Chưa lúc nào các cuộc thi tìm kiếm tài năng âm nhạc thông qua các chương trình truyền hình thực tế lại "được mùa" như hiện nay. Đầu năm đến nay, theo thống kê chưa đầy đủ, có đến hàng chục cuộc thi âm nhạc đã và đang diễn ra - đồng nghĩa với việc có hàng chục quán quân được phát hiện. Thế nhưng, trong số đó có bao nhiêu người khẳng định được bản lĩnh nghệ thuật của mình hay họ chỉ vụt sáng trong các đêm thi?...

* Quán quân "tin nhắn"!

Chỉ tính trên 3 kênh truyền hình ăn khách hiện nay là VTV - Đài Truyền hình Việt Nam, HTV - Đài Truyền hình TP Hồ Chí Minh và THVL - Đài PT&TH Vĩnh Long, đầu năm đến nay, các cuộc thi âm nhạc phủ sóng dày đặc như "Thần tượng âm nhạc Việt Nam", "Giọng hát Việt", "Tìm kiếm tài năng", "Ngôi sao Việt", "Tuyệt đỉnh tranh tài", "Nhân tố bí ẩn", "Tôi là người chiến thắng", "Ngôi nhà âm nhạc", "Học viện ngôi sao", "Ngôi sao phương Nam"… Nhiều người nói vui rằng: nhạc Việt thời "ra ngõ gặp quán quân".

Sau 7 năm đăng quang Quán quân Việt Nam Idol 2008, Quốc Thiên vẫn không có nhiều hoạt động nổi bật trong làng nhạc Việt. Trong ảnh: Quốc Thiên dẫn chương trình cho đêm diễn của Bích Ngọc - Á quân Việt Nam 2015 tại Cần Thơ.

Mới đây, thí sinh Đức Phúc đăng quang "Giọng hát Việt 2015" khiến nhiều người đặt câu hỏi liệu anh có xứng đáng. Một giọng hát mà ngay chính ca sĩ Mỹ Tâm - huấn luyện viên của Đức Phúc nhận xét: "Không sáng ngoại hình, không biết vũ đạo, không có gì ngoài giọng hát cảm xúc" thì sao có đủ khả năng định vị trong thị trường ca nhạc hiện nay. Thế nhưng, anh vẫn đăng quang là bởi ca sĩ Mỹ Tâm có số lượng người hâm mộ quá lớn! Họ bình chọn vì yêu thích… huấn luyện viên hơn là thí sinh. Câu chuyện này là điển hình cho bất cập của các cuộc thi hiện nay: quán quân được "đong đếm" bằng tin nhắn, lượng người hâm mộ…

Yasuy - quán quân "Việt Nam Idol 2012" cũng là "nạn nhân" của thị hiếu đám đông thích… tò mò. Nếu so với giọng hát Hoàng Quyên hay Bảo Trâm ở mùa thi đó, Yasuy không nổi bật. Người ta bình chọn cho anh vì sự chân chất của một chàng trai người dân tộc thích ca hát… Hơn 3 năm sau đăng quang, Yasuy tỏ rõ sự đuối sức trong nỗ lực khẳng định tên tuổi. Việc thiếu nền tảng cơ bản về thanh nhạc khiến Yasuy có phong độ thất thường và không tự tin mỗi lần xuất hiện trên sân khấu. Những cái tên quán quân khác như Quốc Thiên, Yasuy, Nhật Thủy - quán quân "Vietnam Idol", Tia Hải Châu, Lan Anh - quán quân "The winner is - Tôi là người chiến thắng", Giang Hồng Ngọc - quán quân "The X-Factor - Nhân tố bí ẩn" kiêm quán quân "The remix - Hòa âm và ánh sáng", Lâm Ngọc Hoa của "Solo cùng Bolero"… giờ cũng chỉ "loáng thoáng" trong trí nhớ của số ít khán giả.

Cứ mỗi khi có cuộc thi âm nhạc tuyển sinh, lại có hàng ngàn bạn trẻ "đội nắng, dầm mưa" thi tuyển. Trong hàng ngàn người đó, chỉ có một quán quân nhưng chưa chắc đã nổi tiếng. Vòng luẩn quẩn ấy lại được nhiều bạn trẻ chọn để thực hiện giấc mơ nổi tiếng. Đây cũng là thực trạng đáng lo cho một bộ phận giới trẻ mải mê chạy theo sự phù phiếm.

* "Bệ phóng" hay "đỉnh cao"?

Nhiều nghệ sĩ trưởng thành từ các cuộc thi cho rằng, khi họ đăng quang nghĩa là đã trở thành "ngôi sao", sự nghiệp nghệ thuật đã đạt "đỉnh cao". Điều đó có thật đúng hay bước lên bục đăng quang chỉ mới là "bệ phóng"?

Nhìn lại các cuộc thi âm nhạc ăn khách hiện nay, ban tổ chức "chịu chi" để mời các nhà sản xuất, giám đốc âm nhạc, nghệ sĩ tên tuổi… Họ chính là người "nhào nặn" nên quán quân cho một cuộc thi. Đa phần thí sinh đều là "ngọc thô" - chưa qua trường lớp, cái họ có chỉ là tình yêu âm nhạc, giọng hát bản năng. Việc chọn "ngọc" nào để "mài" và "mài" đến mức độ nào phụ thuộc vào ê kíp của cuộc thi. Nhưng đó cũng chỉ là trong khuôn khổ cuộc thi, các thí sinh khi hòa nhập vào làng giải trí phải tự bơi, nỗ lực phấn đấu. Thực tế đáng buồn là phần nhiều quán quân sau đăng quang tranh thủ chạy sô, tạo tai tiếng để nổi tiếng, quên đi chuyện trau dồi nghề nghiệp. Chẳng có mấy quán quân các cuộc thi sau đăng quang lại đăng ký đi học thanh nhạc, kỹ năng biểu diễn. Với họ, quán quân là đủ!

Hương Tràm - quán quân "Giọng hát Việt" mùa đầu tiên khi tuổi đời còn quá trẻ và không có nền tảng thanh nhạc giờ còn gì ngoài tai tiếng, ăn mặc hở hang, phát ngôn bừa bãi… Giới chuyên môn tiếc cho Hương Tràm bởi cô có đủ các yếu tố để trụ vững trong làng nhạc Việt. Anh chàng Yasuy sau thời gian gây "sốt" vì sự mộc mạc đã không thể có một sản phẩm âm nhạc chỉn chu, thể hiện tình yêu, tâm huyết và nỗ lực của mình mà còn dính vào tai tiếng "phụ tình, bỏ con". Gần đây nhất, ai cũng dự đoán quán quân "Việt Nam Idol 2015" Trọng Hiếu sẽ là hiện tượng của nhạc Việt nhưng rồi anh lại mất hút, mải mê đóng phim, đóng quảng cáo để nhanh có tiền và nhanh nổi tiếng… Câu trả lời của Trọng Hiếu sau khi đăng quang cũng "lờ mờ" nhiều nghi vấn: "600 triệu tiền thưởng tôi chưa đủ thu hồi vốn!".

***

Chẳng có gì dễ dãi mà bền lâu; chẳng có tài năng bền lâu nào mà không phải trải qua thời gian trau dồi, khổ luyện; và cũng chẳng có một thị trường âm nhạc nào mà ca sĩ không đầu tư vào chuyên môn có thể trụ vững và thành danh. Nếu đi ngược quy luật, tên tuổi các quán quân rồi sẽ trôi tuột theo thời gian.

Bài, ảnh: Đăng Huỳnh