Tại Hội nghị toàn quốc sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2025 và tổng kết đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, cần sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của chính quyền các cấp, đặc biệt là người đứng đầu; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, lấy người dân làm trung tâm, chủ thể, huy động sức mạnh của người dân và doanh nghiệp. Trên cơ sở phân tích tình hình, bài học kinh nghiệm, xây dựng kế hoạch hành động của Chính phủ trong nhiệm vụ đặc biệt quan trọng này, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, lâu dài thường xuyên, làm không ngừng nghỉ và không có vùng cấm.

Hoạt động Đoàn kiểm tra liên ngành TP Cần Thơ trong tháng cao điểm thực hiện theo Công điện 65/CĐ-TTg. 
 

Chủ động, kiên quyết

Báo cáo từ các lực lượng chức năng, 6 tháng đầu năm 2025, hoạt động mua bán, vận chuyển hàng cấm, buôn bán, vận chuyển trái phép hàng hóa, gian lận thương mại và hàng giả qua các tuyến biên giới, cửa khẩu đất liền, đường mòn, lối mở biên giới, tuyến biên giới, cảng biển, vùng biển, đường hàng không, địa bàn nội địa trọng điểm diễn biến rất phức tạp. Nổi lên các hoạt động vận chuyển trái phép hàng cấm như ma túy, pháo nổ, thuốc lá điếu ngoại, hàng nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng kém chất lượng, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ như xăng, dầu, vàng, rượu, bia, đường cát, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, quần áo, lương thực, thực phẩm, hàng đông lạnh, hàng gia dụng…

Thực hiện theo Công điện 65/CÐ-TTg ngày 15-5-2025 của Thủ tướng Chính phủ về mở đợt cao điểm đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ theo phạm vi lĩnh vực, địa bàn quản lý (từ ngày 15-5 đến ngày 15-6-2025) (Công điện 65/CÐ-TTg) và các chỉ thị, công điện của Thủ tướng về vấn đề này, các bộ, ngành, địa phương đã triển khai nghiêm túc, xây dựng kế hoạch, ra quân quyết liệt. Theo đó, lực lượng chức năng đã chủ động, tích cực triển khai đồng bộ các giải pháp kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn; thông tin, tuyên truyền, phổ biến pháp luật; đấu tranh ngăn chặn, xử lý tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Theo Văn phòng Thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia 6 tháng đầu năm 2025, các đơn vị, địa phương bắt giữ, xử lý 50.736 vụ việc vi phạm (giảm 20,95% so với cùng kỳ). Trong đó, 10.862 vụ buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu (tăng 79,77% so với cùng kỳ); 36.604 vụ gian lận thương mại, gian lận về thuế (giảm 33,61% so với cùng kỳ); 3.270 vụ hàng giả, vi phạm sử hữu trí tuệ (tăng 8,64% so với cùng kỳ); thu nộp ngân sách nhà nước hơn 6.532,6 tỉ đồng (tăng 7,68% so với cùng kỳ); khởi tố hình sự 1.875 vụ (tăng 188,46% so với cùng kỳ), 3.235 đối tượng (tăng 69,11% so với cùng kỳ).

Tổng kết tháng cao điểm thực hiện theo Công điện 65/CÐ-TTg ngày 15-5-2025 của Thủ tướng Chính phủ về mở đợt cao điểm đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ theo phạm vi lĩnh vực, địa bàn quản lý (từ ngày 15-5 đến ngày 15-6-2025), các đơn vị, địa phương bắt giữ, xử lý 10.437 vụ việc buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (tăng 80,51% so với tháng 5); trong đó: 1.936 vụ buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu (tăng 173,45% so với tháng 5); 6.870 vụ gian lận thương mại, gian lận thuế (tăng 50,72% so với tháng 5); 1.631 vụ hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (tăng 216,09% so với tháng 5); thu nộp ngân sách nhà nước 1.279 tỉ đồng (tăng 258,43% so với tháng 5); tạm giữ hàng hóa tang vật trị giá ước tính trên 4.075 tỉ đồng; khởi tố 204 vụ/378 bị can.

Tại TP Cần Thơ, 6 tháng đầu năm 2025, các sở, ngành và lực lượng chức năng đã thanh tra, kiểm tra 4.307 vụ tăng 3.654 vụ so với cùng kỳ, đã phát hiện và xử lý 205 vụ, giảm 448 vụ so với cùng kỳ; tổng số tiền xử lý vi phạm hơn 3,5 tỉ đồng, giảm 85,33% so với cùng kỳ. Số vụ kiểm tra xử lý buôn bán vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng lậu gian lận thương mại và hàng giả 211 vụ, giảm 269 vụ so với cùng kỳ (trong đó, buôn bán vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng lậu 71 vụ, gian lận thương mại 118 vụ, hàng giả 22 vụ).

Trong tháng cao điểm, Ðoàn kiểm tra liên ngành TP Cần Thơ đã kiểm tra 182 vụ, trong đó 62 vụ vi phạm, đã xử lý 41 vụ, với tổng số tiền phạt hơn 866 triệu đồng, trị giá hàng hóa vi phạm hơn 19,7 tỉ đồng, trị giá hàng hóa tiêu hủy gần 43,5 triệu đồng). Mặt hàng vi phạm gồm thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thuốc lá điếu nhập lậu, hải sản đông lạnh, phân bón, khí dầu mỏ hóa lỏng, quần áo, túi xách và một số hàng hóa khác.

Không có vùng cấm, không ngoại lệ

Ðánh giá từ các lực lượng chức năng, công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả có nhiều chuyển biến nhưng chưa thực sự vững chắc, tình trạng hàng hóa nhập lậu, giả mạo nguồn gốc xuất xứ vẫn diễn biến phức tạp; tình trạng sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ vẫn hoạt động công khai ở nhiều nơi, gia tăng trên môi trường thương mại điện tử với quy mô lớn, thời gian dài, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe nhân dân… Tình trạng mua bán trái phép hóa đơn, gian lận thuế và lợi dụng điều kiện thuận lợi, thông thoáng trong chính sách nhập khẩu để buôn lậu, gian lận thương mại chưa được phát hiện, xử lý triệt để.

Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế nêu trên là do hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật chưa đầy đủ, chưa quy định cụ thể việc xử lý các hành vi vi phạm pháp luật; trách nhiệm, nhận thức của một số người đứng đầu cấp ủy, chính quyền một số địa phương, đơn vị, lực lượng chức năng chưa rõ ràng; việc trao đổi, chia sẻ thông tin, cơ sở dữ liệu giữa các cơ quan chưa tốt; công tác phối hợp giữa các lực lượng chức năng còn chưa nhịp nhàng, nhất là trong bối cảnh có sự thay đổi, sắp xếp bộ máy của một số lực lượng (Công an, Hải quan, Thuế, Quản lý thị trường).

Ðể công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đạt hiệu quả cao, theo các lực lượng, nhanh chóng hoàn thiện thể chế, pháp luật để có khung pháp lý làm cơ sở xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ cần phải có sự vào cuộc, phối hợp của nhiều lực lượng chức năng; chế tài xử phạt đối với vi phạm về sở hữu trí tuệ chưa đủ sức răn đe; hệ thống văn bản pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính còn bất cập, chưa phù hợp với thực tiễn; cần có chính sách, chế độ khen thưởng, khuyến khích các lực lượng, đặc biệt là người dân tham gia đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ…

Xác định mục tiêu, định hướng thời gian tới, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: Các lực lượng chức năng cần xem đây là nhiệm vụ xuyên suốt, không chỉ làm một đợt, một thời gian, một tháng với tiêu chí “xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”. Thủ tướng cũng đặc biệt lưu ý các lực lượng cần tập trung, kiên quyết đấu tranh, tuyên chiến, không khoan nhượng với loại tội phạm sản xuất, lưu hành, kinh doanh hàng giả là thuốc giả, thực phẩm giả, vì đây là những sản phẩm liên quan đến sức khỏe người dân. Trong đó, Bộ Y tế chủ trì, chịu trách nhiệm chính trong quản lý an toàn thực phẩm, dược phẩm do liên quan trực tiếp tới tính mạng, sức khỏe người dân. Phát động phong trào một người dân là chiến sĩ, đồng thời là người tiêu dùng thông minh trên thị trường…

Bài, ảnh: KHÁNH NAM