Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam có định hướng du lịch sinh thái gắn với nông nghiệp, nông thôn là một trong những dòng sản phẩm chính. Theo đó, các địa phương cũng chú trọng phát triển du lịch nông nghiệp dựa trên những lợi thế tiềm năng. Nhưng thực tế nhiều địa phương đang gặp khó vì vướng các quy định về quản lý, đất đai. Trước thực trạng này, 2 Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) TP Cần Thơ và tỉnh Lâm Ðồng đã cùng chia sẻ các kinh nghiệm và bàn các giải pháp liên kết để gỡ khó, tạo điều kiện phát triển du lịch nông nghiệp, đẩy mạnh tăng trưởng du lịch của 2 địa phương.

Đoàn công tác Sở VHTT&DL TP Cần Thơ tham quan, học tập kinh nghiệm làm du lịch nông nghiệp tại Điểm du lịch Tám Trình Coffee Experiences, xã Gia Lâm, huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng. Ảnh: KIỀU MAI

Tiềm năng, lợi thế và thực tế phát triển du lịch nông nghiệp

Lâm Ðồng có diện tích đất nông nghiệp hơn 909.000ha, đa dạng các mô hình trồng rau, hoa, cây ăn trái, cây công nghiệp… Trên thực tế, Lâm Ðồng là một trong các địa phương đầu tiên trong cả nước thí điểm mô hình du lịch canh nông (kết hợp du lịch và sản xuất nông nghiệp). Tại đây có nhiều trang trại hoa, trà, cà phê, rau quả… thu hút du khách đến tham quan và trải nghiệm. Ðịa phương cũng tạo điều kiện để phát triển du lịch canh nông qua Ðề án Thí điểm xây dựng các mô hình du lịch nông nghiệp trên địa bản tỉnh Lâm Ðồng;  xây dựng Bộ tiêu chí công nhận mô hình “Tuyến du lịch canh nông” và “Ðiểm du lịch canh nông” trên địa bàn.

Tuy nhiên, du lịch canh nông đang gặp khó, nhất là về quy chế quản lý và vận hành. Hiện nay chưa có các hướng dẫn cụ thể của từ trung ương trong quá trình tổ chức thực hiện điểm du lịch canh nông, dẫn đến quản lý loại hình du lịch này tại tỉnh Lâm Ðồng theo đề án thí điểm gặp nhiều khó khăn, phát sinh các vấn đề về tiêu chí xây dựng, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, tỷ lệ công trình có mái và không có mái che trên đất nông nghiệp, phi nông nghiệp; chuyển đổi đất nông nghiệp thành phi nông nghiệp... Hoạt động du lịch canh nông chủ yếu diễn ra trên đất nông nghiệp nên gặp nhiều vướng mắc về đầu tư cơ sở hạ tầng, trong khi yêu cầu của hoạt động kinh doanh du lịch canh nông là phải có đường đi, nhà vệ sinh, khu trưng bày, nhà chờ, bãi đậu xe phục vụ du khách...

Tại Lâm Ðồng hiện có 112 khu, điểm du lịch, điểm tham quan, trong đó có hơn 2/3 điểm đến là về nông nghiệp, sinh thái. Nhưng chỉ có 4 điểm du lịch (có sản phẩm du lịch canh nông) được UBND tỉnh Lâm Ðồng công nhận là: Tám Trình Coffee Experiences (xã Gia Lâm, huyện Lâm Hà), Avocado Farm (xã Quảng Lập, huyện Ðơn Dương), Bồng Lai Farm (xã Hiệp Thạnh, huyện Ðức Trọng) và Vườn hồng Lê Phúc (xã Trạm Hành, TP Ðà Lạt).

Khó khăn trong du lịch canh nông tại Lâm Ðồng cũng là vấn đề du lịch nông nghiệp tại Cần Thơ đang vướng. Cần Thơ có diện tích đất nông nghiệp là 114.034ha. Trong đó, diện tích sản xuất lúa khoảng 76.000ha, diện tích cây ăn trái khoảng 25.000ha (chuyên canh đến 11.880ha), diện tích thủy sản khoảng 10.000ha. Ðây là tiềm năng và thuận lợi để Cần Thơ phát triển du lịch nông nghiệp. Thời gian qua, tại Cần Thơ cũng có nhiều mô hình du lịch nông nghiệp: điểm vườn sinh thái, du lịch cộng đồng, hợp tác xã nông nghiệp, tổ hợp sinh thái nghỉ dưỡng… ở các quận, huyện Phong Ðiền, Cờ Ðỏ, Bình Thủy, Cái Răng, Thốt Nốt… Nhưng thực tế, Cần Thơ vẫn chưa có công nhận chính thức điểm du lịch nông nghiệp bởi còn vướng nhiều quy định.  Cần Thơ cũng đã có Ðề án “Phát triển du lịch nông nghiệp trên địa bàn TP Cần Thơ giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2030” nhằm tạo điều kiện để các điểm vườn, hộ kinh doanh phát triển du lịch nông nghiệp. Ðồng thời, ngành Du lịch thành phố cũng tổ chức nhiều chuyến học tập kinh nghiệm ở các địa phương: Ðồng Nai, Tây Ninh, Lâm Ðồng… để tìm những giải pháp phù hợp, thúc đẩy phát triển du lịch nông nghiệp của thành phố.

Chia sẻ kinh nghiệm, liên kết gỡ khó để thúc đẩy phát triển du lịch nông nghiệp

Bà Ðào Thị Thanh Thúy, Phó Giám đốc Sở VHTT&DL TP Cần Thơ, cho biết: “Cần Thơ rất quan tâm đến du lịch nông nghiệp, thời gian qua tại địa phương cũng có nhiều mô hình du lịch nông nghiệp thu hút du khách. Tuy nhiên, chúng tôi nhận thấy các sản phẩm này vẫn chưa phát triển mạnh, chưa khai thác hết tiềm năng như kỳ vọng, địa phương cũng gặp nhiều khó khăn khi phát triển mô hình này. Do đó, chúng tôi cũng đi học tập kinh nghiệm ở những địa phương có các mô hình du lịch nông nghiệp phát triển. Lâm Ðồng và Cần Thơ đều có những thế mạnh riêng để phát triển du lịch nông nghiệp, từng địa phương cũng có những cái khó riêng. Do đó, việc học tập và chia sẻ kinh nghiệm về chương trình, kế hoạch, đề án hay các cơ chế chính sách sẽ giúp đôi bên có những giải pháp phù hợp với thực tế địa phương”.

Thực tế, khó khăn trong phát triển về du lịch nông nghiệp là tình trạng chung. Tuy nhiên, mỗi địa phương có những cơ chế chính sách riêng. Cụ thể tại Lâm Ðồng, các chương trình, đề án, kế hoạch đều có sự kết nối chặt chẽ giữa VHTT&DL với các sở ngành hữu quan, đặc biệt là Sở Nông nghiệp và Môi trường. Lâm Ðồng cũng đề ra những định hướng cụ thể trong phát triển du lịch nông nghiệp, đó là phát triển du lịch canh nông phù hợp với quy hoạch vùng, kế hoạch sử dụng đất và quy hoạch của các địa phương; kết hợp với phát triển du lịch nông thôn, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp thông minh và nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn. Phát triển nông nghiệp sạch với những sản phẩm đặc trưng của địa phương, như rau, hoa, cà phê, cây ăn quả, cây dược liệu... Ðẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động quảng bá, giới thiệu về hoạt động du lịch canh nông và tiềm năng, môi trường, chính sách, cơ hội đầu tư du lịch canh nông trên địa bàn tỉnh. Thường xuyên rà soát, khảo sát, nghiên cứu thị trường, nhu cầu của khách du lịch; thu hút, mở rộng thị trường tăng trưởng nhanh, có nguồn khách lớn, có mức chi tiêu cao, tập trung vào các nước có quan tâm đến kinh tế nông nghiệp, ươm tơ dệt lụa... Khảo sát phát triển các tour, tuyến và xây dựng các chuỗi sản phẩm du lịch canh nông.

Tham gia đoàn khảo sát, học tập kinh nghiệm về du lịch nông nghiệp tại Lâm Ðồng, ông Phạm Minh Thuấn, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Cờ Ðỏ, cho biết: “Cờ Ðỏ có hai xã Trung Thạnh và Thới Hưng có thế mạnh về cây ăn trái, nhiều sản phẩm được công nhận OCOP là điều kiện thích hợp để phát triển du lịch nông nghiệp. Nông dân cũng đang chuyển hướng từ kinh tế vườn sang kết hợp làm du lịch. Tuy nhiên, để phát triển du lịch nông nghiệp hiệu quả và bền vững thì cần phải có những cơ chế, chính sách hỗ trợ người dân làm du lịch. Qua đợt làm việc và học tập kinh nghiệm từ Lâm Ðồng, tôi kiến nghị Sở VHTT&DL TP Cần Thơ có những tham mưu đề xuất về UBND thành phố để có những chính sách, hoàn chỉnh các mô hình về du lịch nông nghiệp”.

Trong khi đó, ông Lê Thanh Tuấn, Trưởng Phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện Phong Ðiền, chia sẻ: “Phong Ðiền có nhiều vườn cây ăn trái đặc sản thích hợp phát triển du lịch sinh thái, du lịch nông nghiệp. Tuy nhiên, địa phương cũng gặp nhiều khó khăn về cơ chế chính sách, các quy định về đất đai. Qua đó, tôi cũng đề xuất ngành Du lịch thành phố nên có những đề xuất tham mưu tháo gỡ. Riêng đối với Phong Ðiền, qua lần học tập kinh nghiệm này tôi thấy được các mô hình sản phẩm du lịch nông nghiệp có sự liên kết, xây dựng chuỗi sản phẩm du lịch. Phong Ðiền sẽ tranh thủ xây dựng sản phẩm liên kết nhiều nhà vườn để nâng cao hiệu quả phát triển du lịch nông nghiệp địa phương”.

Ông Nguyễn Tiến Hải, Phó Giám đốc Sở VHTT&DL tỉnh Lâm Ðồng, thông tin: “Lâm Ðồng có nhiều thế mạnh phát triển du lịch canh nông. Thời gian qua mô hình này đã mang lại nhiều hiệu quả trong phát triển du lịch địa phương. Trong lần học tập, chia sẻ kinh nghiệm này, giữa Lâm Ðồng và Cần Thơ đã trao đổi chặt chẽ về nhiều nội dung: cơ chế chính sách, các chương trình, kế hoạch, đề án để làm sao tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thuận lợi phát triển các mô hình du lịch nông nghiệp. Ðồng thời, Cần Thơ và Lâm Ðồng cũng trao đổi nhiều kế hoạch để kết nối, xúc tiến, liên kết tour tuyến thúc đẩy phát triển du lịch giữa hai địa phương”.

Du lịch nông nghiệp được xem là thế mạnh của nhiều địa phương nhưng phát triển như thế nào phù hợp lại là vấn đề khó. Trong đó, những khó khăn về cơ chế chính sách vẫn còn nhiều. Lâm Ðồng, Cần Thơ đều đang chủ động đi tìm những giải pháp phù hợp qua các mô hình học tập, liên kết, gỡ khó để tạo điều kiện phát triển du lịch nông nghiệp hiệu quả và bền vững.

ÁI LAM