Thời gian qua, nắm bắt nhu cầu cần tháo gỡ vấn đề tâm lý của một số người bị mắc các chứng bệnh do căng thẳng, áp lực từ cuộc sống, các trung tâm kinh doanh dịch vụ "chữa lành" có xu hướng nở rộ dưới nhiều hình thức.

Ngày 26/6/2025, Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) cùng Google công bố hợp tác triển khai chiến dịch Phòng chống lừa đảo trực tuyến. (Ảnh BCA)

Tuy nhiên, bên cạnh những cơ sở hoạt động đúng quy định pháp luật thì cũng xuất hiện những tổ chức, cá nhân có mục đích trục lợi, nảy sinh hoạt động mê tín dị đoan, truyền đạo trái pháp luật, chống phá Đảng, Nhà nước.

Vài năm trở lại đây, các dịch vụ "chữa lành" trở thành xu hướng được không ít người quan tâm. Nguyên nhân là do những áp lực từ cá nhân, công việc, gia đình gia tăng..., nhất là sau đại dịch Covid-19, khiến không ít người gặp vấn đề về tâm lý ở mức độ đáng báo động.

Theo số liệu nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đại dịch Covid-19 làm trầm trọng các vấn đề sức khỏe tâm thần của cộng đồng, với ước tính một phần tư dân số toàn cầu bị ảnh hưởng. Tại Việt Nam, từ năm 2020 đến 2023, Bộ Y tế ghi nhận số ca tư vấn tâm lý tăng 30% so với giai đoạn trước. Tuy nhiên thực tế, đã xuất hiện những đối tượng lợi dụng vấn đề sức khỏe tâm lý của người bệnh để trục lợi, gây ra nhiều hậu quả đáng tiếc.

Đầu tháng 8/2025, mạng xã hội xôn xao trước câu chuyện của một người đàn ông chia sẻ hoàn cảnh của gia đình mình với mong muốn đưa ra lời cảnh báo đến cộng đồng. Theo thông tin người này đăng tải trên Facebook, do vợ mình bị trầm cảm cho nên có theo một lớp điều trị tâm lý. Tuy nhiên sau một thời gian điều trị, bệnh tình của chị không hề thuyên giảm.

Những đối tượng lừa đảo thường khai thác tâm lý yếu đuối của nạn nhân để chi phối, hướng dẫn thực hiện những hành vi sai trái.

Hệ lụy từ các dịch vụ lừa đảo nêu trên không chỉ dừng lại ở mất mát tài chính mà còn gây ra những tổn thương nghiêm trọng về tâm lý, thể chất cho các nạn nhân. Bởi khi nạn nhân bị thao túng tinh thần, họ dễ trở nên phụ thuộc, mất niềm tin vào các giá trị thực, từ đó dẫn đến hành vi tiêu cực như dụ dỗ, lừa dối người thân, bạn bè để có tiền tham gia khóa học.

Mặt khác, theo GS, Tiến sĩ Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) đang xuất hiện tình trạng một số người sau khi tham gia các khóa học "chữa lành" đã nhận ra đây là môi trường kinh doanh béo bở cho nên đẩy mạnh quảng bá về khóa học nhằm phát triển kế hoạch kinh doanh trục lợi.

Nguy hiểm hơn, một số tổ chức tôn giáo bất hợp pháp đang lợi dụng thực trạng này để tuyên truyền mê tín dị đoan và truyền đạo trái phép, đi ngược lại chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo. Theo lực lượng chức năng, từ năm 2023 đến nửa đầu năm 2025, đã phát hiện và xử lý hàng chục trường hợp các hội nhóm trực tuyến sử dụng chiêu bài “chữa lành tâm linh” để tổ chức các hoạt động mê tín dị đoan, như thực hiện nghi thức cúng bái, bán bùa chú, vật phẩm phong thủy, hoặc yêu cầu người tham gia đóng góp tài sản để “giải nghiệp”. Một số nhóm có dấu hiệu lôi kéo thành viên vào các tổ chức tôn giáo không được cấp phép, cấu kết với các tổ chức phản động ở nước ngoài, thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật, chống phá chế độ.

Thời gian qua, các cơ quan báo chí, truyền thông liên tục phát đi cảnh báo về các hành vi lừa đảo núp bóng dịch vụ chữa lành để cộng đồng nâng cao cảnh giác. Tuy nhiên do hoạt động của các hội nhóm này ngày càng tinh vi khiến không ít người bị mắc bẫy. Chuyên gia công nghệ Nguyễn Hồng Phúc (Giám đốc mảng AI ứng dụng của Conductify Al tại Mỹ), nhấn mạnh: Các nền tảng truyền thông phải có biện pháp hiệu quả phát hiện và chặn quảng cáo lừa đảo, đồng thời phối hợp cơ quan chức năng xử lý nghiêm các tài khoản vi phạm. Các cơ quan chức năng như Bộ Y tế và Bộ Công an cần tăng cường kiểm tra, chấn chỉnh quy trình cấp phép các dịch vụ liên quan giải quyết vấn đề tâm lý con người, nhất là trên nền tảng trực tuyến; kịp thời dừng hoạt động những cơ sở không đủ tiêu chuẩn, làm sai quy định pháp luật; xử lý nghiêm những trung tâm, cá nhân hoạt động phi pháp, có dấu hiệu lừa đảo, trục lợi.

Bên cạnh đó, người dân cũng cần nâng cao nhận thức, tham gia tích cực vào việc phát hiện, báo cáo các biểu hiện không lành mạnh tới cơ quan chức năng để kịp thời ngăn chặn. Những chương trình như “Internet an toàn” do Bộ Công an phối hợp các trường học triển khai cần được mở rộng, cập nhật giúp thanh niên, thiếu niên... nhận diện chiêu trò lừa đảo mới để nâng cao kỹ năng ứng phó. Mỗi cá nhân cần nâng cao cảnh giác, có kỹ năng tự bảo vệ bản thân; chủ động xây dựng lối sống tích cực, lành mạnh...; tuyệt đối không tạo cơ hội cho các đối tượng xấu lôi kéo, dụ dỗ để rồi tự gây hại cho bản thân, đe dọa an ninh trật tự xã hội và sự phát triển bền vững của đất nước.

Hương Việt (Báo Nhân dân)