Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) TP Cần Thơ cho biết, theo báo cáo từ các cơ sở điều trị, tính từ đầu năm 2025 đến ngày 10-9, ghi nhận 2.706 ca bệnh tay chân miệng (TCM), tăng 696 ca so với cùng kỳ năm 2024. Mùa tựu trường, trong môi trường sinh hoạt và học tập tập trung, nếu không có giải pháp quyết liệt, bệnh TCM có nguy cơ tăng nhanh.

Rửa tay sạch là một trong những biện pháp phòng bệnh tay chân miệng hữu hiệu. 

Hiện nay, bệnh TCM đang diễn biến phức tạp, bệnh có chiều hướng gia tăng mạnh trong cộng đồng. Theo CDC Cần Thơ, khu vực TP Cần Thơ cũ ghi nhận 967 ca TCM (cùng kỳ năm 2024 có 746 ca); khu vực tỉnh Sóc Trăng cũ ghi nhận 1.282 ca (cùng kỳ 878 ca); khu vực tỉnh Hậu Giang cũ 457 ca (cùng kỳ là 386 ca).

Bệnh TCM lưu hành quanh năm ở hầu hết các tỉnh, thành phố với hai đỉnh dịch, từ tháng 3 đến tháng 5 và từ tháng 9 đến tháng 12. TCM chủ yếu xảy ra ở trẻ dưới 10 tuổi, cũng có thể gặp ở người lớn; nhưng thường gặp nhiều hơn ở trẻ dưới 5 tuổi, tập trung nhiều ở trẻ dưới 3 tuổi, nhất là ở trẻ từ 1-2 tuổi.

Theo Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế, bệnh TCM thường gây sốt, nổi ban ở tay, chân, miệng và đôi khi xuất hiện ở vùng mông, đầu gối của trẻ. Bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời, như: viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp... Những biến chứng này có thể để lại di chứng nặng nề hoặc thậm chí đe dọa tính mạng của trẻ.

Bệnh lây truyền cao nhất trong tuần đầu của bệnh, trực tiếp từ người sang người. Bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa và tiếp xúc trực tiếp với người bệnh thông qua các hành động như bắt tay, ôm, hay hôn. Đáng chú ý, vi-rút gây bệnh có thể tồn tại trên các bề mặt và vật dụng sinh hoạt như đồ chơi, quần áo và các bề mặt tiếp xúc hằng ngày. Điều này khiến bệnh có khả năng lây lan nhanh chóng, đặc biệt trong các môi trường tập thể như nhà trẻ, mẫu giáo.

Hiện tại, bệnh chưa có vaccine phòng ngừa đặc hiệu. Do đó, việc thực hiện vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong công tác phòng bệnh.

Để bảo vệ trẻ em khỏi nguy cơ mắc bệnh TCM, theo Cục Phòng bệnh, mỗi gia đình và cơ sở giáo dục cần chủ động thực hiện nguyên tắc “3 sạch”: Ăn uống sạch, ở sạch và bàn tay sạch.

Ăn uống sạch là thực hiện ăn chín, uống chín; sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hằng ngày; đảm bảo vật dụng ăn uống luôn sạch sẽ; tuyệt đối không cho trẻ dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống.

Ở sạch là thường xuyên lau sạch các bề mặt và dụng cụ tiếp xúc hằng ngày bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường, bao gồm đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn/ghế, sàn nhà.

Bàn tay sạch tức là trẻ em và người chăm sóc trẻ cần thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn/cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ.

Cục Phòng bệnh đề nghị sở y tế các tỉnh, thành phố tăng cường các hoạt động truyền thông; phối hợp với ngành giáo dục triển khai mạnh mẽ các hoạt động phòng, chống bệnh TCM tại các cơ sở giáo dục, đặc biệt là tại nhà trẻ, trường mẫu giáo. Đồng thời, đề nghị các cơ sở giáo dục phải có đủ các phương tiện rửa tay, xà phòng và có vị trí thuận tiện tạo điều kiện thuận lợi cho người chăm sóc trẻ và trẻ em thực hiện rửa tay bằng xà phòng; thực hiện vệ sinh lớp học, làm sạch bề mặt bàn ghế học tập và đồ chơi hằng ngày bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường. Phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh tại các cơ sở giáo dục; cho trẻ nghỉ học, cách ly ít nhất 10 ngày kể từ ngày khởi phát bệnh và thông báo ngay cho cơ quan y tế địa phương để tổ chức khám, điều trị và xử lý ổ dịch kịp thời.

Khi nghi ngờ trẻ bị bệnh TCM, cần đưa trẻ đi khám ngay. Bác sĩ Trương Cẩm Trinh, Trưởng Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Nhi đồng TP Cần Thơ, khuyến cáo phụ huynh đưa trẻ đến ngay bệnh viện hoặc cơ sở y tế đảm trách việc điều trị bệnh nếu thấy trẻ có một trong những biểu hiện sau: sốt cao liên tục 390C không hạ sau khi đã hạ sốt tích cực; giật mình chới với, hốt hoảng, thất thần; run chi (thấy rõ khi đưa đồ chơi cho trẻ cầm), yếu chi, đi đứng loạng choạng; trẻ đảo mắt bất thường; nôn ói nhiều; quấy khóc (dỗ không nín); co giật; thở mệt.

Bài, ảnh: H.HOA