Theo Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung, có hiệu lực thi hành từ ngày 1-12-2021, Công an xã có trách nhiệm nhận tin báo tố giác tội phạm, có thẩm quyền bảo vệ hiện trường và trong một số trường hợp, tiến hành các bước điều tra ban đầu theo quy định pháp luật. Quy định này góp phần xử lý nghiêm các hành vi phạm tội ngay từ giai đoạn ban đầu, bảo đảm an ninh trật tự (ANTT), bảo vệ tính mạng, sức khỏe và tài sản của người dân một cách kịp thời nhất.

Công an xã Trường Xuân B tiếp dân, tiếp nhận phản ánh của người dân về tình hình ANTT trên địa bàn.

Trước đây, khoản 3, Ðiều 146, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 chưa quy định Công an xã được kiểm tra, xác minh sơ bộ trong tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm như Công an phường, thị trấn, đồn công an. Ðiều này dẫn đến Công an xã chưa phát huy tốt được vai trò chính quy, không kịp thời giảm tải khối lượng công việc rất lớn cho Cơ quan điều tra Công an cấp huyện trong tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố. 

Vì vậy, tại khoản 1, Ðiều 1, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, theo hướng bổ sung trách nhiệm kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo về tội phạm đối với Công an xã (tương đương với trách nhiệm của Công an phường, thị trấn, đồn công an). Cụ thể, Công an xã, phường, thị trấn, đồn công an có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, lập biên bản tiếp nhận, tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ và chuyển ngay tố giác, tin báo về tội phạm kèm theo tài liệu, đồ vật có liên quan cho cơ quan điều tra có thẩm quyền.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 cũng sửa đổi, bổ sung Ðiều 44, Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự năm 2015, để bổ sung trách nhiệm kiểm tra, xác minh sơ bộ tin báo, tố giác về tội phạm đối với Công an xã, nhằm đảm bảo thống nhất trong hệ thống pháp luật hình sự. 

Theo Thông tư liên tịch số 01/2021/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNNPTNT-VKSNDTC của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, sửa đổi, bổ sung Thông tư liên tịch số 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNNPTNT-VKSNDTC cũng có quy định rõ trách nhiệm Công an xã.

Ðại úy Hồ Hoài Phương, Trưởng Công an xã Trường Xuân B, huyện Thới Lai, cho biết: “Thực hiện nghiêm theo chỉ đạo của cấp trên và theo quy định của pháp luật, Công an xã phân công cán bộ, chiến sĩ trực 24/24 giờ, nhất là trong dịp cao điểm tấn công tội phạm, kịp thời tiếp nhận, xác minh tin báo, tố giác tội phạm và các nguồn tin báo từ người dân để xử lý theo thẩm quyền”.

Thời gian qua, thông qua mô hình đường dây nóng tố giác tội phạm, Công an xã Trường Xuân B nắm bắt nhiều thông tin có giá trị. Qua đó, góp phần đưa Phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc" ngày càng phát huy hiệu quả, nhiều người dân sẵn sàng tham gia truy bắt tội phạm. Công an xã kịp thời nắm bắt những tụ điểm phức tạp để có biện pháp xử lý hiệu quả. Ông Nguyễn Hoàng Anh, người dân xã Trường Xuân B, cho biết: “Việc giải quyết tin báo cần đảm bảo tính khách quan, công bằng, tránh việc vì nể nang họ hàng, làng xóm mà bỏ lọt tội phạm hoặc vì tư thù mà lợi dụng chức vụ quyền hạn để trù dập người khác. Theo tôi, việc xác minh giải quyết tin báo tố giác tội phạm đòi hỏi trình độ nghiệp vụ và đạo đức của người thi hành công vụ”...

Như vậy, so với trước đây, thẩm quyền và trách nhiệm của Công an xã về tin báo và tố giác tội phạm đã được thay đổi theo hướng tăng cường trách nhiệm. Thời gian qua, Công an TP Cần Thơ đã tăng cường công an chính quy về các xã. Qua đó đã phát huy được vai trò, trách nhiệm của lực lượng này. Việc tăng cường trách nhiệm cho Công an xã trong tiếp nhận tin báo, tố giác và bảo vệ hiện trường cũng như điều tra, xác minh sơ bộ ngay thời điểm nhận tin báo sẽ có tác dụng và tạo được hiệu quả trong việc đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo đảm tốt ANTT, an toàn xã hội tại địa bàn các xã.

Bài, ảnh: CHẤN HƯNG