Ngồi lâu được biết có nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe, như làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tử vong. Tương tự, các nhà nghiên cứu gần đây phát hiện việc đứng lâu chẳng những không giúp đẩy lùi tác hại của ngồi lâu, mà còn có thể ảnh hưởng sức khỏe.

Tranh thủ vận động nhiều hơn mỗi khi có thể là một biện pháp bảo vệ sức khỏe hiệu quả. Ảnh: Iowa Clinic

Trong nghiên cứu công bố trên Tạp chí Dịch tễ học Quốc tế, các chuyên gia tại Đại học Sydney (Úc) đã phân tích dữ liệu theo dõi sức khỏe của hơn 83.000 người Anh có tuổi trung bình là 61, nhằm đánh giá mối liên hệ giữa thời gian ngồi và đứng hằng ngày với nguy cơ mắc bệnh tim mạch (gồm bệnh động mạch vành, suy tim và đột quỵ), cũng như các bệnh tuần hoàn do tư thế (gồm hạ huyết áp tư thế, giãn tĩnh mạch, suy tĩnh mạch mãn tính và loét tĩnh mạch). Để thu thập dữ liệu về hoạt động hằng ngày, những người tham gia được yêu cầu đeo thiết bị theo dõi trên cổ tay 16 giờ/ngày trong 7 năm.

Kết quả phân tích dữ liệu cuối cùng chỉ ra rằng khi tổng thời gian bất động (cả ngồi và đứng) của người tham gia là hơn 12 tiếng/ngày, nguy cơ mắc bệnh tuần hoàn do tư thế tăng 22%/tiếng và nguy cơ mắc bệnh tim mạch tăng 12%/tiếng. Nghiên cứu mới cũng phát hiện ngồi hơn 10 tiếng/ngày làm tăng nguy cơ bệnh tim và đột quỵ. Đáng chú ý là việc đứng trong thời gian dài cũng không thể giúp loại bỏ tác hại sức khỏe do ngồi lâu. Nghiên cứu mới ghi nhận rằng việc đứng lâu hơn 2 tiếng/ngày làm tăng nguy cơ khởi phát bệnh tuần hoàn do tư thế, mặc dù không ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Vì sao đứng lâu không tốt?

Nhìn chung, các chuyên gia sức khỏe đều khuyến nghị mọi người không nên chọn cách đứng lâu để tránh ngồi lâu, mà điều đúng đắn cần làm để bảo vệ sức khỏe là phải vận động thể chất nhiều hơn trong ngày. Giáo sư Chong Tze Tec tại Bệnh viện Đa khoa Singapore cho biết mặc dù tư thế đứng sẽ kích hoạt một số nhóm cơ nhất định, bao gồm các nhóm cơ ở chân, hông và lưng, nhìn chung là có lợi. Nhưng việc chỉ đứng yên có thể làm tăng tình trạng ứ đọng tĩnh mạch ở chân và dẫn đến các rối loạn tĩnh mạch. Do đó thay vì đứng, việc đi lại xung quanh có lẽ tốt hơn vì nó giúp kích hoạt cơ chân, nên làm giảm áp lực tĩnh mạch mắt cá chân.

Hơn nữa, theo Tiến sĩ John Wang - chuyên gia phẫu thuật mạch máu và phẫu thuật tổng quát tại Nhóm phẫu thuật PanAsia (Singapore) - chỉ đứng thôi thì không kích hoạt các nhóm cơ tham gia vào việc đi lại hoặc tập thể dục. Vì vậy, tư thế này không dẫn đến những thay đổi có lợi về mặt trao đổi chất, vốn góp phần làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Nói một cách đơn giản, lợi ích sức khỏe của việc đứng kém hơn khi so sánh với việc đi bộ hoặc tập thể dục.

Theo Tiến sĩ Wang, thời gian trung bình mà hầu hết mọi người phải đứng mỗi ngày là khoảng 2 tiếng và không phải ai cũng gặp vấn đề sức khỏe vì đứng lâu. Nhưng với những người đang ở trong một tình huống hoặc nghề nghiệp đòi hỏi phải đứng lâu hơn 2 tiếng, chuyên gia khuyên nên tranh thủ nghỉ ngơi khi có thể. Ngoài ra, mọi người cũng có thể cân nhắc sử dụng các liệu pháp giúp cải thiện sức khỏe chân như mang vớ áp lực trong khi đứng.

Còn khi lựa chọn giày dép thích hợp cho tư thế đứng, Tiến sĩ Wang khuyên nên chọn giày có đệm tốt, hỗ trợ vòm chân và cho phép bàn chân mở rộng thoải mái. Đối với nữ, nên tránh mang giày cao gót thường xuyên vì khi vị trí gót chân nâng cao, mắt cá chân sẽ nằm ở vị trí kém linh hoạt. Điều này làm giảm khả năng bơm máu trở lại tim của cơ chân.

AN NHIÊN (Theo CNA, WIRED)