Người cao tuổi thường xuyên ăn một mình có nguy cơ đối mặt với tình trạng dinh dưỡng kém và các vấn đề sức khỏe nhiều hơn so với những người ăn cùng gia đình, theo phát hiện mới từ Đại học Flinders (Úc).

Phát hiện trên là kết quả của cuộc đánh giá đối với 20 nghiên cứu được thực hiện khắp toàn cầu. Các nghiên cứu này, liên quan đến hơn 80.000 cụ già, đã phân tích mối liên hệ giữa ăn một mình với các chỉ số sức khỏe ở những người từ 65 tuổi trở lên sống độc lập.

Bỏ qua những món bổ dưỡng

Phần lớn các nghiên cứu đều chỉ ra rằng ăn một mình có liên quan đến việc lựa chọn thực phẩm kém dinh dưỡng và giảm tiêu thụ thực phẩm giàu đạm (prôtêin), vốn đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sức khỏe cơ bắp và duy trì chức năng thể chất.

Chẳng hạn ở Đài Loan (Trung Quốc), nam giới hoặc phụ nữ ăn một mình thường tiêu thụ trái cây và rau củ khoảng 2 lần/ngày, trong khi mức tiêu thụ ở những cá nhân có người ăn chung là gần 2,5 lần mỗi ngày. Tại Thụy Điển, người lớn tuổi ăn một mình có xu hướng ăn rau đều đặn thấp hơn 32% so với người ăn chung với gia đình, trong khi nguy cơ thường xuyên phụ thuộc vào các bữa ăn chế biến sẵn cao gần gấp 4 lần.

Một nghiên cứu ở Hàn Quốc cho thấy những người lớn tuổi ăn cả 3 bữa một mình tiêu thụ chỉ khoảng 26 gram thịt/ngày, so với 35 gram ở nhóm có người ăn chung. Tức là người ăn một mình tiêu thụ ít hơn khoảng 28 gram đạm mỗi ngày.

Những người ăn một mình có nguy cơ chán ăn cao hơn 75% so với những người ăn cùng gia đình. Ảnh: istockphoto

Một nghiên cứu khác chỉ ra những phụ nữ ăn một mình hầu như có chế độ ăn kém đa dạng hơn, đồng thời tiêu thụ các loại thịt, rau và dầu cũng ít lành mạnh hơn so với những người thường ăn chung với người thân.

Điều này làm tăng tình trạng thiếu hụt các chất dinh dưỡng, như đạm, kali, vitamin A và các dưỡng chất thiết yếu khác. Khi ăn một mình với tần suất cao, lượng đạm tiêu thụ giảm từ 58 gram xuống còn 51 gram mỗi ngày. Sự chênh lệch hàm lượng này không lớn, nhưng về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến việc duy trì khối lượng cơ bắp.

Thông thường, trong các bữa ăn chung, người ta khuyến khích nhau tiêu thụ nhiều hơn và thử các món ăn khác nhau. Hơn nữa, nấu một bữa ăn đầy đủ với nhiều món cũng xứng đáng hơn khi có người khác cùng thưởng thức. Ngoài ra, với những người đang rơi vào trạng thái buồn bã hoặc chán ăn (tình trạng thường xảy ra khi sống một mình), việc có người ngồi cùng bàn có thể thúc đẩy người ta ăn uống.

Sụt cân mất kiểm soát và suy nhược cơ thể

Một số tài liệu phát hiện ăn một mình trong thời gian dài dễ gây sụt cân và điều này diễn ra theo hướng không tích cực.

Theo nghiên cứu đối với gần 57.000 cụ ở Nhật Bản, những cụ ăn cùng người khác vài lần trong năm có hơn 7% nguy cơ mất trên 5% trọng lượng cơ thể. Nguy cơ này cao hơn 17% ở những người hiếm khi dùng bữa chung. Khi xem xét những trường hợp sụt cân đáng kể (trên 10% thể trọng), việc ăn một mình đẩy nguy cơ này lên tới ​​29%.

Một nghiên cứu khác theo dõi người lớn tuổi trong 7 tháng cho thấy người thường xuyên ăn một mình có gấp đôi nguy cơ sụt cân nhiều. Phát hiện này rất đáng lo ngại vì việc giảm cân không chủ ý ở người cao tuổi thường khởi đầu một loạt vấn đề, bao gồm giảm khả năng sống độc lập, phát sinh bệnh tật và đối mặt với nguy cơ tử vong cao hơn.

Ăn một mình còn làm tăng tình trạng suy nhược cơ thể. Theo nghiên cứu ở Nhật Bản, nam giới sống cùng gia đình nhưng ăn một mình có nguy cơ suy nhược cao gần 2,5 lần so với những người ăn cùng gia đình, trong khi nguy cơ này ở phụ nữ là gấp 2 lần. Khi suy nhược, người cao tuổi dễ bị té ngã, khuyết tật và mất khả năng tự chủ.

Lưu ý chăm sóc người cao tuổi

Lão hóa kéo theo những thay đổi sinh lý như giảm cảm giác đói và thay đổi khẩu vị, nhưng những phát hiện trên cho thấy các yếu tố xã hội cũng quan trọng không kém.

Nhóm nghiên cứu khuyến nghị bác sĩ và y tá nên thường xuyên thăm hỏi bệnh nhân lớn tuổi về thói quen ăn uống của họ khi kiểm tra sức khỏe liên quan đến dinh dưỡng. Các chương trình cộng đồng cung cấp bữa ăn theo nhóm cho người lớn tuổi cũng có thể giải quyết nhiều rủi ro sức khỏe cùng một lúc.

Đối với những gia đình có cha mẹ già hoặc người thân sống một mình, nghiên cứu truyền tải thông điệp rất thiết thực: những bữa ăn bên gia đình thường xuyên cũng quan trọng như thức ăn trong dĩa. Đảm bảo người thân lớn tuổi có cơ hội ngồi chung bàn ăn là một cách đơn giản để bảo vệ sức khỏe của họ.

MINH DŨNG (Theo Studyfinds, Scitech Daily)