Phát triển kinh tế tuần hoàn, gắn sản xuất với tái chế và bảo vệ môi trường không còn là lựa chọn, mà đã trở thành xu thế tất yếu của nhiều doanh nghiệp tại TP Cần Thơ. Bước đi này không chỉ đảm bảo đầu ra ổn định cho nông sản, nâng cao thu nhập cho nông dân mà còn tạo nên chuỗi giá trị khép kín, hài hòa giữa kinh tế - môi trường - cộng đồng, khẳng định con đường phát triển bền vững, lâu dài.

Công nhân kiểm tra, dán nhãn sản phẩm tại Công ty Cổ phần Vườn trái Cửu Long - Le Fruit.

Hành trình xanh

Bà Nguyễn Thị Đến ở xã Tân Hòa, TP Cần Thơ cùng gần 50 hộ chuyên trồng tắc (hạnh) tại địa phương đã gắn bó, liên kết cung cấp trái tắc nguyên liệu cho Công ty Cổ phần Vườn trái Cửu Long - Le Fruit, ở Khu công nghiệp Trà Nóc, TP Cần Thơ, hơn 6 năm qua. Nhờ mối liên kết hợp tác này mà khoảng 6ha trồng tắc của bà con nơi đây được bảo đảm về đầu ra, hạn chế tình trạng “được mùa mất giá”, tránh vòng luẩn quẩn trồng - chặt. Còn công ty được duy trì chuỗi cung ứng liên tục, đảm bảo chất lượng. Giá trái tắc được công ty thu mua xô khoảng 8.500 đồng/kg.

Nếu như trước đây, bà Đến canh tác theo lối truyền thống, chủ yếu sử dụng phân bón và thuốc hóa học thì khi tham gia chuỗi cung ứng của nhà máy, bà đã chuyển hẳn sang canh tác hữu cơ, sử dụng bẫy sinh học để kiểm soát dịch hại. Theo bà Đến, mục tiêu lâu dài là toàn bộ diện tích vườn sẽ được canh tác hữu cơ, đồng thời lan tỏa mô hình này đến các hộ nông dân cùng tham gia để từng bước hình thành vùng nguyên liệu sạch và bền vững.

Trong suốt hành trình 25 năm, Công ty Cổ phần Vườn trái Cửu Long - Le Fruit kiên định với cam kết phát triển bền vững. Mỗi năm, khoảng 600 tấn bã trái cây được tái chế thành phân hữu cơ quay trở lại cải tạo đất cho các hộ dân tại địa phương. Bên cạnh đó, 18.000 hũ và chai thủy tinh được tái sử dụng và tái chế mỗi tháng. Bao bì hộp giấy đang được nghiên cứu tái chế thành vật liệu mới nhằm giảm rác thải nhựa. Ngoài ra, nhà máy hiện vận hành hệ thống xử lý nước thải với bể chứa công suất 500m³, đảm bảo nước đầu ra đạt chuẩn loại A trước khi hòa vào hệ thống xử lý tập trung của Khu công nghiệp Trà Nóc 1.

Về năng lượng, hệ thống điện mặt trời hiện tại với công suất 198,2kWp (336 tấm pin) đã giúp tiết kiệm khoảng 143 triệu đồng/năm và công ty đặt mục tiêu phủ toàn bộ mái nhà của nhà máy bằng điện năng lượng mặt trời vào năm 2026. Những hoạt động này thể hiện rõ trách nhiệm gắn liền xuyên suốt vòng đời sản phẩm, từ sản xuất - tiêu dùng - đến tái chế và xử lý.

Đồng hành với gần 2.500 nông hộ tại ĐBSCL và Tây Nguyên, doanh nghiệp không chỉ thu mua nông sản ổn định mà còn đào tạo kỹ thuật, hỗ trợ canh tác thuận theo tự nhiên, giúp nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống cho cộng đồng. Đơn vị cũng là doanh nghiệp F&B tại Việt Nam đạt chứng nhận B Corp, minh chứng cho sự minh bạch, trách nhiệm và phát triển bền vững lâu dài.

Ông Lê Văn Đồng, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Vườn trái Cửu Long - Le Fruit, cho biết: “Người tiêu dùng hiện nay rất quan tâm đến nguồn gốc hàng hóa, phát triển bền vững, bảo vệ môi trường. Do vậy, mình hãy đi gieo những hạt mầm nhỏ nhất và từ những vùng xa xôi nhất với những người nông dân yếu thế nhất để từ đó tạo sự lan tỏa ra cộng đồng. Tất nhiên, doanh nghiệp phải làm ở góc độ kinh doanh nhưng là kinh doanh bền vững, tức là phải xây dựng cái nền. Muốn có trái ăn thì phải gieo hạt, chứ không phải trồng cành”.

Cũng theo ông Đồng, hiện doanh nghiệp có 12 sản phẩm làm ra từ trái cây của ĐBSCL, trong đó tắc, ổi ruột hồng và khóm là nguyên liệu chủ lực, với diện tích liên kết hơn 120ha. Ông Đồng thẳng thắn nhìn nhận: “Chuyển đổi từ canh tác truyền thống sang hữu cơ luôn khiến nông dân nghi ngại, nhưng chỉ có kết quả thực tế mới là câu trả lời thuyết phục nhất. Hiện tại, nhiều nhà vườn trồng cây ăn trái ở ĐBSCL đã thực hiện mô hình canh tác hữu cơ để phát triển bền vững, đáp ứng được các yêu cầu của đơn vị nhập khẩu”.

Hướng đi tất yếu

Bà Nguyễn Thị Giang, Phó Giám đốc Sở NN&MT TP Cần Thơ, cho biết: Cây ăn trái là một trong những ngành hàng chủ lực trong cơ cấu nông nghiệp của TP Cần Thơ và khu vực ĐBSCL. Trong những năm qua, nhờ áp dụng tiến bộ kỹ thuật, nâng cao chất lượng giống và mở rộng liên kết sản xuất, diện tích và sản lượng cây ăn trái của thành phố đã tăng đáng kể, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn.

Với trọng trách được giao là quản lý, hướng dẫn, hỗ trợ nông dân khai thác tài nguyên đất đai, phát triển sản xuất theo hướng hiện đại, chất lượng và mang lại giá trị kinh tế cao, thời gian qua, ngành Nông nghiệp thành phố đã xây dựng vùng sản xuất cây ăn trái chủ lực, tập trung và hình thành các sản phẩm đặc trưng có thương hiệu như xoài, nhãn, dâu Hạ Châu, sầu riêng... Kế hoạch sản xuất cây ăn trái của TP Cần Thơ trong năm 2025 là 102.000ha, sản lượng 1,18 triệu tấn.

“Việc liên kết sản xuất, tiêu thụ theo định hướng thị trường là hướng đi tất yếu để phát triển cho ngành hàng cây ăn trái một cách bền vững và hiệu quả. Với tiềm năng đất đai, khí hậu, truyền thống và kinh nghiệm sản xuất của nông dân, ngành NN&MT TP Cần Thơ sẽ tiếp tục kêu gọi các doanh nghiệp và HTX cùng nhau xây dựng, đầu tư vào các khâu từ liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm cây ăn trái, góp phần tạo ra chuỗi giá trị hoàn chỉnh, sản xuất bền vững và hiệu quả”, bà Nguyễn Thị Giang nhấn mạnh.

Thực tế cho thấy, mô hình liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân từ xây dựng vùng nguyên liệu sạch, chuyển đổi sang canh tác hữu cơ, đến đầu tư sản xuất xanh, tái chế phụ phẩm và tận dụng năng lượng tái tạo đã minh chứng cho cách làm hiệu quả, bền vững và phù hợp với xu thế hiện nay. Kinh tế tuần hoàn không chỉ tạo ra giá trị kinh tế, mà còn gieo những “hạt mầm xanh” cho một hệ sinh thái nông nghiệp phát triển bền vững. Đây không còn là sự lựa chọn, mà là con đường tất yếu để doanh nghiệp phát triển lâu dài, hài hòa cùng cộng đồng và môi trường.

Bài, ảnh: MỘNG TOÀN