Các bác sĩ Bệnh viện (BV) Đại học Nam Cần Thơ vừa tổ chức lần sinh hoạt đầu tiên câu lạc bộ bệnh nhân suy thận (CLB), với mong muốn cung cấp những thông tin hữu ích liên quan đến việc điều trị và chung sống với bệnh suy thận cũng như hiểu rõ các nguy cơ dẫn đến thận suy. Các chuyên gia cũng lưu ý về chế độ ăn hợp lý dành cho nhóm bệnh nhân này.

Nguy cơ từ bệnh mạn tính, thức ăn nhanh và thức khuya

Theo BS CKII Phạm Văn Cuộc, Trưởng Đơn nguyên thận nhân tạo BV Đại học Nam Cần Thơ, bệnh thận được chia làm 2 loại, suy thận cấp và suy thận mạn. Suy thận cấp hay tổn thương thận cấp là tình trạng thận suy đột ngột, nếu được điều trị tích cực có thể hồi phục tốt và trở lại chức năng thận bình thường. Còn suy thận mạn là tình trạng thận tổn thương kéo dài, âm thầm diễn biến qua nhiều giai đoạn và chỉ bộc phát triệu chứng điển hình ở giai đoạn cuối. Khi đó, chức năng thận gần như bị suy kiệt hoàn toàn, người bệnh cần lọc máu thải độc ra khỏi cơ thể.

BS CKII Phạm Văn Cuộc, Trưởng Đơn nguyên thận nhân tạo BV Đại học Nam Cần Thơ, tư vấn chăm sóc sức khỏe về bệnh thận.

Kết quả các nghiên cứu chuyên ngành báo động về tình trạng gia tăng số người mắc bệnh thận và bệnh ngày càng trẻ hóa. Hiện nay, trong tổng số bệnh nhân suy thận, có khoảng 30% người trẻ tuổi. Theo BS Phạm Văn Cuộc, các nguyên nhân hàng đầu dẫn đến suy thận là các bệnh mạn tính như cao huyết áp, đái tháo đường, tim mạch. Không ít người bệnh chủ quan, cho rằng huyết áp hay đường huyết tăng không đáng kể, lúc lên lúc xuống là bình thường nên uống thuốc gián đoạn. Tuy nhiên, thực tế huyết áp và đường huyết không ổn định khiến mạch máu nhanh chóng xơ vữa, trong đó có động mạch thận. Bên cạnh đó, còn có gout, một bệnh lý xương khớp, nếu không được điều trị tốt thì hàm lượng axit uric lắng đọng trong các ổ khớp, kể cả cầu thận, dẫn đến suy thận nhanh. Một nguyên nhân khác là do bẩm sinh như thận có cấu tạo đa nang, sỏi thận, phì đại tiền liệt tuyến. Những yếu tố khác làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận là người có cơ địa thừa cân, béo phì, người cao tuổi, tiền sử gia đình mắc bệnh thận.

Do có nguyên nhân trực tiếp từ lối sống, chế độ dinh dưỡng, nên tình trạng bệnh thận tăng nhanh và trẻ hóa. Thói quen tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh, uống nhiều nước ngọt có gas và đường, làm cho mức lọc cầu thận càng ngày càng suy giảm. Bên cạnh đó, cuộc sống tĩnh tại, ít vận động, thường xuyên thức khuya… dần bào mòn sức khỏe. Ngoài ra, thường xuyên hút thuốc lá, lạm dụng thuốc giảm đau, kháng viêm hoặc thuốc lợi tiểu, tiếp xúc với hóa chất độc hại cũng có nguy cơ cao bị suy thận.

BS Phạm Văn Cuộc khuyến cáo, các bạn trẻ nên thường xuyên cập nhật kiến thức chăm sóc sức khỏe, điều chỉnh lối sống, ăn uống và vận động lành mạnh. Đối với các đối tượng nguy cơ cao, chú trọng tầm soát bệnh, kiểm tra chức năng thận mỗi năm từ 1-2 lần để phát hiện sớm, can thiệp kịp thời. Người có bệnh mạn tính cần tuân thủ điều trị.

Ưu tiên đạm từ thực phẩm tươi, uống đủ nước

Trong chương trình sinh hoạt CLB, các bác sĩ BV Đại học Nam Cần Thơ lưu ý, khi đã có dấu hiệu suy thận, người bệnh cần thực hiện chế độ dinh dưỡng với khẩu phần ăn giảm đạm. Theo BS CKI Trần Quốc Lực, Tổ trưởng Tổ dinh dưỡng, chuyên khoa nội tiết, dinh dưỡng hợp lý không chỉ giúp bệnh nhân suy thận kiểm soát tốt các chỉ số sức khỏe mà còn kéo dài thời gian trước khi phải chạy thận hoặc ghép thận. Mỗi giai đoạn bệnh sẽ cần chế độ ăn khác nhau, do đó người bệnh nên được tư vấn trực tiếp bởi bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân suy thận nên tránh một số thực phẩm giàu muối như đồ khô, đồ hộp, mắm, tương, hạt nêm. Bệnh nhân cũng nên tránh các thực phẩm giàu phosphat như khô bò, nội tạng, đậu tương, vừng, tôm khô, phomat. Bệnh nhân nên kiêng các thực phẩm giàu kali như chuối, sầu riêng, nước dừa, rau muống, bông cải xanh, củ cải trắng.

Theo các bác sĩ, người bệnh có cân nặng khoảng 50kg thì cần lượng đạm dưới 200gr mỗi ngày và ưu tiên các nguồn đạm từ thịt, tôm, cá tươi và tuân thủ nguyên tắc ăn thức ăn chế biến trong ngày. Đặc biệt chú ý, tránh các nguồn đạm phân hủy, như thực phẩm lưu trữ, cá biển... vốn dễ tích tụ vào cơ thể, khiến tình trạng suy thận ngày càng trầm trọng. Bên cạnh đó, bệnh nhân suy thận cần chú ý uống nhiều nước, bổ sung nước đầy đủ cho cơ thể. Người bệnh có thể nhận diện tình trạng thiếu nước qua màu vàng của nước tiểu, khi đó cần bổ sung nước, nhằm gia tăng mức lọc cầu thận, giúp đào thải chất độc ra khỏi cơ thể. Mỗi sáng thức dậy, người bệnh nên bổ sung một ly lớn nước ấm.

Tại buổi sinh hoạt CLB, BS CKII Phạm Văn Cuộc còn giới thiệu về Đơn nguyên thận nhân tạo của BV Đại học Nam Cần Thơ. Đơn nguyên được thành lập gần đây, hiện được trang bị 20 máy lọc thận nhập khẩu, tích hợp công nghệ lọc máu tiên tiến, kết hợp với hệ thống xử lý nước RO đạt chuẩn quốc tế, đảm bảo môi trường điều trị tối ưu cho người bệnh.

Bài, ảnh: THU SƯƠNG