Ở TP Cần Thơ, ngoài những công trình lớn được Trung ương đầu tư như: Sân bay, cảng biển, Nhà máy nhiệt điện Ô Môn, đường Nam sông Hậu, đường Võ Văn Kiệt, tuyến Bốn Tổng - Một Ngàn, quốc lộ 61B... góp phần hoàn thiện kết cấu hạ tầng theo qui hoạch phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Thành phố còn đang thực hiện 2 dự án nâng cấp đô thị (NCĐT) do Ngân hàng Thế giới (WB) hỗ trợ, gồm: Dự án NCĐT TP Cần Thơ (dự án 1) tổng vốn 69,9 triệu USD, dự kiến đến cuối 2014 hoàn thành và Dự án NCĐT vùng ĐBSCL – Tiểu dự án TP Cần Thơ với số vốn hơn 90,4 triệu USD. Cả hai dự án đều hướng tới xóa bỏ tình trạng ngập nghẹt, ô nhiễm tại các khu đô thị, giúp cải thiện đời sống, nâng cao điều kiện vệ sinh môi trường của người dân.

Ông Lê Văn Tiển, Giám đốc Ban Quản lý Dự án NCĐT TP Cần Thơ, cho biết: Đến nay, dự án đã hoàn thành 74/84 hoạt động của cả 2 giai đoạn, được WB đánh giá tốt về tiến độ cũng như chất lượng công trình. 34 khu dân cư thu nhập thấp (khu LIA) trên địa bàn 14 phường thuộc 2 quận Ninh Kiều, Bình Thủy đã được nâng cấp. Có 363.542 người trong số 450.000 dân được hưởng lợi nhờ được nâng cấp cải tạo kết cấu hạ tầng, như: mở rộng, nâng cấp 286 hẻm, đấu nối hệ thống cấp nước, thoát nước, điện chiếu sáng, nâng cấp 5 trạm y tế, 11 trường mẫu giáo, 3 trường tiểu học, đầu tư cải tạo hệ thống cống thoát nước, xây dựng bờ kè, nạo vét hồ chứa nước, tiêu biểu như công trình hồ Xáng Thổi, hồ Bún Xáng, rạch Tham Tướng, rạch Bần, rạch Cầu Chùa, rạch Sơn, rạch Cái Khế.... Đồng thời, hơn 2.101 hộ được vay vốn ưu đãi để cải tạo, sửa chữa nhà ở. Dự án cũng hình thành khu tái định cư, qua đó tạo ra 1.437 lô nền dành cho bà con bị ảnh hưởng (giải tỏa trắng) có nơi ở với hạ tầng tốt hơn, ổn định cuộc sống. Đa số bà con khi được hỏi về hiệu quả của dự án đã bày tỏ sự hài lòng. Bà con ở các khu dân cư (KDC) được nâng cấp mở rộng còn tình nguyện hiến 11.758 m2 đất trị giá tương đương 69,557 tỉ đồng và góp trên 4 tỉ đồng vốn đối ứng cho kinh phí xây lắp trên địa bàn. Bà con còn hình thành các ban giám sát cộng đồng theo dõi chất lượng thi công công trình và hỗ trợ đẩy nhanh tiến độ thi công, giảm thiểu ô nhiễm môi trường của nhà thầu trong quá trình thi công. Dự án cũng đã giúp tăng cường năng lực quản lý nhà đất cho cán bộ nhà đất phường, quận, xây dựng năng lực cho Hội Phụ nữ ở địa phương với Ngân hàng Phát triển nhà Đồng bằng sông Cửu Long (MHB) hình thành quỹ quay vòng cải thiện điều kiện nhà ở giúp các hộ thu nhập thấp có điều kiện sửa chữa, cất nhà. Đến nay, đã có 1.223 hộ vay vốn đã trả xong nợ.

Bà Võ Thị Hồng Ánh, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, nhận định: Hiệu quả của dự án ngoài việc nâng cấp, mở rộng kết cấu hạ tầng các khu dân cư giúp người dân hưởng lợi về tinh thần mà còn được hưởng lợi về kinh tế. Nhiều con hẻm được nâng cấp nên nhà đất tăng thêm giá trị. Bà con ở trong hẻm nay không còn bị cảnh ngập, nghẹt, mở được cơ sở kinh doanh, sinh lợi ngay tại nhà... Dự án NCĐT đã góp phần không nhỏ vào việc cải thiện bộ mặt thành phố. Những công trình của dự án đưa vào sử dụng không những khoác lên mình đô thị Cần Thơ "chiếc áo mới" mà còn nâng cao ý thức người dân trong việc tình nguyện di dời, hiến đất, góp phần đẩy nhanh tiến độ các công trình. Đây là tiền đề quan trọng cần phát huy cho những dự án tiếp theo của thành phố...

Chúng tôi đến phường An Cư - phường điểm của quận Ninh Kiều gắn xây dựng đời sống văn hóa với thực hiện nếp sống văn minh đô thị khá hiệu quả, qua đó giúp chỉnh trang bộ mặt đô thị với những phong trào tiêu biểu như: Vận động bà con bỏ rác đúng nơi quy định; ngăn chặn tình trạng lấn chiếm lòng, lề đường, khắc phục tình trạng treo băng- rôn, bảng quảng cáo trái phép, phát huy vai trò thông tin truyền thông trong công tác thông tin cổ động…An Cư được công nhận là phường văn hóa tiêu biểu. Ngoài việc thực hiện tốt các phong trào thì hệ thống chính trị của tất cả 6 khu vực đạt trong sạch vững mạnh. Phường phát động nhân dân thực hiện 19 mô hình của phong trào "dân vận khéo". Từng hộ dân trong khu dân cư được tuyên truyền, học tập về xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị, tự giác đăng ký cam kết thực hiện, trong đó có 2 mô hình nổi bật là: "Cộng đồng trách nhiệm không xả rác ra đường và nơi công cộng" và "phát huy vai trò thông tin truyền thông trong công tác thông tin cổ động".

Ngoài dự án nêu trên, TP Cần Thơ còn thực hiện Hiệp định Tài trợ cho Dự án NCĐT vùng ĐBSCL với tổng số vốn trên 392 triệu USD, trong đó Cần Thơ được đầu tư 90,4 triệu USD để triển khai dự án đến 2017. Ông Huỳnh Thanh Sử, Giám đốc Ban Quản lý dự án NCĐT vùng ĐBSCL – Tiểu dự án TP Cần Thơ, chia sẻ: Dự án NCĐT vùng ĐBSCL nằm trong chương trình Xây dựng Chiến lược NCĐT Quốc gia và kế hoạch đầu tư tổng thể cho nâng cấp đô thị đến năm 2020, với mục tiêu giảm nghèo các khu vực đô thị bằng việc cải thiện điều kiện sống và môi trường, áp dụng phương pháp có sự tham gia của cộng đồng... Tại TP Cần Thơ, ngoài những mục tiêu trên, dự án còn góp phần cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường chung của toàn thành phố, nâng cao điều kiện và chất lượng cuộc sống cho người dân nghèo đô thị. Theo đó, mở rộng quy mô và khả năng tiếp cận với các dịch vụ cơ sở hạ tầng cơ bản như thoát nước, cấp nước, vệ sinh môi trường, giao thông tại các khu vực dân cư có thu nhập thấp; Quản lý bền vững hạ tầng cơ sở đô thị, nhà đất, từng bước cụ thể hóa chương trình nâng cấp đô thị quốc gia... tổng diện tích các khu vực được đầu tư nâng cấp hơn 494 ha.

Dự án NCĐT vùng ĐBSCL - Tiểu dự án TP Cần Thơ gồm 4 hợp phần, bao gồm: Hợp phần 1 nâng cấp cơ sở hạ tầng cấp 3 trong các khu thu nhập thấp bao gồm việc đầu tư cải tạo, nâng cấp giao thông, cấp nước, thoát nước, cấp điện, chiếu sáng và thiết bị vệ sinh môi trường cho 31 khu LIA tại 4 quận: Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng và Ô Môn. Hợp phần 2, hỗ trợ hạ tầng cấp 1, 2, bao gồm các hạng mục đầu tư: Đường ống phân phối nước sạch cho khu LIA 1; cải tạo, nâng cấp 5 tuyến đường chính phường Lê Bình, quận Cái Răng; cải tạo hồ Bún Xáng và các kênh rạch nằm trong lưu vực hồ gồm: cải tạo khu vực hồ Bún Xáng, xây dựng đập tràn, cửa để điều hòa rạch Bún Xáng, cải tạo Rạch Ngỗng; hệ thống thoát nước đường Nguyễn Việt Hồng; cải tạo Rạch Sao; thiết bị quản lý nước thải và vệ sinh môi trường. Hợp phần 3: đầu tư khu tái định cư ở phường Long Tuyền, quận Bình Thủy, khoảng 5,5ha với đầy đủ cơ sở hạ tầng kỹ thuật, xã hội, trường học, trạm y tế, chợ, nhà văn hóa....; Hợp phần 4 thực hiện và quản lý dự án. Sau khi dự án hoàn thành, có hơn 45.000 người hưởng lợi trực tiếp và 479.000 người hưởng lợi gián tiếp.

Ông Huỳnh Thanh Sử, Giám đốc Ban Quản lý dự án NCĐT vùng ĐBSCL – Tiểu dự án TP Cần Thơ, cho biết: Cuối tháng 8, đầu tháng 9 này sẽ có những gói thầu đầu tiên của dự án hoàn thành đưa vào sử dụng là hẻm 51 và hẻm 132 đường 3 Tháng 2, quận Ninh Kiều. Hai gói thầu này hoàn thành vượt tiến độ khoảng 6 tháng, được người dân trong vùng dự án đồng tình ủng hộ, sẽ góp phần tạo điều kiện thuận lợi để triển khai và hoàn thành các gói thầu tiếp theo của dự án đúng theo kế hoạch đã được phê duyệt.

Quốc Khánh – Thiện Khiêm