Thủ tướng Palestine Salam Fayyad (phải) và Thủ tướng nước chủ nhà Gordon Brown tại hội nghị ở Luân Đôn ngày 2-5. Ảnh: AFP

Hôm qua 2-5, tại Luân Đôn (Anh) diễn ra hội nghị nhóm Bộ Tứ bảo trợ tiến trình hòa bình Trung Đông (gồm Mỹ, Nga, Liên minh châu Âu (EU) và Liên Hiệp Quốc) với các nước tài trợ nhằm tìm giải pháp khôi phục nền kinh tế Palestine và nối lại tiến trình hòa bình Trung Đông. Dưới sự chủ trì của Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon, hội nghị thừa nhận tiến trình hòa bình Trung Đông từ sau cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas và Thủ tướng Israel Ehud Olmert ở Annapolis, bang Maryland (Mỹ) cuối năm ngoái đến nay không đạt được tiến triển nào, trong khi tình hình ở khu vực hết sức bất ổn.

Tại cuộc họp các nhà tài trợ ở Paris (Pháp) cuối năm ngoái, các nước cam kết viện trợ 7,7 tỉ USD cho Palestine trong vòng 3 năm. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ Condoleezza Rice cho rằng các nhà tài trợ, nhất là các nước A-rập, không chuyển đủ tiền cho Palestine. Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, trong số 717 triệu USD được giải ngân cho Palestine đến nay, EU, Anh, Na Uy, Pháp và Mỹ đóng góp tới 500 triệu USD. Tổng số tiền đóng góp của Liên đoàn A-rập là 215 triệu USD, trong đó 91,6 triệu USD của Các tiểu vương quốc A-rập thống nhất (UAE), 61,6 triệu USD từ Arabie Séoudite và 62 triệu USD của Algérie. Koweit, Qatar và Libye là những nước chưa thực hiện cam kết của mình.

Sau cuộc họp ở Luân Đôn vào hôm qua, Ngoại trưởng Mỹ lập tức tới Trung Đông. Đây là chuyến thăm Israel và Bờ Tây lần thứ 15 của bà kể từ tháng 7-2006. Bà Rice thừa nhận rằng lộ trình hòa bình Trung Đông còn gặp nhiều trở ngại, trong đó có sự chia rẽ nội bộ sâu sắc ở Palestine, giữa người Palestine và A-rập với Israel xung quanh các khu định cư Do Thái trên vùng đất tranh chấp. Bà cũng cho rằng nhân dân Palestine đang mất hết kiên nhẫn và nhiều thanh niên không còn kỳ vọng về một nhà nước Palestine độc lập thông qua giải pháp hòa bình. Trong khi đó, Israel tăng cường mở rộng các vùng đất chiếm đóng, khiến các nước bảo trợ khó tiếp tục thực hiện các cuộc đàm phán với phía Palestine. Tổng thống Palestine Abbas mới đây cũng tỏ ra bi quan về thỏa thuận hòa bình toàn diện mà chính quyền Mỹ đề nghị tại hội nghị Annapolis. Do vậy, bà Rice cho rằng xác định đường biên giới cuối cùng giữa Palestine và Israel là “điều tốt nhất mà Mỹ có thể làm được” trước khi Tổng thống George Bush rời Nhà Trắng vào đầu năm tới.

Tổng thống Bush dự kiến sẽ trở lại Trung Đông vào giữa tháng 5, đến Israel, Arabie Séoudite và Ai Cập. Tuy nhiên, trong bối cảnh căng thẳng leo thang, các quan chức Mỹ cho biết không thể sắp xếp cuộc gặp 3 bên giữa ông Bush với hai nhà lãnh đạo Israel và Palestine. Nỗ lực cuối cùng của ông Bush về hòa bình Trung Đông xem ra khó đạt được thành tựu gì đáng kể.

Trong khi đó, các nhà phân tích lo ngại nếu đàm phán hòa bình Israel- Palestine thất bại, bạo lực sẽ bùng phát nghiêm trọng hơn và chính phủ Palestine có nguy cơ sụp đổ do phong trào Hamas (đang kiểm soát Dải Gaza) và các nhóm Hồi giáo cực đoan khác có cớ nổi dậy chống chính phủ.

N.MINH (Theo AFP, UPI, AP, LA Times)