Theo Quy hoạch tỉnh Kiên Giang thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Kiên Giang trở thành trung tâm kinh tế biển của Quốc gia; trong đó, Phú Quốc là đô thị biển đảo độc đáo, đặc sắc, trung tâm du lịch nghỉ dưỡng sinh thái biển - đảo tầm cỡ khu vực và quốc tế. Hướng đến phát triển TP Phú Quốc đạt chuẩn đô thị loại I.

Còn những bất cập

Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đồ án Quy hoạch chung TP Phú Quốc đến năm 2040 (Quyết định số 150/QĐ-TTg ngày 6-2-2024) với mục tiêu là phát triển Phú Quốc trở thành một đô thị biển đảo; trung tâm dịch vụ du lịch, nghỉ dưỡng chất lượng cao, có bản sắc, có sức hấp dẫn đối với du khách trong nước và quốc tế; trung tâm thương mại, dịch vụ và trung tâm chăm sóc sức khỏe, điều dưỡng ứng dụng công nghệ cao tầm cỡ khu vực và quốc tế; trung tâm chính trị - văn hóa; phát triển đô thị theo hướng tăng trưởng xanh, thông minh, tiết kiệm năng lượng và thích ứng với biến đổi khí hậu, tạo nguồn lực cho đầu tư phát triển.

Đô thị Phú Quốc ngày càng phát triển hiện đại.

Trong những năm qua, Phú Quốc được tăng tốc đầu tư phát triển, diện mạo của thành phố đảo đã khởi sắc. Đến nay, Phú Quốc đã đạt tiêu chí đô thị loại II, với hạ tầng đồng bộ, nhiều công trình kiến trúc mang tính điểm nhấn và có tính biểu tượng cao. Kinh tế - xã hội Phú Quốc có bước tăng trưởng vượt bậc: hằng năm, tổng thu ngân sách của Phú Quốc đạt hơn 7.000 tỉ đồng (tăng 260 lần so với năm 2004), chiếm gần 50% thu ngân sách của tỉnh Kiên Giang và chiếm tỷ trọng lớn trong thu ngân sách vùng kinh tế trọng điểm ĐBSCL; thu nhập bình quân đầu người của thành phố đạt hơn 3.100USD, tăng hơn 20 lần so với 10 năm trước.

Tuy nhiên, tốc độ phát triển quá nhanh so với việc chưa đồng bộ đầu tư cơ sở hạ tầng đã và đang bộc lộ nhiều bất cập, cần điều chỉnh như kinh tế phát triển chưa tương xứng với tiềm năng; chất lượng tăng trưởng, năng lực cạnh tranh chưa cao. Vai trò trung tâm, động lực và sức lan tỏa của TP Phú Quốc đối với sự phát triển của tỉnh Kiên Giang còn chưa như mong muốn; đã xuất hiện các hiện tượng quá tải hạ tầng kỹ thuật đô thị như ngập úng cục bộ, cấp điện, cấp nước, khả năng xử lý rác thải sinh hoạt, xử lý nước thải… còn nhiều bất cập. Để đạt tiêu chí đô thị loại I vào năm 2040, Phú Quốc đang đứng trước nhiều thách thức, cần được nghiên cứu, điều chỉnh để phù hợp hơn trong bối cảnh mới.

Hướng đến mục tiêu phát triển bền vững

Định hướng phát triển TP Phú Quốc đến năm 2040 cũng cần đáp ứng yêu cầu phát triển phù hợp với Quy hoạch tỉnh Kiên Giang thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (tại Quyết định số 1289/QĐ-TTg ngày 3-11-2023), thông qua chiến lược phát triển toàn diện, cân bằng và bền vững, hài hòa giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường, bảo tồn di tích lịch sử, văn hóa và bảo đảm an ninh, quốc phòng; có tính kế thừa các quy hoạch đã được phê duyệt; bảo đảm khả năng đáp ứng nhu cầu phát triển. Theo đó, Phú Quốc là đô thị biển - đảo có sức hấp dẫn, đạt tiêu chuẩn đô thị loại I.

Theo đó, đến năm 2030, dự báo dân số toàn đô thị Phú Quốc khoảng 400.000 người; gồm dân số chính thức khoảng 255.000 người và các thành phần dân số khác như khách du lịch, lao động; đất xây dựng đô thị khoảng 9.950ha. Đến năm 2040, dự báo dân số toàn đô thị khoảng 680.000 người; gồm dân số chính thức khoảng 430.000 người và các thành phần dân số khác như khách du lịch, lao động; đất xây dựng đô thị khoảng 14.785ha... 

TP Phú Quốc phát triển theo mô hình đa trung tâm, hình thành chuỗi đô thị tập trung bao gồm: trung tâm đô thị - du lịch chính tại khu vực phường hiện hữu (Dương Đông, An Thới) và các trung tâm mới tại Cửa Cạn, Bãi Trường. Chuỗi đô thị - du lịch với mật độ thấp theo trục chính Bắc - Nam An Thới. Cầu Trắng, trục giao thông vòng quanh đảo Bãi Vòng - Bãi Thơm - Rạch Tràm. Rạch Vẹm - Gành Dầu - Cửa Cạn - Dương Đông - Bãi Trường - Bãi Khem kết nối cảng biển An Thới, Bãi Đất Đỏ, Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc. Khung thiên nhiên gồm vườn quốc gia, rừng phòng hộ, các công viên đô thị, công viên chuyên đề và không gian mở được bảo vệ và phục hồi hệ sinh thái tự nhiên, tạo lập không gian cảnh quan thiên nhiên hấp dẫn cho người dân và du khách đến trải nghiệm…

Theo Bộ Xây dựng, Đồ án quy hoạch lần này cũng xác định Phú Quốc phát triển gắn với 4 Chiến lược: bảo tồn và phát triển tài nguyên thiên nhiên và giá trị nhân văn đặc thù biển đảo Phú Quốc; phát huy giá trị biển đảo, xây dựng Phú Quốc trở thành cực tăng trưởng kinh tế biển vùng ĐBSCL; phát triển đô thị biển đảo đặc sắc và phát triển khu du lịch quốc gia Phú Quốc. Để việc tổ chức thực hiện và triển khai Quy hoạch chung TP Phú Quốc đến năm 2040 đã được duyệt, tỉnh Kiên Giang, TP Phú Quốc cần phải xây dựng kế hoạch thực hiện quy hoạch; tổ chức rà soát lập, điều chỉnh, phê duyệt các quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị; rà soát các dự án đầu tư xây dựng, đặc biệt là các dự án hạ tầng kỹ thuật khung theo đúng quy định, tuân thủ quy hoạch được duyệt. Sớm xây dựng và ban hành chương trình phát triển đô thị, quy chế quản lý kiến trúc để làm cơ sở để tập trung đầu tư hướng đến TP Phú Quốc đạt tiêu chuẩn đô thị loại I, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, đóng góp tích cực cho phát triển của ĐBSCL và cả nước.

HUỲNH BIỂN