(CTO) - Tuần lễ Thế giới nuôi con bằng sữa mẹ là sự kiện thường niên diễn ra vào tuần đầu tiên của tháng 8. Chủ đề năm 2025 của sự kiện này là “Ưu tiên nuôi con bằng sữa mẹ - Tạo dựng hệ thống hỗ trợ bền vững”. Trong thời gian từ ngày 1-8 đến ngày 7-8, các đơn vị y tế đẩy mạnh tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về lợi ích của sữa mẹ, đồng thời, nâng cao vai trò của cán bộ y tế trong việc hỗ trợ và đồng hành với các bà mẹ, ngay khi cuộc vượt cạn vừa “cập bến” an toàn.

Trẻ vừa chào đời, cho bú mẹ ngay

Theo các bác sĩ chuyên khoa nhi, dung tích dạ dày của trẻ sơ sinh rất bé nên nhu cầu “thực phẩm” rất ít. Cụ thể, trong ngày đầu tiên chào đời, dưới 24 giờ sau sinh, trẻ chỉ cần từ 5-7ml sữa; ngày thứ 2, trẻ cần từ 10-13ml sữa và đến ngày thứ 5, em bé chỉ cần khoảng 50ml sữa.

Vì vậy, bác sĩ khuyến cáo, các bậc phụ huynh không nên quá lo lắng về việc trẻ sẽ bị đói ngay khi chào đời. Việc cần thiết trước hết, sản phụ hãy cho trẻ bú mẹ càng sớm càng tốt, tốt nhất là 1 giờ đầu sau sinh. Sau đó, mẹ cho trẻ bú theo nhu cầu, bất kể ngày đêm; thời gian mỗi cử khoảng 15-20 phút. Mẹ nên nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời, không cần bổ sung thức ăn hay đồ uống khác và nên cai sữa khi trẻ đã được ít nhất 24 tháng tuổi.

Chị Nguyễn Thị Trúc Mai (ở phường Sóc Trăng, TP Cần Thơ) cho biết, trong quá trình mang thai, chị đã tìm hiểu thông tin nuôi con bằng sữa mẹ nên thực hành theo các hướng dẫn. Đồng thời, khi sinh con tại BV Phụ sản TP Cần Thơ, chị được các cán bộ y tế hướng dẫn tận tình, từ việc thực hiện da kề da với con ngay khi con vừa chào đời, cho con bú sữa non và các chế độ dinh dưỡng hợp lý để có nhiều sữa cho con. Chị Mai bộc bạch: "Tôi ăn uống, nghỉ ngơi thật tốt để đủ sức khỏe nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ, giúp con phát triển khỏe mạnh”.

Nhân viên y tế BV Phụ sản TP Cần Thơ hướng dẫn bà mẹ cho con bú đúng cách. Ảnh: BV. 

Hưởng ứng Tuần lễ Thế giới nuôi con bằng sữa mẹ năm 2025, BV Phụ sản TP Cần Thơ kêu gọi các mẹ bầu, các mẹ sau sinh cùng lan tỏa thông điệp: “Nuôi con bằng sữa mẹ: Tốt cho mẹ - Khỏe cho bé - Thân thiện với môi trường”. BS CKII Phạm Thị Linh, Trưởng Khoa Hậu sản, BV Phụ sản TP Cần Thơ khuyến cáo những nguyên tắc vàng giúp các bà mẹ thực hiện tốt quá trình nuôi con bằng sữa mẹ:

+ Cho trẻ bú sớm trong vòng 1 giờ đầu sau sinh: Thời khắc vàng để bắt đầu hành trình nuôi con bằng sữa mẹ là ngay trong 60 phút đầu tiên sau sinh. Lúc này, bé được nhận dòng sữa non quý giá giàu kháng thể, tăng cường miễn dịch và giúp mẹ sớm có sữa về.

+ Chăm sóc thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh: Da kề da giữa mẹ và trẻ ngay sau sinh, cho trẻ bú sớm và thường xuyên là những bước chăm sóc thiết yếu giúp kích thích tiết sữa mẹ, tăng cường gắn kết mẹ con, giảm biến chứng sau sinh.

+ Đảm bảo trẻ sinh non, nhẹ cân, bệnh lý được tiếp cận sữa mẹ: Dù bé có điều kiện sức khỏe đặc biệt vẫn nên được tiếp cận nguồn sữa mẹ - trực tiếp hoặc thông qua sữa mẹ vắt ra. Điều này giúp cải thiện tình trạng dinh dưỡng và tăng cơ hội sống khỏe mạnh cho trẻ.

+ Bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu: Sữa mẹ chứa đầy đủ dinh dưỡng cần thiết, kháng thể tự nhiên giúp trẻ phát triển khỏe mạnh, giảm nguy cơ nhiễm trùng, tiêu chảy, viêm phổi… Bú mẹ hoàn toàn 6 tháng đầu mà không cần bổ sung bất kỳ thức ăn hay nước uống nào khác là nền tảng quan trọng cho sự phát triển toàn diện của trẻ.

+ Cách duy trì nguồn sữa mẹ hiệu quả: Cho trẻ bú thường xuyên, bú đúng khớp ngậm. Mẹ cần giữ tinh thần thoải mái, ăn uống đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý; vắt sữa đúng cách khi mẹ đi làm hoặc không ở cạnh bé; nhờ sự hỗ trợ từ gia đình, cán bộ y tế để mẹ yên tâm cho con bú.

+ Duy trì cho trẻ bú mẹ đến 24 tháng tuổi và lâu hơn nếu có thể: Sữa mẹ vẫn tiếp tục cung cấp dinh dưỡng, giúp tăng sức đề kháng và củng cố sợi dây tình cảm mẹ - con. Giai đoạn sau 6 tháng, sữa mẹ kết hợp với ăn dặm hợp lý giúp bé phát triển toàn diện cả thể chất và tinh thần.

Ở cử không cần ăn kiêng

Các bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng của BV Phụ sản TP Cần Thơ khuyến cáo, chị em sau sinh không cần phải tuân theo một chế độ ăn kiêng đặc biệt. Quan trọng nhất là ăn uống lành mạnh, đa dạng và cân bằng, để có đủ năng lượng và dưỡng chất cần thiết cho cả mẹ và bé.

Một chế độ ăn uống lành mạnh nên bao gồm các nhóm thực phẩm:

+ Tinh bột: Là nguồn năng lượng chính; nên ưu tiên các loại ngũ cốc nguyên hạt hoặc giàu chất xơ. 

+ Chất đạm: Nguồn protein tốt bao gồm các loại đậu, cá, trứng và thịt nạc. Hãy cố gắng ăn ít nhất 2 phần cá mỗi tuần, trong đó có một phần là cá béo; mỗi phần cá khoảng 140g. Lưu ý hạn chế các loại cá biển sâu như cá ngừ mắt lộ, cá kiếm...

+ Sản phẩm từ sữa: Sữa, phô mai, sữa chua là nguồn cung cấp canxi dồi dào, giúp xương chắc khỏe cho cả mẹ và bé. Nên chọn các sản phẩm ít béo, ít đường nếu có thể.

+ Rau củ và trái cây: Nên chọn cả rau củ và trái cây tươi để cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ.

+ Nước: Uống đủ nước (2-2,5 lít/ngày) hoặc các đồ uống khác như sữa ít béo, nước ép không đường. Uống đủ nước rất quan trọng để duy trì nguồn sữa dồi dào.

+ Bổ sung vitamin và khoáng chất: Phụ nữ đang cho con bú cần thiết bổ sung các loại vitamin D, canxi và sắt cùng các loại vitamin và khoáng chất khác, với sự chỉ dẫn của bác sĩ.

Một số lưu ý

Phụ nữ sau sinh không nên sử dụng các loại thức ăn, uống có chất kích thích, như: rượu, bia, cà phê; hạn chế thức ăn có nhiều gia vị (hành, tỏi, ớt…). Trong việc sử dụng thuốc, cần chỉ định của bác sĩ; thận trọng khi sử dụng các loại kháng sinh, nội tiết, thuốc tác động lên hệ thần kinh.

BS CKII Phạm Thị Linh, Trưởng Khoa Hậu sản, BV Phụ sản TP Cần Thơ, khuyến khích: Các mẹ hãy kiên trì cho con bú mẹ. Mẹ cho con bú nên tự tin rằng mình sẽ có đủ sữa và nuôi con khỏe mạnh thông minh. Không có loại sữa nào đầy đủ thành phần và tốt cho con bằng sữa mẹ.

“Chỉ những trường hợp chống chỉ định bú sữa mẹ mới cần thiết cho trẻ bú sữa công thức. Quá trình nuôi con bằng sữa mẹ gặp khó khăn, các bà mẹ có thể liên hệ đến nhân viên y tế BV Phụ sản TP Cần Thơ để được tư vấn và can thiệp kịp thời”, BS Phạm Thị Linh nhắn nhủ. 

THU SƯƠNG