Trợ giúp pháp lý (TGPL) là việc cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người được TGPL trong vụ việc TGPL theo quy định của pháp luật, góp phần bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong việc tiếp cận công lý và bình đẳng trước pháp luật. Ðối tượng thuộc diện TGPL cần cung cấp những giấy tờ liên quan để chứng minh mình thuộc đối tượng được TGPL.

Trợ giúp viên pháp lý của Trung tâm TGPL Nhà nước TP Cần Thơ tư vấn pháp luật ngoài trụ sở cho người dân ở huyện Phong Điền.

Thông tư số 08/2017/TT-BTP ngày 15-11-2017 của Bộ Tư pháp quy định chi tiết một số điều của Luật TGPL và hướng dẫn giấy tờ trong hoạt động TGPL quy định người yêu cầu TGPL phải cung cấp giấy tờ để chứng minh.

Ðối với người có công với cách mạng hoạt động cách mạng trước ngày 1-1-1945, có một trong các giấy tờ: quyết định công nhận người hoạt động cách mạng trước 1-1-1945 của ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương; của ban đảng; ban cán sự đảng, đảng đoàn, đảng ủy trực thuộc Trung ương; của Tổng cục Chính trị; Tổng cục Xây dựng lực lượng Công an Nhân dân. Ðối với Mẹ Việt Nam Anh hùng: quyết định phong tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam Anh hùng”; quyết định phụ cấp hằng tháng của Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội; bằng Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng. Ðối với Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân, Anh hùng Lao động trong thời kỳ kháng chiến: quyết định phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân; bằng Anh hùng; quyết định trợ cấp của Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (hằng tháng) hoặc của Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam hoặc của Tổng cục trưởng Tổng cục Xây dựng lực lượng Công an Nhân dân.

Thương binh, người hưởng chính sách như thương binh cần có quyết định cấp giấy chứng nhận thương binh và trợ cấp thương tật hằng tháng đối với những trường hợp người bị thương là quân nhân, công nhân viên quốc phòng, công an nhân dân, công nhân viên công an nhân dân của các cơ quan có thẩm quyền theo quy định của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an. Quyết định cấp giấy chứng nhận người hưởng chính sách như thương binh và trợ cấp thương tật hằng tháng đối với trường hợp khác của Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội; giấy chứng nhận thương binh, thẻ thương binh. Về đối tượng được TGPL là bệnh binh, cần có quyết định cấp giấy chứng nhận bệnh binh và trợ cấp, phụ cấp bệnh tật; giấy chứng nhận bệnh binh, thẻ bệnh binh.

Người thuộc hộ nghèo phải có giấy chứng nhận hộ nghèo do UBND cấp xã cấp. Ðối tượng là trẻ em, giấy tờ chứng minh là trẻ em gồm: giấy khai sinh, căn cước, căn cước công dân, hộ chiếu; văn bản của cơ quan tiến hành tố tụng (quyết định tạm giữ, quyết định khởi tố bị can, quyết định thay đổi bổ sung quyết định khởi tố vụ án; kết luận điều tra, bản cáo trạng; quyết định đưa vụ án ra xét xử, các quyết định hoặc bản án của tòa án); văn bản của cơ quan có thẩm quyền về áp dụng biện pháp xử lý vi phạm hành chính hoặc xử phạt vi phạm hành chính xác định người có yêu cầu là trẻ em. 

Giấy tờ chứng minh là người dân tộc thiểu số cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn: căn cước, căn cước công dân, các giấy tờ hợp pháp khác mà dựa vào đó có thể xác định được dân tộc, nơi cư trú của người được TGPL; văn bản của cơ quan tiến hành tố tụng như: quyết định tạm giữ, quyết định khởi tố bị can, quyết định thay đổi bổ sung quyết định khởi tố vụ án; kết luận điều tra, bản cáo trạng; quyết định đưa vụ án ra xét xử, các quyết định hoặc bản án của tòa án. Giấy tờ chứng minh là người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo: giấy chứng nhận hộ cận nghèo do UBND xã cấp; văn bản của cơ quan tiến hành tố tụng xác định là người bị buộc tội như: quyết định tạm giữ, quyết định khởi tố bị can, quyết định thay đổi bổ sung quyết định khởi tố vụ án, kết luận điều tra, bản cáo trạng, quyết định đưa vụ án ra xét xử, các quyết định hoặc bản án của tòa án…

Giấy tờ chứng minh là người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi: văn bản của cơ quan tiến hành tố tụng xác định là người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi (quyết định tạm giữ, quyết định khởi tố bị can, quyết định thay đổi bổ sung quyết định khởi tố vụ án, kết luận điều tra, bản cáo trạng, quyết định đưa vụ án ra xét xử, các quyết định hoặc bản án của tòa án…).

Ngoài các giấy tờ nêu trên, Thông tư cũng quy định các loại giấy tờ hợp pháp khác do cơ quan có thẩm quyền cấp xác định được người thuộc diện TGPL theo quy định của pháp luật TGPL cũng được coi là một trong những loại giấy tờ chứng minh thuộc diện TGPL. Ðể tạo điều kiện thuận lợi cho người được TGPL thực hiện quyền yêu cầu TGPL, Thông tư số 08/2017/TT-BTP bổ sung quy định trong trường hợp những người thuộc diện được trợ giúp pháp lý bị thất lạc các loại giấy tờ đã được cấp thì phải có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền đã cấp các loại giấy tờ đó.

Trung tâm TGPL Nhà nước TP Cần Thơ, địa chỉ: số 1A, đường Trần Khánh Dư, phường Xuân Khánh, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ; số điện thoại: 0292.3825926 – 0292.3810328.

Bài, ảnh: HOÀNG YẾN