Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một trong những rối loạn nội tiết phổ biến nhất ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, ảnh hưởng trực tiếp đến chu kỳ kinh nguyệt, khả năng thụ thai và sức khỏe tổng thể. Rất nhiều chị em thường băn khoăn, liệu PCOS có phải là bệnh sẽ theo mình suốt đời, hay có khả năng “tự khỏi” theo thời gian?

PCOS - Hội chứng cần quản lý suốt đời

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một rối loạn hormone thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Tình trạng này tác động tới khoảng 6-13% phụ nữ trên toàn cầu, khiến chu kỳ kinh thất thường, khó thụ thai và đi kèm nhiều biểu hiện như rậm lông quá mức, mụn trứng cá dai dẳng, tăng cân hoặc béo phì, thậm chí có thể dẫn đến kháng insulin, rối loạn dung nạp đường huyết, đái tháo đường type 2, các bệnh lý về tim mạch, rối loạn chuyển hóa và sức khỏe tinh thần.

Tại Việt Nam, ước tính khoảng 10% phụ nữ mắc PCOS, con số đang có xu hướng gia tăng. Nhiều trường hợp không được phát hiện sớm do triệu chứng dễ bị nhầm lẫn hoặc diễn tiến âm thầm. Nguyên nhân thường liên quan đến yếu tố di truyền, rối loạn chuyển hóa, đặc biệt là kháng insulin, cùng với lối sống ít vận động và dinh dưỡng kém lành mạnh.

Buồng trứng đa nang thường gặp ở phụ nữ độ tuổi sinh sản khiến trứng ít rụng hoặc không rụng đúng chu kỳ.

ThS.BSNT Phùng Quang Thủy - Phó Khoa Phụ, Bệnh viện Đại học Phenikaa (PhenikaaMec), cho biết: “Chúng ta cần hiểu đúng, buồng trứng đa nang không phải là một bệnh “cấp tính” có thể tự khỏi sau vài đợt điều trị. Đây thực chất là một hội chứng rối loạn nội tiết tố mạn tính, có nền tảng từ yếu tố di truyền và lối sống. Do đó, quan điểm “tự khỏi” là không chính xác. Tuy nhiên, điều tích cực là các triệu chứng của PCOS có thể được kiểm soát rất tốt, thậm chí đưa về trạng thái ổn định gần như bình thường nếu tuân thủ kế hoạch quản lý lâu dài và khoa học”.

Bác sĩ Thủy nhấn mạnh thêm, mục tiêu điều trị PCOS không phải là “chữa khỏi hoàn toàn” mà là kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và giúp phụ nữ sống khỏe mạnh, đạt được các mục tiêu cá nhân như có kinh nguyệt đều, có thai nếu mong muốn.

Hình ảnh siêu âm phân biệt buồng trứng bình thường và buồng trứng đa nang.

Lối thoát cho phụ nữ PCOS: Kiểm soát chủ động là điều then chốt

Theo ThS.BSNT Phùng Quang Thủy, các triệu chứng PCOS như rối loạn kinh nguyệt, rậm lông, mụn trứng cá, béo phì... có thể thay đổi cường độ ở các giai đoạn khác nhau của cuộc đời người phụ nữ. Ở độ tuổi dậy thì và tuổi sinh sản các triệu chứng này thường rất rõ rệt. Tuy nhiên, đến giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, buồng trứng suy giảm chức năng tự nhiên, vấn đề về kinh nguyệt hay khó có thai do PCOS không còn là mối quan tâm chính, nhưng nguy cơ lâu dài như tiểu đường type 2, tăng huyết áp, bệnh tim mạch và ung thư nội mạc tử cung có thể trở nên nổi bật hơn. Điều này càng khẳng định buồng trứng đa nang cần được theo dõi và quản lý xuyên suốt.

Theo ThS.BSNT Phùng Quang Thủy, để “sống chung” với PCOS, chị em cần:

1. Thay đổi lối sống

Đây là bước điều trị đầu tiên và quan trọng nhất. “Giảm từ 5-10% cân nặng có thể giúp phục hồi sự rụng trứng, điều hòa kinh nguyệt và cải thiện đáng kể các bất thường về nội tiết” - bác sĩ Thủy chia sẻ. Chế độ ăn cân bằng, ít đường và tinh bột tinh chế, kết hợp với tập thể dục đều đặn 30 phút - 1 tiếng/ngày là vũ khí mạnh mẽ.

2. Điều trị nội khoa cá thể hóa

Bạn nên thăm khám và tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm để được tư vấn tốt nhất. Tùy mục tiêu (điều hòa kinh nguyệt, giảm mụn/rậm lông, hỗ trợ sinh sản) mà bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc phù hợp như thuốc tránh thai, metformin, hoặc các thuốc hỗ trợ rụng trứng.

Chị em nên đi thăm khám để được bác sĩ chuyên khoa tư vấn phác đồ cá thể hóa giúp giảm triệu chứng và tăng cơ hội thụ thai thành công.

3. Theo dõi và tầm soát biến chứng định kỳ

Người có PCOS cần được kiểm tra đường huyết, mỡ máu, huyết áp định kỳ để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời các vấn đề sức khỏe đi kèm. Bác sĩ Thủy nhấn mạnh: “Buồng trứng đa nang có thể không “tự khỏi”, nhưng hoàn toàn có thể bị “kiểm soát”. Chìa khóa thành công nằm ở việc chấp nhận đây là một tình trạng cần quản lý lâu dài và chủ động hợp tác với bác sĩ chuyên khoa để xây dựng một kế hoạch cá nhân hóa. Với kiến thức đúng đắn và sự chăm sóc y tế phù hợp, phụ nữ mắc PCOS hoàn toàn có thể làm chủ sức khỏe, vẻ đẹp và hạnh phúc của chính mình”.