Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) TP Cần Thơ, tính đến cuối tháng 5-2024, toàn thành phố có 5.382 người nhiễm HIV đang điều trị bằng thuốc kháng virus (ARV). Trong đó, gần 97% người nhiễm HIV điều trị ARV có tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế, tức là không lây nhiễm HIV cho người khác... Đó là nhờ sự chung tay của mạng lưới cán bộ phòng, chống HIV/AIDS, sự hỗ trợ từ ngân sách thành phố và các dự án.

Miễn phí, thân thiện, bảo mật

Bạn N.C.H, sinh viên, kể: “Tin tưởng bạn tình, em không sử dụng biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục. Khi trường tổ chức truyền thông kết hợp xét nghiệm HIV, em thử máu thì có kết quả nhiễm HIV. Nhờ các anh tiếp cận viên tư vấn, động viên, sau gần 1 năm điều trị, sức khỏe em ổn định hơn, không ảnh hưởng đến học tập”.

Hội thảo cải thiện chất lượng điều trị HIV/AIDS do CDC Cần Thơ tổ chức chiều ngày 20-6.

Theo CDC Cần Thơ, từ đầu năm 2024 đến hết tháng 5-2024, thành phố ghi nhận 207 trường hợp nhiễm HIV bắt đầu điều trị ARV. Tỷ lệ điều trị trong ngày chiếm 43,5%. Trong đó 99% bệnh nhân điều trị có thẻ bảo hiểm y tế (BHYT). Thạc sĩ Đoàn Thị Kim Phượng, Phó trưởng Khoa Phòng, chống HIV/AIDS, CDC Cần Thơ cho biết: “Người nhiễm HIV có hộ khẩu ở TP Cần Thơ được thành phố hỗ trợ mua thẻ bảo hiểm y tế. Hằng năm, từ nguồn hỗ trợ này, mua 1.700-1.800 thẻ bảo hiểm y tế”.

Hiện thành phố có 6 cơ sở y tế điều trị ARV cho người lớn và 1 cơ sở điều trị ARV cho trẻ em, gồm: Bệnh viện (BV) Đa khoa TP Cần Thơ, BV Quân Y 121, BV Đa khoa Thốt Nốt, BV Đa khoa Ô Môn, Trung tâm Y tế quận Bình Thủy, Trung tâm Y tế quận Cái Răng và BV Nhi đồng TP Cần Thơ. Người nhiễm HIV được BHYT thanh toán 80% chi phí khám chữa bệnh, 20% còn lại được dự án hỗ trợ. Ngoài ra, một số xét nghiệm mà BHYT không chi trả cũng được dự án hỗ trợ.

Bên cạnh hệ thống y tế công lập, TP Cần Thơ cũng có các nhóm đồng đẳng viên, tiếp cận viên hỗ trợ, đồng hành cùng người nhiễm trong suốt quá trình điều trị. BV Đa khoa quận Ô Môn tạo mọi điều kiện để người nhiễm tham gia điều trị; liên hệ điện thoại, nhắn tin vận động người nhiễm bỏ điều trị quay lại tiếp tục điều trị, thậm chí nhờ cán bộ y tế ở địa phương đến tận nhà vận động... Trung tâm Y tế quận Bình Thủy cũng có sáng kiến cho người nhiễm HIV quét mã QR để khai thông tin, tiết kiệm thời gian cho nhân viên y tế và người nhiễm. CDC Cần Thơ cũng liên kết với các tỉnh trong khu vực ĐBSCL để khi có bệnh nhân bỏ điều trị, cán bộ CDC sẽ liên hệ với các tỉnh để vận động, nắm thông tin về người nhiễm HIV, giúp họ không gián đoạn điều trị.

Thống kê của CDC Cần Thơ, đến cuối năm 2023, có 96,9% người nhiễm HIV biết tình trạng HIV được điều trị ARV; 96,7% người nhiễm HIV điều trị thuốc ARV có tải lượng HIV dưới ngưỡng ức chế. Đây là những nỗ lực trong công tác điều trị ARV của TP Cần Thơ.

Không ngừng cải thiện chất lượng điều trị

CDC Cần Thơ không ngừng đưa ra các mục tiêu mới và cải thiện chất lượng điều trị. Theo thống kê, tỷ lệ người nhiễm HIV bỏ điều trị ARV là 1%. Trong đó, tỷ lệ này chiếm cao ở BV Nhi đồng TP Cần Thơ (3,4%), BV Đa khoa quận Thốt Nốt (1,86%), BV Đa khoa quận Ô Môn (1,5%), BV Đa khoa TP Cần Thơ (1,2%)...

Một trong những nguyên nhân khiến người nhiễm bỏ điều trị là họ không có BHYT. Anh Nguyễn  Quốc Phong, Trưởng Nhóm S đỏ (nhóm chuyên hỗ trợ cộng đồng người đồng tính nam - MSM) cho biết: “Trong 4 ca bỏ điều trị mà nhóm hỗ trợ vận động tiếp tục điều trị thì cả 4 ca đều không có BHYT”. Bên cạnh đó, theo CDC Cần Thơ, nguyên nhân còn ở sự phối hợp chưa tốt giữa cán bộ phòng khám tại các BV tuyến thành phố và cán bộ chương trình HIV quận/huyện trong tìm ca bỏ điều trị. Một số bệnh nhân đi làm xa nên khó truy vết. Từ thực tế đó, theo CDC Cần Thơ, để tìm các ca bỏ điều trị, cần sự phối hợp của các bên liên quan trong tư vấn, vận động bệnh nhân. 

Theo bác sĩ Dư Tuấn Quy, Trưởng Khoa Nhiễm, BV Nhi đồng 1, TP Hồ Chí Minh: Từ thực tế điều trị cho thấy, nguyên nhân bỏ điều trị có thể do bảo mật thông tin người nhiễm và kỳ thị, phân biệt đối xử, nhất là trong nhóm MSM. Các cơ sở y tế cần rà soát lại. Nhân viên y tế làm việc trong phòng khám cũng cần xem lại mình đã làm hết trách nhiệm chưa để từ đó có những hành động, cư xử đúng chuẩn mực của người thầy thuốc.

Bài, ảnh: H.HOA