Một thử nghiệm mới tại Australia cho thấy một trò chơi điện tử có khả năng huấn luyện người chơi điều chỉnh sóng não đã đem lại hiệu quả giảm đau thần kinh mạn tính rõ rệt, mở ra triển vọng về một phương pháp điều trị không dùng thuốc, thay thế tiềm năng cho các loại thuốc giảm đau nhóm opioid.

Công nghệ này có tên là PainWaive, do nhóm nghiên cứu tại Đại học New South Wales (UNSW) phát triển. Trò chơi giúp người dùng học cách kiểm soát hoạt động điện não bất thường - vốn liên quan đến tình trạng đau thần kinh - thông qua một bộ tai nghe EEG kết nối với máy tính bảng cài sẵn ứng dụng.

Trong thử nghiệm đầu tiên, 4 người tham gia được trang bị bộ thiết bị để sử dụng tại nhà, đồng thời được hướng dẫn áp dụng một số chiến lược tâm lý như thư giãn hoặc hồi tưởng ký ức vui vẻ nhằm điều chỉnh hoạt động não bộ. Sau 4 tuần, 3 trong 4 người cho biết cơn đau giảm rõ rệt, đặc biệt vào giai đoạn cuối điều trị. Mức độ giảm đau được ghi nhận tương đương, thậm chí vượt cả hiệu quả của thuốc opioid. Dù nhóm nghiên cứu thừa nhận quy mô nhỏ của thử nghiệm chưa đủ để đưa ra kết luận rộng rãi, kết quả ban đầu đủ tích cực để họ tiếp tục triển khai các nghiên cứu quy mô lớn hơn.

Cơ sở khoa học của công nghệ này dựa trên những phát hiện trước đó của giáo sư Sylvia Gustin - người đứng đầu dự án - về những thay đổi trong vùng đồi thị (thalamus) của người bị đau thần kinh. Những người này thường có sóng não chậm (theta) tăng, sóng alpha giảm, và sóng beta nhanh tăng - gây gián đoạn sự kết nối giữa đồi thị và vùng vỏ não cảm giác - vận động, nơi xử lý cảm giác đau. Ý tưởng của PainWaive là xây dựng một trò chơi tương tác có khả năng phản hồi theo thời gian thực với sóng não người chơi, từ đó khuyến khích họ điều chỉnh hoạt động não theo hướng “bình thường hóa”.

Để hiện thực hóa ý tưởng này với chi phí thấp, nhóm nghiên cứu đã tự thiết kế hầu hết thiết bị phần cứng, ngoại trừ bo mạch EEG mã nguồn mở. Nhờ sử dụng công nghệ in 3D và thiết kế điện cực sử dụng dung dịch muối, họ đã đưa giá thành xuống còn khoảng 300USD - rẻ hơn rất nhiều so với các hệ thống EEG thương mại có giá từ 1.000 đến 20.000USD. Người dùng có thể tự vận hành toàn bộ liệu trình sau vài buổi hướng dẫn qua Zoom, và dữ liệu sử dụng sẽ được gửi về nhóm nghiên cứu để theo dõi từ xa. Theo nhóm phát triển, chính cảm giác được làm chủ quá trình điều trị trong không gian quen thuộc là một yếu tố quan trọng giúp người bệnh cảm thấy tự tin và tích cực hơn.

Hiện nhóm nghiên cứu đang kêu gọi người tham gia cho 2 thử nghiệm lâm sàng lớn: một nhằm đánh giá hiệu quả của công nghệ này với người bị đau cột sống mạn tính, và một dành cho bệnh nhân bị chấn thương tủy sống có kèm đau thần kinh. Nếu tiếp tục cho kết quả khả quan, PainWaive có thể trở thành một phương pháp giảm đau chi phí thấp, dễ tiếp cận và không phụ thuộc thuốc, đặc biệt hữu ích với những người không đáp ứng hoặc không muốn sử dụng liệu pháp giảm đau truyền thống.

THANH TÙNG (TTXVN)