Sau kỳ nghỉ Tết, nhiều người gặp phải tình trạng nóng trong người, mệt mỏi và có cảm giác nặng nề do chế độ ăn uống dư thừa chất béo, đạm, rượu bia và thực phẩm cay nóng. Từ góc độ y học cổ truyền, đây là hậu quả của tình trạng tích nhiệt, đình trệ tỳ vị và mất cân bằng khí huyết. Việc thanh lọc cơ thể thông qua chế độ dinh dưỡng hằng ngày là điều cần thiết giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, giúp làm mát và “thải độc” cho cơ thể.

Ăn nhiều trái cây giúp cơ thể thanh lọc, tăng cường đề kháng.

Theo ThS.BS Nguyễn Ngọc Chi Lan, Phó trưởng Khoa Y học cổ truyền Trường Ðại học Y Dược Cần Thơ, để thanh lọc cơ thể, việc điều chỉnh chế độ ăn uống là bước quan trọng đầu tiên. Trong đó, cần tăng cường tiêu thụ rau xanh và trái cây như rau má, rau diếp cá, cải bó xôi, dưa chuột, cam, bưởi và táo để cung cấp vitamin, chất xơ và hỗ trợ thải độc. Ðồng thời, bổ sung đủ nước, khoảng 1,5 đến 2 lít mỗi ngày, ưu tiên nước ấm hoặc các món trà và canh thanh nhiệt, giải độc là giải pháp hiệu quả, an toàn và dễ thực hiện.

Các loại trà thảo dược từ vị thuốc Nam là lựa chọn lý tưởng để thanh lọc cơ thể. Trà diếp cá được chế biến từ 50g lá diếp cá tươi rửa sạch, đun sôi với 500ml nước trong 7 phút, để nguội rồi uống. Loại trà này có công dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, giải độc gan. Trà la hán quả, làm từ 1 quả la hán đun sôi trong 1 lít nước khoảng 10 phút, có tác dụng làm mát gan, giảm khát và giải độc phổi. Nước sắn dây cũng là thức uống thanh nhiệt, giúp giải độc gan, làm mát cơ thể và hỗ trợ tiêu hóa, đặc biệt hữu ích sau những ngày ăn uống nhiều dầu mỡ, rượu bia. Cách pha loại nước mát này là khuấy hai thìa bột sắn dây với 200ml nước ấm, thêm chút đường hoặc mật ong, có thể uống sống hoặc nấu chín để giảm tính hàn. Tuy nhiên, các loại nước uống kể trên không phù hợp sử dụng thường xuyên đối với người có cơ địa hàn, huyết áp thấp hoặc tiêu chảy và nên tránh uống quá lạnh hoặc dùng quá nhiều đường.

Ngoài các loại trà, các món canh thanh nhiệt cũng rất được ưa chuộng. Canh khổ qua nhồi thịt là một gợi ý phổ biến. Món này giúp thanh nhiệt, lợi tiểu nhưng không khuyến nghị dùng thường xuyên cho người có huyết áp thấp hoặc tiêu hóa yếu. Một lựa chọn khác là canh cải cúc nấu tôm. 200g rau cải cúc và 100g tôm bóc vỏ, phi thơm với hành tím, sau đó nấu với nước sôi và nêm gia vị. Món canh này có tác dụng mát gan, giải độc, nhưng cũng không phù hợp với người bị lạnh bụng. Canh rau đắng nấu cá lóc là món ăn lý tưởng giúp thanh nhiệt và hỗ trợ tiêu hóa. Tuy nhiên, món này không khuyến nghị cho người có thể trạng hàn hoặc huyết áp thấp.

Khi sử dụng các món trà và canh kể trên, cần lưu ý không lạm dụng để tránh làm mất cân bằng cơ thể. Việc điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý, như bổ sung rau xanh, trái cây, uống đủ nước và tránh các thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng cũng rất quan trọng. Những người có bệnh lý đặc biệt như huyết áp thấp, tiêu hóa kém hoặc bệnh lý về dạ dày nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Với những gợi ý trên, việc áp dụng các bài thuốc thanh nhiệt sẽ giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng, giảm triệu chứng khó chịu và lấy lại trạng thái cân bằng.

Bên cạnh đó, nghỉ ngơi hợp lý cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi cơ thể. Ngủ đủ giấc từ 6-8 tiếng giúp gan và thận thực hiện chức năng thải độc tự nhiên. Kết hợp với đó, tập luyện nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc hít thở sâu sẽ giúp lưu thông khí huyết, tăng cường tuần hoàn máu và giảm căng thẳng.

Một phương pháp hữu ích khác là xông hơi hoặc ngâm chân để hỗ trợ quá trình thải độc qua da. Xông hơi với lá bạc hà, lá kinh giới hoặc gừng giúp đào thải độc tố qua tuyến mồ hôi, trong khi ngâm chân với nước ấm pha muối và gừng vào buổi tối giúp lưu thông khí huyết, thư giãn và cải thiện giấc ngủ.

Theo BS Chi Lan, việc kết hợp các biện pháp trên không chỉ giúp cơ thể thanh lọc hiệu quả mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể, giúp cảm thấy nhẹ nhàng, thoải mái và tràn đầy năng lượng sau kỳ nghỉ dài. Trong thời gian “bật” chế độ thanh lọc cơ thể, cần hạn chế tối đa thực phẩm dầu mỡ, đồ ngọt, cay nóng và rượu bia để tránh gây áp lực lên hệ tiêu hóa.

THU SƯƠNG