Sáng 25-12, tại TP Cần Thơ diễn ra hội nghị phòng, chống dịch bệnh ở khu vực phía Nam. Theo các chuyên gia, năm 2024, ở khu vực phía Nam không xảy ra dịch chồng dịch. Tuy nhiên, dự báo sởi tiếp tục diễn biến phức tạp; sốt xuất huyết, tay chân miệng có nguy cơ gia tăng.

Gia tăng bệnh có vaccine bảo vệ

ThS.BS Lương Chấn Quang, Trưởng Khoa Kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật, Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh cho biết: Trong năm 2024, số ca mắc và tử vong do sốt xuất huyết giảm 21%; bệnh tay chân miệng giảm 57%; đậu mùa khỉ giảm 38%. Hóa chất, thuốc điều trị đầy đủ; đã có 11/20 tỉnh, thành có phê duyệt định mức chi cho hoạt động y tế dự phòng. Tuy nhiên, bệnh sởi tăng 82 lần; ho gà tăng 150 ca; não mô cầu tăng 8 ca. Trong khi đây là những bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine. Ngoài ra, bệnh dại ghi nhận 24 ca (tăng 5 ca). Sau 10 năm,  ghi nhận 1 ca cúm A/H5N1. Trong 11 tháng năm 2024, cả nước ghi nhận 14 ổ dịch cúm gia cầm ở 9 tỉnh, trong đó khu vực phía Nam có 9 ổ dịch cúm gia cầm ở 5 tỉnh.

Cán bộ y tế tiêm ngừa sởi cho trẻ.

Về bệnh đậu mùa khỉ, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã 2 lần ban bố tình trạng y tế khẩn cấp công cộng quốc tế về bệnh này. Trong năm 2024, khu vực phía Nam ghi nhận 74 ca đậu mùa khỉ, 3 ca tử vong, tích lũy từ năm 2023 đến nay là 209 ca, 9 ca tử vong. Đáng lưu ý là tình trạng bệnh sởi. Tính từ đầu năm 2024 đến 20-12, phía Nam ghi nhận 28.255 ca mắc (so với đợt dịch 2018-2019 tăng 5,3%). Trong đó, 35% số ca sởi là phát hiện trong nhóm từ 12 tháng đến 5 tuổi; 20,3% trong nhóm từ 6 -10 tuổi. Cả khu vực phía Nam đã tiêm phòng sởi đạt tỷ lệ 90,2%. Qua đánh giá nhanh của Viện Pasteur về quản lý đối tượng trẻ trong cộng đồng từ 1-10 tuổi ở 3 xã, qua điều tra 93 trẻ thì tỷ lệ trẻ không được tiêm sởi đầy đủ chiếm 24,7%, tỷ lệ trẻ sót trong chiến dịch là 57,5%. 

Diễn biến phức tạp

ThS.BS Lương Chấn Quang cho biết: Dự báo tình hình dịch bệnh đầu năm 2025, số ca bệnh sởi vẫn tăng, tiếp tục ghi nhận ở nhóm 1-10 tuổi và mở rộng một số nhóm tuổi khác. Mô hình lây lan gồm trong các cơ sở y tế, trường học, cộng đồng, khu công nghiệp/nhà máy/xí nghiệp.

Theo các chuyên gia, từ tháng 9-2024, ghi nhận lẻ tẻ một số ca tay chân miệng nhiễm chủng nặng EV71. Riêng bệnh sốt xuất huyết bắt đầu tăng từ tháng 10, trong khi các năm trước thường giảm. Dự báo tình hình sốt xuất huyết sẽ diễn biến phức tạp.

Khó khăn hiện nay là còn  9/20 tỉnh, thành chưa phê duyệt định mức chi cho hoạt động y tế dự phòng (thay thế Thông tư 26). Định mức phê duyệt thấp và thiếu, ví dụ như tiêm chủng mở rộng không có công điều tra trẻ, mời trẻ, công tiêm. Nhân sự thay đổi liên tục, chưa được huấn luyện, chưa có kỹ năng… Một số hướng dẫn chuyên môn về giám sát, phòng chống bệnh truyền nhiễm đã 12 năm chưa được cập nhật, thay đổi theo tình hình thực tế. Trong khai báo bệnh truyền nhiễm phối hợp trường học - y tế và quản lý ca cộng đồng chưa chặt chẽ; rà soát tiêm chủng trong trường học, phối hợp trường học - y tế chưa đồng bộ.

Bài, ảnh: H.HOA