1. Đạo diễn Lê Văn Duy là người đầu tiên làm phim về Giáo sư Trần Văn Khê, cách đây gần 30 năm khi Giáo sư về nước nghiên cứu tài liệu âm nhạc dân gian Việt Nam để quảng bá với thế giới. Đạo diễn đã nhờ người bạn nói giúp với Giáo sư. Khi được nhận lời, đạo diễn đã viết kịch bản chi tiết và lại nhờ người bạn chuyển đến Giáo sư Trần Văn Khê. Đọc xong, Giáo sư muốn gặp mặt tác giả kịch bản. Cuộc gặp mặt bắt đầu bằng cái bắt tay đầy trân trọng từ Giáo sư Trần Văn Khê và ông cũng bày tỏ sẽ không nhận thù lao, sẽ kể tất cả những câu chuyện cũng như cung cấp những tư liệu cần thiết cho phim. Nhờ vậy, trong phim đạo diễn Lê Văn Duy đã có chi tiết "vàng" là chuyện NSND Phùng Há sang Pháp lưu diễn đã lén gặp Giáo sư Trần Văn Khê bàn chuyện hoạt động cách mạng ở Paris. Ngày xem thử bộ phim cùng những người bạn học giả nổi tiếng là Huỳnh Văn Tiểng, Mai Văn Bộ…, Giáo sư đã xúc động nói rằng: "Tôi không xứng đáng được khen ngợi như thế!". Đó là lần đầu tiên có người ghi nhận Giáo sư là bậc thầy diễn xuất và từng tham gia hoạt động cách mạng.

2. Với đạo diễn Lê Văn Duy, nhà văn Trang Thế Hy là bạn "vong niên" và là bạn thân của anh ông - nhà văn Lê Văn Thảo. Nhà văn Trang Thế Hy rất kỹ tính với việc quay phim hay viết về ông. Để làm phim về cây bút đại thụ của làng văn Việt Nam, Lê Văn Duy đã mời NSND Phạm Khắc, nhà văn Lê Văn Thảo… đi cùng. Sau khi "đột kích" vào nhà Trang Thế Hy ở Bến Tre, đạo diễn cứ thế ghi hình cuộc nói chuyện và "chén tạc chén thù" của những người bạn già một cách tự nhiên. Sau khi đài truyền hình phát sóng, nhà văn Trang Thế Hy vốn rất "kỵ" lên hình, đã liên lạc với nhà đài để xin một đĩa phim vì trong phim có bóng dáng vợ của ông đang ngồi lặt rau… Đó là phim đầu tiên và có lẽ là duy nhất về nhà văn Trang Thế Hy!

Đạo diễn Lê Văn Duy (thứ hai, từ phải sang) chụp ảnh kỷ niệm với Cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt. Ảnh do nhân vật cung cấp

3. Những năm đầu thập niên 1990, phim "Nàng Hương" từng tạo nên cơn sốt trên màn ảnh nhỏ với những ngôi sao thời bấy giờ như Lê Công Tuấn Anh, Sao Mai, Hồng Ánh… Phim do đạo diễn Lê Văn Duy viết kịch bản và đạo diễn. Dự định của ê kíp làm phim là 20 tập nhưng mới quay đến tập thứ 6 thì diễn viên Lê Công Tuấn Anh đột ngột tự vẫn. Theo lẽ thường, đạo diễn có thể thay diễn viên, nhưng Lê Văn Duy thì không. "Tôi luôn có cảm giác như diễn viên còn sống, đi lại, cười đùa trước mặt mình. Điều đó làm tôi xốn xang lắm! Tôi quyết định không tiếp tục"- đạo diễn Lê Văn Duy chia sẻ.

4. Đạo diễn Lê Văn Duy là người làm phim đầu tiên về nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và cũng từng hợp tác làm nhiều nhạc phim, từ những ngày sau giải phóng đến trước lúc ông qua đời khoảng một tháng. Trong phim cuối cùng trước khi người nhạc sĩ tài hoa qua đời, có chi tiết thú vị về ca khúc "Em còn nhớ hay em đã quên". Lâu nay, nhiều người cho rằng Trịnh viết bài hát này để tặng ca sĩ Khánh Ly. Trong phim, chính Trịnh Công Sơn nói - được Lê Văn Duy ghi hình trước lúc ông qua đời khoảng một tháng: "Em còn nhớ hay em đã quên" được sáng tác theo đơn đặt hàng của ông Võ Văn Kiệt, nguyên Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh. Chính cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt cũng đã xác nhận với đạo diễn Lê Văn Duy khi ông làm phim về Thủ tướng trong một bộ phim kéo dài suốt 7 năm. Sự thật về "Em còn nhớ hay em đã quên" được đạo diễn Lê Văn Duy công bố vào năm 2014.

Duy Khôi (ghi)