Nhìn một chậu lan đang độ nở rộ, mấy ai không "xao lòng". Chính vì thế, hoa lan ngày càng được người dân TP Cần Thơ ưa chuộng. Trồng lan, chơi lan giờ đây không chỉ thỏa mãn thú chơi lan tao nhã của nhiều người mà còn được thương mại hóa với các loại lan cắt cành...

Theo nhiều nhà vườn, hoa lan thường được gọi chung là phong lan. Nhưng thực tế lan có rất nhiều loại và được chia thành 4 nhóm chính: Phong lan là loại lan mọc bám vào cành hay thân cây; địa lan mọc dưới đất, thạch lan mọc ở kẽ đá; loại lan mọc trên lớp rêu hay cỏ mục. Hoa lan Việt Nam đa dạng về chủng loại và màu sắc, mỗi loại mang một vẻ đẹp và mùi hương khác nhau. Người trồng lan tùy thuộc vào mục đích, sở thích riêng mà chọn giống. Ở TP Cần Thơ, các giống lan như: Dendrobium, Phalaenopsis (Hồ Điệp), Oncidium (Vũ Nữ), Vanda, Cattleya (Cát lan)… là loại được nhiều người ưa chuộng. Theo đó, Dendrobium thường có 2 dạng: dạng thòng và dạng đứng; hoa thường mọc ở đỉnh giả hành, cành hoa không phân nhánh; trồng rất mau ra hoa và lâu tàn... Cattleya là loại cây đa thân, mỗi thân mang 1-2 lá; 1 giả hành chỉ cho 1 cành hoa, có hương thơm đậm đà, nhất là vào buổi sáng. Lan Phalaenosis là loại ưa độ ẩm cao, hoa đẹp lâu tàn khi ở trên cây, khi cắt cành thì lại mau tàn. Lan Vanda có hoa mọc giữa thân, cành nhiều hoa (hơn 10 hoa)...

Khách hàng “say đắm” bên những cánh lan.

Theo nhiều nhà vườn chuyên trồng và kinh doanh hoa lan, khi bắt đầu chơi lan, người trồng nên tìm hiểu về thời gian nở hoa của từng loại để lựa chọn giống lan phù hợp. Trước hết, nếu muốn có một vườn lan hoa nở quanh năm, người trồng không nên mua toàn một giống mà tốt nhất nên chọn khoảng 10 giống. Lan Cattleya thường cho hoa cả 4 mùa; Oncidium chỉ ra hoa vào mùa xuân và hạ; Vanda khoe sắc vào màu xuân, hạ và thu; hồ điệp ra hoa khi bước vào mùa đông, xuân và hạ... Anh Nguyễn Chi Lăng, Chủ vườn lan Hưng Lợi, đường Nguyễn Văn Linh, quận Ninh Kiều, cho biết: Không chỉ quan tâm đến đặc điểm từng loại hoa, trước khi mua lan, người trồng còn phải chú ý đến khí hậu, môi trường xung quanh ngôi nhà để tìm vị trí trồng lan. Bởi thiếu ánh nắng cây sẽ èo uột và không ra hoa, còn nắng quá gắt thì cây còi cọc, dễ chết... Tìm hiểu về cây lan cũng chưa đủ, ta còn cần tìm hiểu về trình trạng sinh trưởng của cây. Người trồng nên chọn mua những cây khỏe mạnh, tươi tốt, trên lá không có những đốm đen, vệt lõm xuống dấu hiệu của bệnh tật và vi-rút.

Ngoài những lưu ý trên thì cách trồng và chăm sóc chúng cũng là điều bất cứ người chơi lan, trồng lan nào cũng muốn tìm hiểu. Khi mua lan về chơi hoặc được ai đó biếu tặng, sau khi hoa tàn thì thời gian sau cây cũng suy yếu dần, lá rụng, thân khô và từ đó về sau cây không ra hoa nữa, nếu có thì hoa cũng rất kém: hoa ít, hoa nhỏ và màu sắc nhợt nhạt. Nguyên nhân ở đây là do chúng ta không chăm sóc hoa lan đúng cách. Ông Phan Đức Hiền, Chủ Cơ sở Sản xuất Nuôi trồng hoa Lan T’Ly Orchids, phường Hưng Thạnh, quận Cái Răng, lưu ý: "Chăm sóc lan khó nhất là khâu tưới nước. Quá ẩm hay quá khô lan đều "không thích". Trồng lan không cần phải ngày nào cũng tưới nước, chúng ta nên dùng tay để kiểm tra, nếu thấy gốc còn ẩm thì tuyệt đối không tưới thêm nước. Mặt khác, khi lan cho hoa, chúng ta cũng đừng để cành hoa quá lâu trên cây. Khi thấy cành hoa còn lác đác vài bông thì nên cắt bỏ để dưỡng cây. Sau khi cắt bỏ cành hoa là thời kỳ chăm bón, phục hồi sức sống cho cây phong lan".

Theo ông Nguyễn Văn Mười, người có kinh nghiệm nhiều năm chơi lan ở phường Thường Thạnh, quận Cái Răng, phần đông chúng ta mua cây tại các vườn lan có nhiệt độ, độ ẩm, ánh nắng hoàn toàn khác hẳn với nơi ta để lan. Cho nên, hầu hết lan đều khựng lại hoặc bị "sốc" khi mang về nhà. "Trong trường hợp này, chúng ta đừng vội tưới nước hay mang ngay ra ngoài trước khi cây làm quen dần dần với môi trường mới. Hãy để lan vào chỗ rợp mát và thoáng gió sau đó sẽ di chuyển dần dần ra chỗ để cố định. Tốt hơn hết nên mua cây tại các vườn lan địa phương nơi có cùng thời tiết, khí hậu với nơi chúng đang sinh sống. Mặt khác, không nên thay đổi vị trí cây một cách liên tục, cây sẽ không thích nghi kịp hướng sáng, ẩm độ…  cây sẽ sinh trưởng kém, hoa dễ bị rụng"- ông Nguyễn Văn Mười đưa ra lời khuyên. Như vậy, trồng lan, chơi lan sao cho lan bền, đẹp không chỉ đơn thuần là sở thích, áp dụng theo "công thức" cứng nhắc mà là cả một nghệ thuật...

Những năm gần đây, hoa lan không chỉ thỏa mãn thú chơi lan tao nhã của nhiều người mà còn được thương mại hóa với các loại lan cắt cành bỏ mối cho các cửa hàng kinh doanh hoa tươi. Hòa vào xu hướng chung của thị trường, ở Cần Thơ, hoa lan càng ngày càng được ưa chuộng và được sử dụng phổ biến trong dịp đám tiệc, hội nghị, khai trương... Hiện tại, một chậu chất lượng trung bình khá có giá bán dao động từ 80.0000-200.000 đồng; lan đẹp và chất lượng tốt có thể từ 300.000 đồng đến vài triệu đồng/chậu... Theo đánh giá của giới kinh doanh, mặc dù năm nay thị trường lan Tết chưa sôi động như mọi năm, nhưng sức mua bắt đầu rục rịch tăng và sẽ tăng mạnh từ rằm tháng Chạp. Cùng với đó, giá lan có thể nhích lên khoảng 15-20% so với ngày thường. Các giống lan như: Dendrobium, ngọc điểm, Cattleya… là những loài được người chơi khá ưa chuộng, vì chăm sóc dễ, hoa đẹp lại nở vào đúng dịp Tết.

Bài, ảnh: MỸ THANH