Báo cáo vừa được Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI) công bố cho thấy, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của 100 công ty sản xuất vũ khí lớn nhất thế giới đạt mức kỷ lục 679 tỉ USD trong năm 2024.

Máy bay ném bom B-52H của Mỹ. Ảnh: Getty Images

“Trong năm ngoái, doanh thu vũ khí toàn cầu đạt mức cao nhất từng được SIPRI ghi nhận khi các nhà sản xuất tận dụng nhu cầu lớn” - Lorenzo Scarazzato, nhà nghiên cứu thuộc Chương trình Chi tiêu Quân sự và Sản xuất Vũ khí của SIPRI, cho biết.

Theo báo cáo, các cuộc chiến ở Ukraine, Dải Gaza, căng thẳng địa chính trị toàn cầu và khu vực cũng như mức chi tiêu dành cho quân sự ngày càng tăng khiến doanh thu của những công ty nói trên tăng 5,9% so với năm 2023. Phần lớn mức tăng này đến từ các công ty có trụ sở tại Mỹ, nơi có 39 công ty nằm trong nhóm 100 doanh nghiệp hàng đầu như Lockheed Martin, Northrop Grumman hay General Dynamics... với mức doanh thu đạt 334 tỉ USD.

Đáng chú ý, công ty thám hiểm không gian SpaceX của tỉ phú Elon Musk lần đầu xuất hiện trong danh sách các nhà sản xuất quân sự hàng đầu thế giới, khi doanh thu từ vũ khí của công ty này tăng hơn gấp đôi so với năm 2023, đạt 1,8 tỉ USD.

Trong khi đó, 23 trong số 26 công ty sản xuất vũ khí trong tốp 100 có trụ sở tại châu Âu cũng ghi nhận mức tăng doanh thu từ bán vũ khí và thiết bị. Cụ thể, tổng doanh thu từ vũ khí của nhóm này tăng 13%, đạt 151 tỉ USD. Doanh thu tăng 193% lên 3,6 tỉ USD nhờ sản xuất đạn pháo cho Ukraine, Czechoslovak Group (Cộng hòa Czech) ghi nhận mức tăng theo tỉ lệ phần trăm cao nhất trong số các công ty tốp 100 vào năm 2024. Và trong bối cảnh Ukraine đối mặt với cuộc tấn công không ngừng của Nga ở các khu vực phía Đông, Công ty Cổ phần Công nghiệp Quốc phòng JSC của nước này ghi nhận doanh thu tăng 41% lên 3 tỉ USD.

Tuy nhiên, các nhà sản xuất vũ khí châu Âu gặp không ít khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng, đặc biệt là trong bối cảnh họ phụ thuộc vào các khoáng sản quan trọng được nhập khẩu từ nước ngoài.

Tại Nga, hai tập đoàn Rostec và United Shipbuilding Corporation ghi nhận tổng doanh thu 31,2 tỉ USD, tăng 23% bất chấp tình trạng thiếu linh kiện do các biện pháp trừng phạt của Mỹ và châu Âu. Doanh thu của các doanh nghiệp này chủ yếu phục vụ nhu cầu trong nước.

Chỉ duy nhất doanh thu của các nhà sản xuất vũ khí ở châu Á và châu Đại Dương giảm, một phần là do tổng doanh thu vũ khí của 8 công ty Trung Quốc trong bảng xếp hạng giảm 10%. Trong đó, doanh thu của NORINCO, một trong những tập đoàn sản xuất vũ khí lớn nhất của Trung Quốc, giảm tới 31%. Năm ngoái, các nhà sản xuất vũ khí ở khu vực ghi nhận doanh thu 130 tỉ USD, giảm 1,2% so với năm 2023.

Dù vậy, doanh thu của các nhà sản xuất vũ khí Nhật Bản và Hàn Quốc lại tăng vọt nhờ nhu cầu mạnh từ châu Âu cũng như thị trường nội địa. 5 công ty của Nhật Bản trong bảng xếp hạng ghi nhận tổng doanh thu vũ khí tăng 40% lên 13,3 tỉ USD, trong khi 4 nhà sản xuất của Hàn Quốc ghi nhận mức tăng 31%, đạt 14,1 tỉ USD. Đặc biệt, Hanwha Group, công ty vũ khí lớn nhất Hàn Quốc, ghi nhận mức tăng 42% trong năm 2024.

Theo SIPRI, lần đầu tiên, 9 công ty vũ khí hàng đầu có trụ sở tại Trung Đông đạt tổng doanh thu 31 tỉ USD vào năm 2024, tăng 14%. Trong đó, 3 công ty vũ khí của Israel tăng tổng doanh thu 16% lên 16,2 tỉ USD. SIPRI cho biết những phản ứng quốc tế liên quan đến xung đột tại Gaza “hầu như không ảnh hưởng” tới nhu cầu mua vũ khí từ Israel, khi nhiều quốc gia vẫn tiếp tục ký các hợp đồng mới. Trong khi đó, tổng doanh thu vũ khí của 5 công ty Thổ Nhĩ Kỳ trong tốp 100 lên tới 10,1 tỉ USD, tăng 11%.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)