Tùy theo tính chất, mức độ, hành vi vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy (PCCC) có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Trong đó, khung hình phạt thấp nhất là phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 2 năm đến 5 năm và mức phạt cao nhất lên đến 12 năm tù.

Hiện trường cháy chung cư mi ni phố Khương Hạ, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội. Ảnh: nguồn Cổng Thông tin điện tử Chính Phủ

Nghiêm Quang Minh là chủ sở hữu thửa đất có diện tích 240m2 ở số 37, ngách 29/70, phố Khương Hạ, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội. Ngày 11-3-2015, Minh được UBND quận Thanh Xuân cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ trên thửa đất trên, với mật độ xây dựng 70%, tổng diện tích sàn xây dựng hơn 1.100m2, gồm 6 tầng, tầng lửng và tum thang. Sau đó, bị cáo đã xây dựng 100% diện tích đất và xây vượt lên 9 tầng, tăng 12 phòng. Việc xây dựng này không được Minh lập hồ sơ thiết kế, thẩm duyệt, nghiệm thu, quản lý về PCCC theo quy định. Phát hiện sai phạm, các đơn vị chức năng yêu cầu bị cáo dừng thi công; đồng thời báo cáo UBND phường và Ðội Thanh tra xây dựng quận Thanh Xuân. Sau khi nhận được quyết định cưỡng chế, trong chức trách, nhiệm vụ được giao, ông Chu Xuân Sơn (nguyên Phó Chủ tịch UBND phường Khương Ðình) không biết Nguyễn Ðình Quân (nguyên Tổ trưởng Tổ Thanh tra xây dựng UBND phường Khương Ðình), Nguyễn Thị Kim Trang (nguyên cán bộ địa chính xây dựng UBND phường Khương Ðình) và Phạm Thanh Tùng (nhân viên phụ trách lĩnh vực đô thị môi trường) lại lập biên bản và ký xác nhận việc Minh sẽ tự tháo dỡ phần công trình xây dựng sai phép. Quân, Trang, Tùng cũng không báo cáo về hướng tiếp tục xử lý công trình xây dựng sai phép của Minh.

Vào khoảng 23 giờ 20 phút, ngày 12-9-2023, đường dây dẫn điện bị chập mạch tại khu vực bình ắc quy đặt ở tầng 1 tòa nhà nên đã gây cháy. Hậu quả làm 56 người tử vong, 44 người bị thương, thiệt hại về tài sản hơn 3,2 tỉ đồng.

Ngày 14-3-2025, Hội đồng xét xử sơ thẩm Tòa án Nhân dân TP Hà Nội tuyên án đối với 8 bị cáo trong vụ cháy chung cư mi ni tại phố Khương Hạ, phường Khương Ðình, quận Thanh Xuân. Theo đó, Nghiêm Quang Minh lãnh 12 năm tù về tội vi phạm quy định PCCC và bồi thường cho các bị hại hơn 23 tỉ đồng. Ðối với tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, Hội đồng xét xử sơ thẩm tuyên phạt Nguyễn Ðình Quân 7 năm tù, Chu Xuân Sơn 6 năm tù, Nguyễn Thị Kim Trang 30 tháng tù, Phạm Thanh Tùng 30 tháng tù, Trần Trọng Khang 3 năm tù, Phạm Tần Anh (nguyên Phó Chủ tịch UBND phường Khương Ðình) 4 năm tù, Nguyễn Tuấn Anh (nguyên Phó trưởng Công an phường Khương Ðình) 4 năm tù.

Tội vi phạm quy định về PCCC được quy định tại Ðiều 313, Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017): người nào vi phạm quy định về PCCC gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù 2-5 năm: làm chết người; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 1 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61-121%; gây thiệt hại về tài sản từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 5-8 năm: làm chết 2 người; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122-200%; gây thiệt hại về tài sản từ 500 triệu đồng đến dưới 1,5 tỉ đồng.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 7-12 năm: làm chết 3 người trở lên; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 3 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên; gây thiệt hại về tài sản 1,5 tỉ đồng trở lên.

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10-50 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1-5 năm.  

Mới đây, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã ký Công điện số 27/CÐ-TTg ngày 2-4-2025 về vụ cháy nhà dân tại số 66B và 66C đường Mạc Vân, phường Xóm Củi, Quận 8, TP Hồ Chí Minh. Theo đó, chỉ đạo Bộ trưởng Bộ Công an, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đặc biệt là các đô thị lớn tiếp tục chỉ đạo thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, nhất là Chỉ thị số 01/CT-TTg ngày 3-1-2023 về tăng cường công tác PCCC trong tình hình mới. Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, hướng dẫn kiến thức, kỹ năng PCCC, cứu nạn, cứu hộ, các điều kiện an toàn cháy, nổ cho người dân và các cơ sở có nguy cơ cháy, nổ cao trên địa bàn; chủ động phương án bảo đảm an toàn phòng, chống cháy, nổ, đặc biệt là dịp nghỉ Giỗ Tổ Hùng Vương, Chiến thắng 30-4 và Quốc tế lao động 1-5 sắp tới.

HOÀNG YẾN (Tổng hợp)