Do thường liên quan đến nam tính và sự phát triển của hệ thống sinh sản nam giới, testosterone thường được xem là nội tiết tố nam. Nhưng trong một số trường hợp, phụ nữ cũng có thể bổ sung hoóc-môn “nam giới” này để bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là giai đoạn sau mãn kinh.

Tập thể dục thường xuyên có thể giúp phụ nữ duy trì và tăng mức testosterone. Ảnh: Muscle & Fitness     

Vai trò của testosterone trong cơ thể phụ nữ

Tiến sĩ Susan Davis, chuyên gia nội tiết tại Ðại học Monash (Úc) và là một trong những nhà nghiên cứu hàng đầu thế giới về phụ nữ và hoóc-môn sinh dục, cho biết tuy nam giới có lượng testosterone nhiều gấp 10 lần so với phụ nữ, nhưng hoóc-môn này đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe sinh sản của cả hai giới.

Trong cơ thể phụ nữ, testosterone chủ yếu được sản xuất bởi buồng trứng và tuyến thượng thận, với số lượng nhỏ. Hoóc-môn này giúp sản xuất trứng trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt. Nhưng ngoài chức năng sinh sản, các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu cách testosterone ảnh hưởng đến sức khỏe nữ giới. Thực tế là phụ nữ có thụ thể testosterone trên khắp cơ thể - bao gồm ở tim, não, cơ và xương, nên “hoóc-môn nam giới” rất có thể liên quan đến sức khỏe của những cơ quan này.

Nhìn chung, mức testosterone của phụ nữ đạt đỉnh ở độ tuổi 20, sau đó giảm dần theo thời gian. Theo nghiên cứu của Tiến sĩ Davis, mức testosterone dường như tăng trở lại ở độ tuổi 70. Vì thế, testosterone có thể mang lại một số lợi ích về khả năng sống khỏe mạnh đối với phụ nữ lớn tuổi.

Bà Davis cho biết ở một số phụ nữ, khi mức testosterone suy giảm, ham muốn tình dục của họ cũng giảm theo. Nhưng điều này không đúng với tất cả nữ giới. Bởi một số phụ nữ có thể có mức testosterone gần bằng 0 nhưng vẫn duy trì trạng thái ham muốn, trong khi một số khác có thể có mức testosterone từ bình thường đến cao mà vẫn phải vật lộn với tình trạng hoàn toàn thiếu ham muốn. Vì lý do này, các chuyên gia cho biết, việc kiểm tra mức testosterone của phụ nữ không tiết lộ nhiều về sức khỏe tình dục hoặc sức khỏe tổng thể, trừ khi các chỉ số của người đó cao bất thường (có thể là dấu hiệu của một bệnh lý như hội chứng buồng trứng đa nang).

Khi nào phụ nữ cần điều trị testosterone?

Ðối với những phụ nữ sau mãn kinh có ham muốn tình dục thấp khiến họ khó chịu, điều trị bằng testosterone liều thấp có thể giúp cải thiện tình trạng ham muốn và sức khỏe tình dục. Theo Tiến sĩ sản phụ khoa Lauren Streicher tại Ðại học Northwestern (Mỹ), điều này một phần là do chức năng tình dục của phụ nữ rất phức tạp và ham muốn của họ có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, như cơn đau nhức, trầm cảm và mối quan hệ với bạn tình. Trong khi đó, điều trị bằng testosterone đã giúp nhiều phụ nữ  cải thiện mức năng lượng, tâm trạng, sự minh mẫn về tinh thần và sức mạnh cơ bắp.

Hiện tại, các nhà nghiên cứu vẫn chưa thống nhất kết luận về mối liên hệ giữa liều lượng testosterone an toàn và những lợi ích của phương pháp điều trị này. Tuy vậy, theo các hiệp hội y khoa lớn, cách an toàn nhất để bổ sung testosterone nhằm tăng ham muốn tình dục là dùng dạng gel thoa lên vị trí bắp chân hoặc đùi.

Nguy cơ khi bổ sung testosterone

Tiến sĩ James Simon, một chuyên gia về y học tình dục và mãn kinh tại Mỹ, cho biết khi dùng ở liều lượng làm tăng mức testosterone ở phụ nữ tiền mãn kinh, liệu pháp này ít gây ra tác dụng phụ. Nhưng các chị em vẫn cần kiểm tra mức testosterone sau vài tuần bắt đầu dùng thuốc để đảm bảo rằng lượng hoóc-môn không tăng quá cao.

Nhưng nếu testosterone ở mức quá cao trong thời gian quá dài, phụ nữ có thể gặp phải nhiều tác dụng phụ, bao gồm tóc mỏng thưa, mọc lông trên mặt và ngực, giọng nói trầm hơn, mụn trứng cá, âm vật to ra và dễ nổi giận. Nồng độ testosterone cao cũng có thể dẫn đến tình trạng niêm mạc tử cung dày lên và chảy máu âm đạo, đồng thời làm tăng nguy cơ ung thư nội mạc tử cung vì cơ thể chuyển hóa lượng testosterone dư thừa thành estrogen.

Vì những lý do kể trên, các chuyên gia không khuyến khích bệnh nhân dùng testosterone thông qua dạng thuốc viên, bởi chúng thường chứa liều lượng cao hơn nhiều so với gel.

AN NHIÊN (Theo NYT)