3 và kênh nội đồng để tiêu thoát lũ nhanh bảo vệ dân cư và sản xuất. Tiến hành kiểm tra, rà soát các công trình thủy lợi và đánh giá công tác vận hành hệ thống công trình thủy lợi để có kế hoạch xử lý, duy tu sửa chữa những hạng mục hư hỏng. Đôn đốc các chủ đầu tư chỉ đạo đơn vị thi công các công trình thủy lợi đẩy nhanh tiến độ nhằm đảm bảo hoàn thành công trình để bảo vệ sản xuất trong mùa lũ.

Bên cạnh đó, để hạn chế thiệt hại cho vườn cây ăn trái, ngành Nông nghiệp thành phố khuyến cáo người dân chủ động bơm thoát nước trong vườn cây ra ngoài, đồng thời đào rãnh thoát nước nhanh nhằm tránh để ứ đọng nước gây ngập úng rễ cây. Kiểm tra cống, đập và tiến hành gia cố bờ bao để phòng tránh thiệt hại do nước lũ và triều cường dâng cao bất ngờ. Bên cạnh đó, trong lúc cây ăn trái bị ngập nước thì người dân hạn chế đi lại trong vườn để tránh cây bị tổn thương bộ rễ. Mặt khác, trong giai đoạn mưa lũ, nhà vườn cần lưu ý phòng trừ bệnh thối trái trên cây mít và nứt thân xì mủ trên cây có múi... Thời gian tới, ngành Nông nghiệp thành phố sẽ huy động nhiều nguồn lực để đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, cải tạo, mở rộng hệ thống công trình thủy lợi để phục vụ tốt nhu cầu sản xuất của người dân.

HOÀI THU - DUY KHÁNH