Từ đầu tháng 12-2023 đến nay, các thầy thuốc ở Bệnh viện Ung bướu TP Cần Thơ đã khám, tầm soát bệnh ung thư (UT) cho khoảng 600 người. Hoạt động này tiếp tục thực hiện sau Tết Nguyên đán 2024.

Giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP Cần Thơ tư vấn về tầm soát UT.

Tầm soát UT

Theo ThS.BS Huỳnh Minh Thiện, Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp, Bệnh viện Ung bướu TP Cần Thơ, bệnh lý UT nếu được tầm soát, sàng lọc, phát hiện sớm, cơ hội chữa khỏi cao, việc điều trị đơn giản và đỡ tốn kém. Chương trình do bệnh viện thực hiện với mục tiêu đồng hành giảm nhẹ UT, thúc đẩy việc phát hiện sớm UT trong cộng đồng và nâng cao nhận thức của người dân về việc tầm soát sớm bệnh.

Bệnh viện Ung bướu TP Cần Thơ thực hiện chương trình phối hợp từ nhiều nguồn, gồm: Chương trình mục tiêu quốc gia y tế - dân số, Quỹ Ngày mai tươi sáng và Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam. Dự kiến sẽ tầm soát cho khoảng 1.500 người. Ðối tượng tầm soát với nam trên 50 tuổi, nữ trên 35 tuổi. Ðến nay, bệnh viện đã thực hiện tầm soát cho 600 người.

Người dân được tầm soát các loại UT trong chương trình mục tiêu quốc gia như: UT vú, UT cổ tử cung, UT đại trực tràng. Bệnh viện còn tầm soát thêm các loại UT phổ biến, thường gặp là: gan, phổi, tiền liệt tuyến, tuyến giáp.

Với từng loại UT, thầy thuốc sẽ thăm khám, thực hiện các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh khác nhau. Với UT đại trực tràng, test tìm hồng cầu ẩn trong phân, nếu kết quả dương, tiếp tục chỉ định soi trực tràng. Qua tầm soát, có 30 trường hợp có chỉ định soi, kết quả 10 bệnh nhân có polyp.

Với tầm soát UT vú, kết hợp siêu âm và chụp nhũ ảnh. Kết quả nếu có u nghi ngờ, xét nghiệm tế bào học. Kết quả tầm soát, đa số lành tính.

Với UT cổ tử cung, soi cổ tử cung kết hợp Pap (phết tế bào cổ tử cung). Qua tầm soát, phát hiện 1 trường hợp có tổn thương sớm, chưa cần can thiệp, chỉ cần theo dõi. Bác sĩ tư vấn làm Pap sau 3 tháng.

Tầm soát UT phổi bằng chụp X-Quang. Phát hiện 3 trường hợp u phổi, chỉ định chụp CT liều thấp. Kết quả 1 ca lành tính, 2 ca u lao chuyển BV Lao và Bệnh phổi TP Cần Thơ tiếp tục điều trị.

Tầm soát UT gan bằng siêu âm. Qua đó phát hiện 1 ca xơ gan, u gan lành tính. Thầy thuốc tư vấn, chuyển bệnh nhân qua nhóm bệnh quản lý điều trị.

UT tiền liệt tuyến, bác sĩ thăm khám kết hợp siêu âm. Nếu có bất thường, tổn thương, tiếp tục chỉ định làm xét nghiệm PSA. Chẩn đoán người bệnh bị phì đại tiền liệt tuyến, u lành tính.

Với UT tuyến giáp, qua tầm soát phát hiện 2 trường hợp UT tuyến giáp ở giai đoạn I. Bệnh nhân chuẩn bị nhập viện phẫu thuật (cắt 1 thùy tuyến giáp), tiên lượng tốt do bệnh được phát hiện sớm.

Ðộ tuổi, đối tượng nào cần tầm soát UT?

Theo Bệnh viện Ung bướu TP Cần Thơ, trong thực tế tiếp nhận bệnh nhân điều trị, gần đây việc tầm soát UT được quan tâm nhiều hơn. Chẳng hạn như UT vú, tỷ lệ phát hiện ở giai đoạn sớm chiếm 50%. Trong đó có những ca phát hiện ở giai đoạn “không”, tức là giai đoạn tiền ung thư. Tuy nhiên, vẫn còn những trường hợp nhập viện điều trị khi bệnh đã ở giai đoạn muộn (giai đoạn 4). Nguyên nhân là do trước đó, bệnh nhân đã được chẩn đoán UT nhưng không điều trị tại cơ sở y tế mà điều trị theo phương pháp dân gian, truyền miệng. Ðến khi bệnh chuyển biến xấu, bệnh nhân không chịu nổi mới quay lại bệnh viện.

Theo ThS.BS Huỳnh Minh Thiện, tầm soát UT chia làm nhiều nhóm. Với nữ, Bộ Y tế khuyến cáo tầm soát bắt đầu từ 35 tuổi trở lên, nam là 40 tuổi. Khi tầm soát, thầy thuốc khai thác thêm các yếu tố sinh hoạt, môi trường, nghề nghiệp… có các chỉ định tầm soát phù hợp.

Nếu có yếu tố gia đình - người thân mắc UT: vú, buồng trứng, tụy, đường tiêu hóa thì độ tuổi tầm soát sớm hơn. Ngoài ra, với những người có người thân trực hệ (ông, bà, cha, mẹ, con), ngang hệ (anh, chị, em ruột) bị UT thì độ tuổi tầm soát cũng sớm hơn.

Trong tầm soát UT, người thầy thuốc khai thác thông tin của người khám về tiền sử bệnh người thân, môi trường sống, lối sống, công việc, bệnh mãn tính... để có tư vấn, hướng dẫn và chỉ định tầm soát phù hợp. Nên chọn cơ sở tầm soát có uy tín, tư vấn bởi đội ngũ thầy thuốc chuyên khoa. Không nên nghe thông tin quảng cáo, vừa tốn tiền, vừa không hiệu quả, gây thêm những lo lắng không cần thiết.