HẠNH NGUYÊN (Theo AFP, Guardian)

Tổ chức phi chính phủ Oxfam cho biết 10 người giàu nhất hành tinh có tài sản tăng hơn gấp đôi trong 2 năm đầu của đại dịch COVID-19, trong bối cảnh nghèo đói và bất công gia tăng.

9/10 tỉ phú giàu nhất thế giới là người Mỹ. Ảnh: CNN

Theo báo cáo công bố ngày 17-1, tài sản của nhóm tỉ phú trên đã tăng từ 700 tỉ USD lên 1.500 tỉ USD, với mức tăng trung bình 1,3 tỉ USD/ngày. Khối tài sản tăng thêm trong đại dịch này còn cao hơn trong 14 năm trước đó cộng lại. Trong đó, tài sản ròng của tỉ phú Elon Musk, ông chủ Hãng xe điện Tesla, tăng gấp 10 lần lên 294 tỉ USD, soán ngôi giàu nhất thế giới của Jeff Bezos - nhà sáng lập Tập đoàn Amazon. Bezos chứng kiến của cải tăng 67% lên 203 tỉ USD, trong khi ông chủ Facebook Mark Zuckerberg có tài sản tăng gấp đôi lên 118 tỉ USD.

Ngược lại, thu nhập của 99% dân số toàn cầu bị giảm trong đại dịch và có thêm 163 triệu người bị đẩy vào cảnh nghèo, trong đó các nhóm dân tộc thiểu số và phụ nữ chịu ảnh hưởng nặng nề. Oxfam gọi tình trạng bất công này là “bạo lực kinh tế”, đồng thời đổ lỗi bất bình đẳng góp phần khiến 21.000 người tử vong hàng ngày do thiếu tiếp cận chăm sóc y tế, bên cạnh việc đối phó các vấn đề như bạo lực về giới, đói ăn và biến đổi khí hậu.

Ngân hàng Thế giới (WB) ước tính 97 triệu người trên toàn cầu đã rơi vào cảnh nghèo đói với mức sống dưới 2USD/ngày do COVID-19 bùng phát. Ðại dịch gây ra bước thụt lùi lịch sử trong cuộc chiến chống đói nghèo toàn cầu, với số người nghèo nhất thế giới tăng lần đầu tiên sau hơn 20 năm. Oxfam dự báo đến năm 2030, 3,3 tỉ người sẽ sống với thu nhập chưa tới 5,5USD/ngày.

Giá cổ phiếu giảm mạnh trong những tuần đầu của đại dịch, nhưng đã tăng đáng kể khi các ngân hàng trung ương và bộ tài chính trên thế giới tung ra những gói kích thích kinh tế. Lãi suất thấp kỷ lục và nguồn tiền tăng thông qua việc mua trái phiếu đã đẩy thị trường chứng khoán tăng vọt, đặc biệt ở các tập đoàn công nghệ như Amazon, Google, Apple và Facebook, khi nhu cầu mua sắm và làm việc tại nhà gia tăng.

Kêu gọi đánh thuế một lần 99%

Theo thống kê của Forbes, 10 tỉ phú giàu nhất thế giới gồm Elon Musk, Jeff Bezos, 2 nhà sáng lập Google là Larry Page và Sergey Brin, Mark Zuckerberg, các cựu Giám đốc điều hành (CEO) Microsoft Bill Gates và Steve Ballmer, cựu CEO Oracle Larry Ellison, nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffet và CEO Tập đoàn hàng xa xỉ LVMH Bernard Arnault (người Pháp).

Oxfam thúc giục cải cách thuế để chi cho sản xuất vaccine toàn cầu cũng như chăm sóc y tế, thích ứng khí hậu và giảm bạo lực về giới để hạn chế tình trạng tử vong. Theo tổ chức chống nghèo đói này, chỉ cần đánh một lần “thuế bạo lợi” 99% lên khoản thu nhập mà nhóm tỉ phú trên kiếm được trong đại dịch là đủ để tiêm vaccine ngừa COVID-19 toàn cầu và giải quyết các vấn đề về biến đổi khí hậu, bạo lực do bất bình đẳng giới, chăm sóc y tế tại 80 quốc gia. Ðược biết, mỗi liều vaccine có giá trung bình khoảng 7USD nên hai liều vaccine cho 5 tỉ người trưởng thành trên thế giới sẽ có giá là 70 tỉ USD. Thậm chí sau khi bị đánh thuế, các tỉ phú vẫn có nhiều hơn 8 tỉ USD so với mức họ có trước đại dịch. “Thuế bạo lợi” là khoản thuế đánh vào những khoản lợi nhuận lớn bất ngờ, nhất là những khoản lợi nhuận kiếm được theo cách không công bằng.

Oxfam tính toán 10 người giàu nhất hành tinh sở hữu tài sản nhiều gấp 6 lần nhóm 40% dân số nghèo nhất thế giới (3,1 tỉ người). Nếu mỗi tỉ phú tiêu 1 triệu USD/ngày, nhóm siêu giàu này sẽ mất tới 414 năm để “đốt” hết tổng tài sản của họ. Ðược biết, thế giới hiện có 2.750 tỉ phú.