Đảng Phong trào Dân chủ Brazil (PMDB) – chính đảng lớn nhất nước này – ngày 29-3 đã tuyên bố tách khỏi liên minh cầm quyền của Tổng thống Dilma Rousseff, một động thái có thể làm tăng khả năng bà sẽ bị luận tội trong thời gian tới.

Tại cuộc họp của các nhà lãnh đạo PMDB, đảng này chỉ mất vài phút để thống nhất với quyết định rút toàn bộ thành viên ra khỏi chính phủ liên minh, trong đó có 6 người đang nắm giữ vị trí bộ trưởng. Thượng nghị sĩ Romero Juca, Phó chủ tịch thứ nhất của PMDB, cho biết đảng của ông sẽ cố gắng thay đổi đất nước trong bối cảnh cuộc khủng hoảng kinh tế và xã hội ở Brazil đang diễn biến theo chiều hướng rất nghiêm trọng.

Ngay sau quyết định của PMDB, Tổng thống Rousseff đã hủy bỏ kế hoạch tham dự hội nghị thượng đỉnh về vấn đề an ninh hạt nhân ở Mỹ để đương đầu với cuộc khủng hoảng chính trị trong nước. Việc bà Rousseff mất đi đối tác liên minh chính có thể thôi thúc các đảng nhỏ cũng từ bỏ chính phủ, khiến nữ tổng thống đầu tiên của Brazil ngày càng bị cô lập khi mà cuộc bỏ phiếu ở Hạ viện về việc luận tội bà đang gần kề, dự kiến vào giữa tháng 4.

Được biết, bà Rousseff cần sự ủng hộ của 171 thành viên Hạ viện để ngăn quá trình luận tội diễn ra. Nhưng việc mất đi 68 phiếu ủng hộ từ đảng PMDB, trong khi đảng Công nhân (PT) cầm quyền của bà Rousseff chỉ nắm 58 phiếu đồng nghĩa bà phải cậy nhờ các đối tác nhỏ hơn trong liên minh, bao gồm đảng Tiến bộ (PP), đảng Cộng hòa (PR) và đảng Dân chủ Xã hội (PSD), để thoát khỏi nguy cơ bị luận tội.

Trong trường hợp Hạ viện quyết định luận tội bà Rousseff, Thượng viện cũng sẽ bỏ phiếu để xem có đưa tổng thống ra xét xử hay không. Cuộc bỏ phiếu này (nếu có) sẽ được tổ chức vào đầu tháng 5. Khi ấy, bà Rousseff sẽ bị đình chỉ chức vụ và Phó Tổng thống Michel Temer – lãnh đạo đảng PMDB – sẽ lên thay thế. Các trợ lý của ông Temer cho biết vị phó tổng thống đã sẵn sàng lãnh đạo Brazil bằng những chính sách nhằm khôi phục lòng tin trong giới kinh doanh.

Thượng nghị sĩ Aecio Neves, thủ lĩnh đảng đối lập chính PSD tại Brazil, tuyên bố ông và các nhà lãnh đạo của 5 đảng đối lập khác sẵn sàng ủng hộ chính phủ chuyển tiếp do ông Temer dẫn đầu. Mặc dù PMDB được lợi nhiều nhất khi Tổng thống Rousseff bị luận tội, song các nhà phân tích cảnh báo thủ tục này có thể mở ra một giai đoạn bất ổn chính trị ở Brazil, trong đó một số nhân vật cao cấp của PMDB cũng sẽ bị điều tra tham nhũng.

Bà Rousseff đang là tâm điểm chỉ trích của dư luận vì để Brazil rơi vào cuộc suy thoái kinh tế tồi tệ nhất trong nhiều thập niên qua. Bà còn bị cáo buộc che giấu thâm hụt ngân sách, sử dụng quỹ tranh cử sai qui định (trong chiến dịch bầu cử năm 2014) và có trách nhiệm trong vụ bê bối tham nhũng tại công ty dầu khí quốc doanh Petrobras. Tuy nhiên, nữ tổng thống một mực khẳng định bà không làm gì sai trái, dồng thời cho rằng những nỗ lực nhằm luận tội bà là hành vi nhằm lật đổ vai trò lãnh đạo của PT. Chánh văn phòng tổng thống, ông Jaques Wagner, cho biết cuối tuần này đảng của bà Rousseff sẽ tìm cách liên minh với các đảng nhỏ hơn để thành lập chính phủ mới.

THANH TRÚC (Theo Reuters, BBC)