Với kinh nghiệm 30 năm trồng sầu riêng, ông Nguyễn Hoàng Anh ở ấp 4, xã Đại Hải, TP Cần Thơ giờ có thu nhập hàng tỉ đồng mỗi năm. Khi thị trường ngày càng có nhu cầu cao về sản phẩm sạch, ông Hoàng Anh nhanh chóng chuyển hướng trồng sầu riêng hữu cơ; ứng dụng khoa học công nghệ, chế phẩm sinh học để giảm chi phí sản xuất, nâng cao lợi nhuận và đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng.

Một gốc sầu riêng 30 năm tuổi trong vườn của ông Hoàng Anh.

Ông Hoàng Anh kể, năm 1992, ông được cha mẹ cho 5 công đất trồng lúa kết hợp với chăn nuôi gia súc, gia cầm. Thời điểm này, cây lúa cho năng suất thấp nên thu nhập rất bấp bênh, chỉ đủ trang trải cho những bữa ăn hằng ngày. Trong khi đó, ở địa phương, các loại cây trồng khác gần như không mang lại hiệu quả kinh tế cao và thường xuyên đối mặt với cảnh “trồng rồi lại chặt”.

Trước bài toán tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho gia đình, ông Hoàng Anh luôn trăn trở tìm cách trồng phù hợp với thổ nhưỡng địa phương và quyết tâm thoát cảnh nghèo khó. Qua thời gian dài nghiên cứu, ông nhận thấy sầu riêng là cây trồng có nhiều tiềm năng nhất. Cây trồng càng lâu năm cho năng suất càng cao, lại phù hợp với vùng đất đang sống nên ông quyết định gắn bó với loại cây này. Năm 1995, ông sang tỉnh Bến Tre (cũ) mua 100 cây sầu riêng giống Dona và Ri6 về trồng thử.

Ông Hoàng Anh cho biết, do đặt nhiều tâm huyết nên ngay từ đầu ông đã chọn giống sầu riêng sạch bệnh, có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo chất lượng. Giai đoạn đầu, vườn sầu riêng phát triển rất tốt. Nhưng khi cây lớn, đặc biệt là khi cho trái, do nắm kỹ thuật không vững, trồng theo cảm tính, ông bắt đầu gặp trục trặc. “2 năm đầu, trái không đạt năng suất, lại bị sượng. Cái khó không dừng lại ở đó, do là người tiên phong ở xã Đại Hải trồng sầu riêng nên tôi gặp khó khăn ở “đầu ra”. Bởi doanh nghiệp, thương lái chưa kết nối, họ không tìm đến thu mua” - ông Hoàng Anh chia sẻ.

Không nản lòng, ông Hoàng Anh tiếp tục tìm tòi, học hỏi và dần hoàn thiện kỹ thuật, chất lượng sầu riêng cũng ngày càng nâng lên. Từ đó, nhiều thương lái, doanh nghiệp dần biết và tìm đến tận vườn. Khi thu hồi được vốn và có lời, ông Hoàng Anh mở rộng diện tích trồng sầu riêng lên 2ha, với 400 cây sầu riêng, trong đó có 50 cây sầu riêng 30 năm tuổi.

Năm 2022, tổng doanh thu bán sầu riêng của ông Hoàng Anh đạt 1,71 tỉ đồng, trừ hết chi phí cho lợi nhuận 1,6 tỉ đồng. Năm 2023, doanh thu đạt 1,85 tỉ đồng, lợi nhuận 1,7 tỉ đồng và đến năm 2024, doanh thu bán sầu riêng cán mốc 2,11 tỉ đồng, lợi nhuận được 1,9 tỉ đồng.

Để cây phát triển tốt và cho trái đạt năng suất cao, theo ông Hoàng Anh, ngoài dựa vào kinh nghiệm “nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”, nhà vườn phải mạnh dạn áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Từ năm 2015, ông đã chuyển dần sang hướng canh tác an toàn sinh học, gắn bảo vệ môi trường. Đặc biệt, khoảng 2 năm gần đây, giá sầu riêng có xu hướng giảm nên ông áp dụng nhiều biện pháp cắt giảm chi phí đầu tư nhưng sản lượng vẫn luôn đảm bảo, chất lượng trái vẫn tốt. Cụ thể là giảm phân bón, số lần phun thuốc (chỉ cần thiết lắm mới phun), thêm vào đó là tăng cường bón humic, chế phẩm trichoderma để tăng cường sức đề kháng và khả năng hấp thu chất dinh dưỡng cho cây.

“Cách nay 2 năm, tôi đã hoàn toàn chuyển sang sản xuất hữu cơ theo đề án hỗ trợ của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng (cũ). Nhờ đó, tôi có được 4 lợi ích: Thứ nhất, bảo tồn được độ phì nhiêu của đất, tăng tuổi thọ của cây. Thứ hai, cho sản lượng ổn định, tiết kiệm chi phí đầu tư. Thứ ba, giảm hao hụt, cho chất lượng trái tốt hơn với vị thơm, béo đặc trưng. Thứ tư, giúp bảo vệ sức khỏe bản thân, người tiêu dùng và môi trường” - ông Hoàng Anh nói.

Từ mô hình trồng sầu riêng thành công của ông Hoàng Anh, khoảng 10 năm trở lại đây, người dân xã Đại Hải chuyển dần từ vườn tạp sang trồng sầu riêng. Xã đã hình thành vùng trồng sầu riêng có quy mô lớn. Để thuận tiện trong việc tìm đầu ra cho sầu riêng, ông Hoàng Anh tập hợp 12 nông dân, thành lập Tổ hợp tác Cây ăn trái Tài Lộc vào năm 2015, với tổng diện tích canh tác là 18ha. Hiện tổ hợp tác đã có 17 thành viên, với diện tích trồng sầu riêng 28,5ha và đã đăng ký 4 mã số vùng trồng xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc. 

Vươn lên từ nghèo khó nên ông Hoàng Anh luôn trong tâm thế hỗ trợ những hộ dân chung hoàn cảnh thoát nghèo. Những năm qua, ông đã tư vấn, hướng dẫn kinh nghiệm, kỹ thuật sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ về vốn, vật tư, cây giống cho hộ nghèo, khó khăn.

Với những nỗ lực trên, năm 2023, ông vinh dự nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ vì có thành tích xuất sắc trong các phong trào thi đua yêu nước. Mới đây, ông Nguyễn Hoàng Anh được Hội Nông dân Việt Nam bình chọn, tôn vinh là “Nông dân Việt Nam xuất sắc 2025”.

Bài, ảnh: MỸ THANH