Mới đây, bé gái 6 tuổi ở tỉnh Hậu Giang bị kẹt gãy chân khi mải mê xem điện thoại trong lúc bước vào thang máy. Theo các bác sĩ chuyên khoa nhi, trẻ nhỏ sử dụng các thiết bị điện tử tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến tai nạn và rất nhiều tác hại khác, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất, tinh thần. Các chuyên gia y tế cảnh báo: Đã đến lúc các bậc phụ huynh phải quản lý, giám sát việc sử dụng thiết bị điện tử của con trẻ.

Sử dụng thường xuyên, liên tục các thiết bị điện tử gây nhiều bệnh về mắt và các vấn đề sức khỏe khác.

Theo kết quả khảo sát của Google năm 2022, độ tuổi trung bình của trẻ em sở hữu điện thoại ở Việt Nam là 9, sớm hơn 4 năm so với trẻ em thế giới. Một điều tra hộ gia đình của dự án Ngăn chặn hành vi gây tổn hại tại Việt Nam cho thấy, gần 90% trẻ em từ 12-17 tuổi sử dụng Internet hằng ngày.

Trong chương trình truyền hình trực tuyến với chủ đề Ánh sáng xanh - Vấn đề thời đại của trẻ em, các chuyên gia báo động về thực trạng trẻ em bị bủa vây bởi các thiết bị điện tử. TS.BS Nguyễn Văn Huy, Trưởng Khoa Mắt trẻ em, Bệnh viện (BV) Mắt Trung ương kể, hằng ngày thường xuyên chứng kiến rất nhiều trẻ chờ đến lượt khám tật khúc xạ, dán mắt liên tục vào điện thoại cho đến lúc điều dưỡng gọi tên vào phòng khám. Một số trẻ không chịu cất điện thoại, không phối hợp với bác sĩ trong lúc khám mắt. Khi bác sĩ, điều dưỡng đang cố gắng thuyết phục trẻ thì bố mẹ chỉ cần làm một động tác đưa điện thoại đến là trẻ nín khóc ngay. Điều đó cho thấy việc các cháu bé sử dụng điện thoại đã trở thành thói quen và dường như rất cần thiết trong cuộc sống hằng ngày của trẻ. Quan sát xung quanh, dễ dàng bắt gặp ở bất kỳ đâu, từ trong nhà ra ngoài đường, hình ảnh trẻ nhỏ dán mắt vào điện thoại di động, không màng thế giới xung quanh. Một khảo sát mới đây tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ, Nha Trang cho thấy gần 80% các bé từ 1-5 tuổi tiếp xúc với thiết bị điện tử 3-5 giờ mỗi ngày.

Khi trẻ tiếp xúc với điện thoại, máy tính bảng... lâu ngày dễ dẫn đến nghiện và rất khó từ bỏ thói quen này. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra những tác hại tiêu cực của các thiết bị điện tử đối với sự phát triển của trẻ nhỏ. Hệ lụy trước tiên và rõ ràng nhất chính là tật cận thị do trẻ sớm sử dụng thường xuyên các thiết bị điện tử. Tổ chức Y tế Thế giới dự báo năm 2050 khoảng 50% dân số thế giới bị cận thị, gần 1 tỉ người bị cận thị nặng. Tại Việt Nam, nhóm trẻ em thành thị có tỷ lệ cận thị lên tới 80-90%. Theo số liệu của BV Mắt Trung ương, khoảng 3 triệu trẻ em Việt Nam từ 5-15 tuổi mắc các tật khúc xạ. Em Ngọc Hà (13 tuổi), học sinh lớp 8 ở quận Bình Thủy, TP Cần Thơ cho biết: “Lớp em có 45 bạn, trong đó khoảng 30 bạn đeo kính. Hầu hết các bạn đều có điện thoại riêng và sử dụng thường xuyên, mặc dù thầy cô quy định học sinh không được mang điện thoại đến trường và sử dụng trong giờ học”.

Theo các chuyên gia, có nhiều nguyên nhân khiến cho tật khúc xạ của trẻ ngày một gia tăng. Trong đó, đáng lo ngại nhất chính là ánh sáng xanh phát ra từ các thiết bị điện tử, khiến trẻ mỏi mắt, khô, mắt nhìn mờ, ảnh hưởng đến sự phát triển khúc xạ, trong đó có cận thị, thậm chí có thể gây mù lòa vĩnh viễn. Theo TS.BS Nguyễn Văn Huy, có rất nhiều cách để có thể giảm thiểu được tác hại của ánh sáng xanh lên đôi mắt trẻ. Quy tắc đầu tiên được khuyến cáo là tư thế của trẻ khi sử dụng các thiết bị cần đảm bảo khoảng cách tiếp xúc, từ 30-35cm đối với điện thoại, 50-60cm đối với máy tính và 3m đối với tivi. Quy tắc thứ hai là 20-20-20, tức khi tiếp xúc với máy tính, điện thoại, tivi chỉ dùng trong thời gian khoảng 20 phút thì cho mắt nghỉ ngơi trong 20 giây và nhìn ra xa khoảng 20ft (tương đương 6m) để mắt thư giãn, giảm thiểu tác hại của ánh sáng xanh. Bên cạnh đó, sử dụng các loại kính hỗ trợ lọc ánh sáng xanh, tuy nhiên cần lựa chọn sản phẩm chất lượng.

TS.BS Trần Khánh Vân, Trưởng Khoa Vi chất, Viện Dinh dưỡng Quốc gia lưu ý thêm, cùng với thói quen sử dụng thiết bị điện tử hợp lý, các bậc phụ huynh cần quan tâm thực hiện chế độ dinh dưỡng đa dạng, đầy đủ dưỡng chất cho trẻ hằng ngày, bao gồm thực phẩm giàu các vitamin A, E, C giúp đảm bảo sức khỏe cho trẻ cũng như tăng cường tuần hoàn mắt, ngăn ngừa lão hóa và các bệnh nhiễm khuẩn mắt.l

Bài, ảnh: THU SƯƠNG