Những tuần gần đây, giá nhiều loại lúa tại vùng ÐBSCL liên tục có chiều hướng nhích giá lên, nông dân thu hoạch các trà lúa vụ hè thu muộn tại vùng ÐBSCL bán được giá, bà con rất phấn khởi. Hiện lúa vụ thu đông 2024 của nông dân tại TP Cần Thơ và nhiều tỉnh ÐBSCL dù mới bước vào giai đoạn làm đòng, trổ đến chắc xanh và chuẩn bị chín nhưng đã có nhiều thương lái và doanh nghiệp đặt cọc mua với mức giá tốt.

Thương lái thu mua lúa tại huyện Cờ Ðỏ, TP Cần Thơ.

Giá lúa tăng

Giá lúa tại vùng ÐBSCL đã tăng trở lại ít nhất từ 200-1.200 đồng/kg so với thời điểm những tuần cuối tháng 6 và đầu tháng 7-2024. Giá tăng do nguồn cung lúa gạo hàng hóa giảm mạnh so với trước khi vùng ÐBSCL đã bước vào cuối vụ thu hoạch lúa hè thu 2024, trong khi lúa vụ thu đông chưa bước vào thu hoạch. Xuất khẩu gạo tiếp tục có nhiều thuận lợi, gần đây giá nhiều loại gạo xuất khẩu khởi sắc so với những tháng trước. Những tuần qua, giá gạo xuất khẩu 5% của Việt Nam đạt mức từ 575-579 USD/tấn, gạo 25% ở mức 539-547 USD/tấn. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, đến hết tháng 7-2024, nước ta đã xuất khẩu gạo đạt 5,299 triệu tấn, với giá trị đạt 3,34 tỉ USD,  tăng 8,3% về lượng và tăng 27,65% về giá trị so với cùng kỳ năm 2023. Dự kiến xuất khẩu gạo cả năm nay đạt trên 7 triệu tấn theo kế hoạch.

Tại nhiều địa phương vùng ÐBSCL (như Ðồng Tháp, An Giang, Trà Vinh...), gần đây lúa vụ hè thu 2024 được nông dân bán lúa tươi cho thương lái và các doanh nghiệp ở mức từ 8.200-8.800 đồng/kg đối với các loại lúa thơm Jasmine 85, Ðài Thơm 8 và OM 18. Còn các loại lúa tươi IR 50404, OM 380 và OM 5451 vụ hè thu 2024 được nông dân tại nhiều nơi bán với giá 7.400-8.200 đồng/kg. Nhờ bán lúa được giá cao, nông dân sản xuất lúa vụ hè thu tại nhiều nơi có thể đạt mức lợi nhuận từ 2 triệu đồng/công trở lên. Anh Nguyễn Sĩ Hiền ở ấp Long Thành, xã Phú Thành A, huyện Tam Nông, tỉnh Ðồng Tháp, cho biết: “Gia đình tôi vừa thu hoạch 3ha lúa sạ giống OM 18 trong vụ hè thu 2024, với năng suất đạt gần 6 tấn/công, lúa tươi bán được giá 8.500 đồng/kg, có lời khoảng 2,7 triệu đồng/công. Vụ này dù năng suất lúa đạt không cao nhưng nhờ bán được giá cao hơn so vụ đông xuân trước đó nên tôi vẫn đạt được mức lời gần bằng vụ đông xuân. Hiện tôi đang chuẩn bị gieo sạ vụ thu đông và rất mong tới đây giá lúa tiếp tục duy trì được ở mức cao”. Cũng theo anh Hiền, trong vụ hè thu 2024, nhiều ruộng lúa của nông dân tại địa phương có thể đạt năng suất từ 6-6,5 tấn/công và bán được giá cao, từ đó bà còn có thể đạt mức lời từ 3-3,5 triệu đồng/công, nhất là đối với các diện tích sản xuất lúa 2 vụ trong năm. Còn những diện tích sản xuất lúa 3 vụ trong năm thường có năng suất thấp hơn.

Hướng đến vụ lúa thu đông thắng lợi

Giá lúa duy trì ở mức cao đã tạo nhiều phấn khởi cho nông dân tại TP Cần Thơ và nhiều tỉnh vùng ÐBSCL, giúp bà con vững tin hướng đến vụ lúa thu đông thắng lợi.

Cần Thơ là địa phương đã thu hoạch dứt điểm các diện tích lúa vụ hè thu 2024 từ khá sớm vào hồi tháng 7-2024. Thời điểm này, lúa vụ thu đông trên địa bàn thành phố đang chủ yếu ở giai đoạn làm đòng, trổ đến chắc xanh và có một số diện tích chuẩn bị chín. Hiện nhiều trà lúa vụ thu đông tại thành phố cũng đã được thương lái đặt tiền cọc thỏa thuận thu mua với mức giá cao hơn so với cùng kỳ của các năm trước. Nông dân tại nhiều quận, huyện của thành phố cho biết, các loại lúa OM 34, OM 5451 và OM 18 đang được nhiều thương lái hỏi đặt cọc thu mua lúa tươi vào thời điểm thu hoạch với giá từ 7.200-8.600 đồng/kg. Ông Huỳnh Văn Giỏi ở xã Trường Xuân, huyện Thới Lai, cho biết: “Vụ thu đông này 14 công lúa của tôi sạ giống OM 34, lúa đã bước qua giai đoạn chắc xanh, đang chín, dự  kiến vào ngày 8-9 tới đây sẽ thu hoạch. Trong những ngày gần cuối tháng 8 năm 2024 này, lúa OM 34 được nhiều thương lái hỏi đặt tiền cọc mua với giá từ 7.200-7.300 đồng/kg trở lên. Tuy nhiên, do tôi đã lấy tiền cọc thỏa thuận bán lúa từ khá sớm trong tháng 7-2024 nên có mức giá thấp hơn, chỉ 7.000 đồng/kg. Dù vậy, mức giá 7.000 đồng/kg cũng cao hơn 200 đồng/kg so với vụ thu đông năm trước. Hy vọng tới đây khi bước vào thu hoạch, giá lúa không giảm mà tiếp tục xu hướng tăng hoặc bình ổn. Từ đó, thương lái đến thu mua lúa nhanh lẹ, giúp nông dân hạn chế rủi ro khi lúa chín để lâu trên đồng”. Theo ông Lưu Quang Ðình ở xã Thạnh Phú, huyện Cờ Ðỏ, vụ thu đông 2024, gia đình ông có 3ha lúa sạ giống OM 5451. Lúa phát triển khá tốt và ít sâu bệnh, nhiều khả năng có thể đạt năng suất 700-800 kg lúa tươi/công (tầm lớn). Gần đây, giá lúa OM 5451 được thương lái tại nhiều nơi mua với giá 7.700-7.800 đồng/kg, thậm chí có nơi giá lên đến 8.000 đồng/kg. Với mức giá này, nông dân sản xuất lúa vụ thu đông rất tin tưởng sẽ đạt được mức lợi tốt.

Thời gian qua, tình hình xuất khẩu gạo của nước ta tiếp tục có nhiều thuận lợi tạo điều kiện để nông dân bán được lúa với mức giá tốt. Tuy nhiên, tình trạng giá lúa bị giảm khi bước vào các vụ thu hoạch rộ vẫn còn dễ xảy ra, nhất là khi năng lực thu mua, phơi sấy và chế biến, dự trữ lúa gạo của các tiểu thương và doanh nghiệp tại nhiều địa phương còn hạn chế. Do vậy, tới đây ngành chức năng cần tiếp tục quan tâm hỗ trợ nông dân và các doanh nghiệp khắc phục kịp thời các khó khăn và hạn chế. Kịp thời triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để ổn định đầu ra sản phẩm và phát triển ngành hàng lúa gạo bền vững. Ðặc biệt, cần tăng cường công tác thông tin thị trường, hỗ trợ nông dân trong liên kết sản xuất và kết nối với các đơn vị, doanh nghiệp tiêu thụ để kịp thời thu hoạch, tiêu thụ lúa vụ thu đông.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Cần Thơ, hiện nông dân trên địa bàn Cần Thơ đã xuống giống gieo trồng lúa vụ thu đông 2024 với diện tích 68.521ha, đạt 108% so với kế hoạch, cao hơn 290ha so với cùng kỳ năm trước. Hiện có 3% diện tích lúa thu đông trong giai đoạn đẻ nhánh, khoảng 80% diện tích trong giai đoạn làm đòng đến trổ và khoảng 17% diện tích trong giai đoạn chắc xanh, lúa sinh trưởng và phát triển tốt.