Nói đến Trà Vinh, du khách thường nghĩ đến vùng đất văn hóa Khmer nổi tiếng. Nơi đó có hơn 300 ngàn đồng bào dân tộc Khmer sinh sống, với 143 chùa Khmer kiến trúc độc đáo. Trà Vinh rộn ràng tiếng nhạc ngũ âm, tiếng trống Chhay Yam ( Chay-dăm), dịu dàng điệu múa lâm thôn… Đó là những điều để Trà Vinh mời gọi du khách đến trải nghiệm và khám phá.

Phật tử dâng y, dâng bông cho chùa ngày Lễ Kathina.

Theo đoàn Famtrip TP Hồ Chí Minh đến khảo sát du lịch tỉnh Trà Vinh trong những ngày lễ hội Ok Om Bok. Du khách từ nhiều nơi đổ về TP Trà Vinh đông đúc. Khu văn hóa du lịch Ao Bà Om nơi được xem là thắng cảnh miền Tây: “Biển Ba Động nước xanh cát trắng, Ao Bà Om thắng cảnh miền Tây. Xin mời du khách đến đây, dừng chân cho biết chốn này thần tiên.” Rộn ràng tiếng nhạc ngũ âm, tiếng trống Chay-dăm, giọng hát vang lên mời gọi du khách. Trai gái, trẻ già đua nhau đến xem văn hóa văn nghệ, trò chơi dân gian, biểu diễn thời trang Khmer, Liên hoan ẩm thực… trong những ngày lễ hội Ok Om Bok. Ao Bà Om là nơi diễn ra các lễ hội Chol Chmăm Thmây (Tết Khmer), Dolta, Ok Om Bok, cũng là nơi cộng đồng Khmer Trà Vinh đến tham dự lễ hội, chiêm bái và vui chơi…

Lễ hội Ok Om Bok Trà Vinh là những ngày thu hút du khách đông nhất trong năm. Lễ hội Ok Om Bok được tổ chức vào dịp rằm tháng 10 âm lịch hàng năm. Các chùa Khmer được trang hoàng cờ, hoa rực rỡ sắc màu, để đón lễ dâng bông, dâng y. Các phum sóc cũng rộn ràng tiếng chày giã cốm dẹp-một đặc sản nổi tiếng của Trà Vinh. Du khách sẽ thích thú với trải nghiệm đốt lửa để rang nếp rồi tự cầm chày để giã cốm dẹp, trộn cốm dẹp với dừa, đường và thưởng thức cốm dẹp. Nếp mới dẻo thơm hòa quyện cùng béo của dừa, ngọt của đường du khách sẽ thật khó quên với đặc sản cốm dẹp Trà Vinh. Đến Trà Vinh vào dịp lễ hội này du khách cũng náo nức đến xem lễ hội đua ghe ngo-Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia... 

Một góc Chùa Cò.

Trà Vinh có nguồn tài nguyên du lịch vô giá mà ít nơi nào có được. Đó là 143 ngôi chùa Khmer, được kiến trúc độc đáo. Du khách đến Trà Vinh muốn tham quan khám phá những ngôi chùa cổ kính. Mỗi ngôi chùa có nét độc đáo riêng. Nhiều du khách thích đến Chùa Hang (Wat Kompong Ch’ray –chùa Bến Cây Đa), Khóm 3, thị trấn Châu Thành, bởi nơi đó có những nghệ nhân điêu khắc Khmer. Hàng trăm tác phẩm nghệ thuật điêu khắc ra đời từ những gốc cây, rể cây. Từ những gốc cây, bộ rễ cây thô sần sùi, vô tri vô giác nhưng qua các bàn tay khéo léo của nghệ nhân và được nghệ nhân thổi hồn vào đó thành những tác phẩm điêu khắc có giá trị mà du khách đến đây đều thán phục. Hay du khách đến Trà Vinh để tham quan chùa Vàm Rây (ấp Vàm Rây, xã Hàm Tân, huyện Trà Cú) nơi nổi tiếng tượng Phật nằm dài kỷ lục Việt Nam. Tượng Phật Thích Ca nhập niết bàn có chiều dài 54 mét. Hoặc du khách có thể đến tham chùa Cò (Wat Phnô Đôn-Chùa Giống Lớn) ấp Cây Đa, xã Đại An, huyện Trà Cú,  là một trong những địa chỉ du lịch nổi tiếng của Trà Vinh. Bởi nơi đó có hàng chục ngàn cá thể cò. Nào là cò trắng, cò ma, cò đỏ, cò đốm, cò quắm và cả giang sen, điên điển, vòng vọc… Sáng sớm đàn cò cả ngàn con bắt đầu tung cánh bay đi kiếm ăn rồi đến chiều mặt trời lặn bay lượn thành đàn chữ V về chùa để trú đêm trông thật đẹp mắt…

Biết được lợi thế và tài nguyên du lịch văn hóa Khmer, từ Lễ hội Ok Om Bok năm 2018, tỉnh Trà Vinh đã tổ chức khai mạc tour Làng Văn hóa-Du lịch Khmer Trà Vinh.  Du khách được tham quan những bức bích họa sinh động về lễ hội truyền thống, nghề thủ công và những nét sinh hoạt thường ngày của đồng bào Khmer cùng với truyền thuyết về các vị thần trong văn hóa Khmer trên “Con đường ánh sáng”. Du khách thưởng thức văn hóa văn nghệ dân gian Khmer như dàn nhạc ngũ âm, múa trống Chay-dăm, các điệu múa dân tộc, tham quan làng nghề, ẩm thực, tham quan tìm hiểu và cùng nghệ nhân chế tác mão, mặt nạ truyền thống, ăn các món ăn đặc sản dân tộc Khmer, đến vườn ước nguyện (chùa Lò Gạch) để gửi gắm những ước mơ tại cây ước nguyện, trải nghiệm buộc chỉ đỏ cầu may mắn, một phong tục của người Khmer…

TS. Nguyễn Tấn Thành, Trường Đại học Trà Vinh, có nhiều nghiên cứu văn hóa du lịch Khmer Trà Vinh, cho rằng: “Khai thác giá trị không gian văn hóa của đồng bào Khmer thông qua Làng Văn hóa-Du lịch Khmer: xây dựng chuỗi liên kết khu du lịch di tích danh thắng Ao Bà Om, di tích kiến trúc nghệ thuật chùa Âng, Bảo tàng Văn hóa dân tộc Khmer, Đoàn nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh, các đội múa Chay-dăm, Rô băm, nghề truyền thống điêu khắc gỗ mỹ nghệ… xen lẫn cung đường bích họa trong các phum sóc thanh bình, yên ả của đồng bào Khmer. Với mục tiêu phát triển hướng đến phục vụ nhu cầu vui chơi, giải trí, tham quan, tìm hiểu văn hóa và tâm linh của người dân địa phương và du khách, bảo tồn và phát triển văn hóa Khmer Nam bộ, một nét đặc trưng phát triển văn hóa Trà Vinh; phát triển du lịch tỉnh Trà Vinh, tạo đòn bẩy cho phát triển du lịch tỉnh Trà Vinh có nét đặc trưng, tạo liên kết tiểu vùng, thu hút khách du lịch cho tỉnh nhà…”.

Văn hóa Khmer đã và đang được tỉnh Trà Vinh khơi dậy xây dựng thành những sản phẩm du lịch đặc trưng để mời gọi du khách. Ông Dương Hoàng Sum, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trà Vinh, cho biết: “Điểm nổi bật trong toàn bộ hệ thống tài nguyên du lịch của Trà Vinh là “vùng tập trung dày đặc” các kiến trúc công trình liên quan đến thiết chế văn hóa tôn giáo của bà con Khmer, tiêu biểu là hệ thống các ngôi chùa Khmer. Bên cạnh đó, Trà Vinh đã mạnh dạn đầu tư vào điểm đến với tên gọi “Làng Văn hóa-Du lịch Khmer” tạo cơ hội giới thiệu một cách trực quan và sinh động văn hóa Khmer (nghệ thuật diễn xướng dân gian, tín ngưỡng-tôn giáo, nghề truyền thống, đời sống sinh hoạt và sản xuất) đến du khách gần xa…”

 Bài, ảnh: HUỲNH BIỂN