Theo các chuyên gia sức khỏe, các dạng mất trí nhớ, bao gồm chứng sa sút trí tuệ ở người lớn tuổi  (bệnh Alzheimer), thường khởi phát do sự kết hợp của nhiều yếu tố nguy cơ như gien di truyền và sức khỏe tim mạch, cũng như lối sống hằng ngày. Vì thế, duy trì một số thói quen đơn giản trong cuộc sống để giảm thiểu rủi ro sức khỏe này.

Giải ô chữ là một hoạt động giúp người lớn tuổi duy trì sức khỏe trí não. Ảnh: Harvard Health

Vận động thể chất

Theo một nghiên cứu được trình bày tại Hội nghị Quốc tế của Hiệp hội Alzheimer năm 2025, hoạt động thể chất, đặc biệt là đi bộ, giúp phòng ngừa nguy cơ suy giảm nhận thức, ngay cả ở những người có gien dễ mắc bệnh Alzheimer.

Mọi người có thể cân nhắc tập luyện bất kỳ bài tập vận động yêu thích nào, bao gồm: đi bộ, chạy bộ, bơi lội, khiêu vũ, nâng tạ và các bài tập kháng lực, yoga và các bài tập thăng bằng, các môn thể thao như bóng rổ, quần vợt... Song, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe và thể lực, điều quan trọng là phải chú ý tập từ mức độ nhẹ rồi tăng dần cường độ hoạt động. Thông qua luyện tập, mọi người có thể dần cải thiện sức bền, kỹ năng và sức mạnh.

Quản lý mức độ căng thẳng tinh thần (stress)

Điều này có nghĩa là chúng ta nên học cách tiếp cận tình trạng stress một cách hiệu quả, đồng thời học cách hành động để giảm thiểu những tác động của stress trong cuộc sống.

Một số mẹo giúp quản lý stress hiệu quả:

+ Xem xét lại trách nhiệm và số lượng công việc, sau đó thực hiện những việc ưu tiên dựa trên các giá trị và nhu cầu của bản thân thay vì ôm đồm những việc không cần thiết.

+ Xem xét các giá trị và mục tiêu sống của bản thân, không cố ép mình làm những việc không phù hợp.

+ Nếu tâm trí mãi suy nghĩ về những trải nghiệm trong quá khứ hoặc các mối quan hệ độc hại, hãy cân nhắc nói chuyện với một nhà trị liệu tâm lý để học cách kết hợp tư duy lành mạnh trong cuộc sống.

+ Phân công nhiệm vụ khi cần thiết.

+ Xem xét thực hiện các hoạt động giúp giảm bớt lo lắng như tập thể dục, thiền, hít thở sâu, đọc sách hoặc viết nhật ký.

Ăn uống lành mạnh

Một thử nghiệm từ chương trình Suy giảm Nhận thức và Khuyết tật Lão khoa Phần Lan (FINGER) cho thấy việc điều chỉnh chế độ ăn cùng với các biện pháp can thiệp khác, như kiểm soát sức khỏe tim mạch và bệnh tiểu đường, có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.

Theo đó, các phương pháp tiếp cận chế độ ăn giúp ngăn ngừa chứng mất trí nhớ bao gồm các nguyên tắc chung về ăn uống lành mạnh, đồng thời chú ý đến các điều chỉnh về chế độ ăn đối với người có một số vấn đề sức khỏe tiềm ẩn (như tiểu đường hoặc mức cholesterol cao). Các mẹo về chế độ ăn uống giúp ngăn ngừa chứng mất trí nhớ bao gồm: ăn nhiều rau quả; bổ sung thịt nạc, cá, tinh bột - đường (carb) phức hợp vào chế độ ăn; duy trì cân nặng cân đối; tránh dùng thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên; không ăn quá nhiều đường, không uống hoặc chỉ uống ít rượu bia.

Gắn kết xã hội

Duy trì việc tham gia các hoạt động xã hội là một trong những thói quen sống đã được chứng minh giúp giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ. Các tương tác xã hội chất lượng có thể giúp giảm stress và cải thiện kỹ năng tư duy hiệu quả. Do đó, người lớn tuổi nên tham gia các hoạt động xã hội tạo điều kiện gặp gỡ và giao lưu với những người có cùng sở thích, như nhóm tập thể dục, thiện nguyện và các hoạt động khác.

Luyện tập trí não

Rèn luyện nhận thức bao gồm thực hành các chiến lược duy trì và rèn luyện kỹ năng tư duy như một phương pháp ngăn ngừa hoặc làm chậm quá trình suy giảm nhận thức. Các kỹ thuật này bao gồm thực tế ảo, huấn luyện sức khỏe và giáo dục. Nhiều thử nghiệm đang được tiến hành để xác định các phương pháp và kết quả tốt nhất của rèn luyện nhận thức đối với nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ.

AN NHIÊN (Theo Verywellhealth.com)