Tại TP Hồ Chí Minh, Bộ Công Thương vừa phối hợp với Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) và Hiệp hội Da Giày, Túi xách Việt Nam (Lefaso) tổ chức hội nghị “Phát triển thị trường trong nước ngành dệt may - da giày”. Trong bối cảnh xuất khẩu gặp nhiều khó khăn, việc khai thác hiệu quả thị trường nội địa được xem là hướng đi song hành, không chỉ giúp doanh nghiệp (DN) ổn định sản xuất mà còn giúp người tiêu dùng được tiếp cận sản phẩm đạt chuẩn quốc tế.

Thách thức từ "sân nhà"

Theo báo cáo từ Vitas và Lefaso, quy mô thị trường dệt may, da giày trong nước khoảng 6-6,5 tỉ USD; trong đó, dệt may khoảng 5-5,5 tỉ USD, khoảng 1 tỉ USD với giày dép. Đây là cơ hội để các DN vừa giảm phụ thuộc vào xuất khẩu, vừa củng cố vị trí trên “sân nhà”. Thời gian qua, ngành dệt may và da giày Việt Nam đối diện nhiều sức ép từ thị trường xuất khẩu khi nhu cầu sụt giảm, rào cản kỹ thuật tăng cao, nhất là ở các thị trường Mỹ, châu Âu, Hàn Quốc, Trung Quốc… Vì vậy, việc hướng về thị trường nội địa được xem là cứu cánh cho DN ở thời điểm hiện tại. 

Nhiều năm qua, Vitas và Lefaso đồng hành cùng Chính phủ và Bộ Công Thương trong thúc đẩy tiêu dùng hàng Việt Nam tại thị trường trong nước. Sự phối hợp này đã góp phần nâng cao vị thế của ngành dệt may và da giày, đồng thời hiện thực hóa hiệu quả Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Thị trường nội địa đang được đánh giá là rất tiềm năng đối với DN dệt may Việt Nam. Thực tế, lâu nay các DN dệt may chỉ chú trọng đến xuất khẩu và chưa quan tâm nhiều đến thị trường nội địa. Tuy nhiên, những khó khăn của kinh tế toàn cầu thời gian qua, buộc nhiều DN dệt may phải nhìn nhận lại thị trường trong nước. Theo các chuyên gia, khi quay về thị trường nội địa, vấn đề đặt ra là để thâm nhập và có chỗ đứng vững không phải DN nào cũng có thể thực hiện được, đây là thách thức rất lớn đối với các DN dệt may.

Các chuyên gia cũng nhận định, việc khai thác thị trường nội địa từ các DN dệt may Việt vẫn còn nhiều hạn chế. Đó là hệ thống phân phối chưa đồng bộ, thiếu kết nối với các hệ thống phân phối dẫn đến hàng hóa nhiều thương hiệu chưa tạo được sức hút mạnh với người tiêu dùng, đặc biệt với giới trẻ; tình trạng hàng giả, hàng nhái và cạnh tranh từ sản phẩm nhập khẩu giá rẻ vẫn là thách thức lớn cho các DN. Trong khi đó, bài toán cạnh tranh với ngành da giày hiện nay là thiếu nguồn cung ứng nguyên phụ liệu đạt chuẩn mà giá cả hợp lý nên DN cũng khá chật vật để giữ khách hàng.

Theo bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam, nhiều năm nay không ít DN dệt may đẩy mạnh khai thác thị trường nội địa và đã tạo được tên tuổi trên thị trường. Nhưng thực tế các DN không dễ để mở rộng thị phần, bởi phải cạnh tranh với hàng ngoại nhập. Ngoài phân khúc nhập khẩu cao cấp, hàng Trung Quốc giá rẻ đang chiếm lĩnh thị trường, nhất là trên kênh bán hàng trực tuyến, gây khó khăn rất lớn cho DN Việt.

Cần giải pháp đồng bộ

Theo các chuyên gia, việc tập trung cho thị trường nội địa không chỉ giúp DN giảm phụ thuộc vào xuất khẩu, mà còn mang đến cho người tiêu dùng nhiều cơ hội tiếp cận các sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, được sản xuất bởi những DN uy tín, giàu kinh nghiệm. Đây chính là hướng đi song hành, vừa phát huy lợi thế trong nước, vừa chuẩn bị cho cạnh tranh toàn cầu. Để chinh phục thị trường trong nước, các DN cần phải ứng dụng công nghệ hiện đại, cải tiến quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao nhu cầu của người tiêu dùng.

Bà Trần Thanh Trúc, Trưởng Phòng Kinh doanh, Công ty Cổ phần May Tây Ðô, cho biết, hiện các sản phẩm của công ty đã đáp ứng tốt cho thị trường xuất khẩu Nhật, Mỹ, châu Âu… và đang tập trung hướng đến thị trường nội địa. Công ty mong muốn mang đến cho người tiêu dùng những sản phẩm chất lượng với giá hợp lý nhất. Hiện sản lượng tiêu thụ nội địa chiếm 5%, đóng góp khoảng 10% tổng doanh thu của công ty. Để khai thác mảng thị trường này, công ty thường xuyên thực hiện các chương trình giảm giá, khuyến mãi; tham gia tích cực vào các chương trình kích cầu tiêu dùng nội địa do Bộ Công Thương, TP Cần Thơ thực hiện, cũng như kết nối Chương trình “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Song song các hệ thống cửa hàng bán lẻ, công ty đang nghiên cứu phát triển thêm kênh bán hàng thương mại điện tử để phù hợp với xu hướng tiêu dùng mới. Ở khâu sản xuất, công ty ưu tiên ứng dụng các công nghệ mới, máy móc hiện đại để tiết giảm tối đa chi phí. Cùng với đó, tăng cường khâu đào tạo tay nghề cho người lao động để có lực lượng công nhân lành nghề làm ra những sản phẩm chất lượng, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.

Một cửa hàng kinh doanh của May Tây Đô tại phường Ninh Kiều, TP Cần Thơ.

Theo Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) Trần Hữu Linh, việc phát triển thị trường trong nước không chỉ mang tính tình thế mà còn là chiến lược lâu dài. Đây là hướng đi song hành với xuất khẩu, vừa tận dụng tiềm năng tiêu thụ khổng lồ, vừa giúp DN rèn năng lực cạnh tranh toàn cầu. Tuy nhiên, DN phải loại bỏ tư duy khách hàng Việt dễ tính để tập trung nhiều hơn vào nghiên cứu thị hiếu tiêu dùng, thiết kế bắt kịp xu hướng, phát triển sản phẩm phù hợp, thì mới nâng cao được uy tín, thương hiệu tại thị trường nội địa. Ngoài ra, DN cũng phải chú trọng truy xuất nguồn gốc, phát triển chuỗi bán lẻ nội địa và nâng cao chất lượng sản phẩm theo chuẩn quốc tế. “Bộ Công Thương sẽ hỗ trợ DN kết nối sản xuất với thị trường thông qua những hội nghị như thế này, đưa cung gặp cầu, từ đó phát triển sản phẩm sát với nhu cầu thực tiễn. Thị trường trong nước rất rộng lớn và tiềm năng, nếu khai thác tốt, ngành dệt may, da giày sẽ phát triển ổn định và bền vững hơn trong tương lai", ông Trần Hữu Linh cho biết thêm. 

Kỳ vọng rằng, sự đồng hành của cơ quan quản lý, các hiệp hội, DN sẽ tạo động lực mới để dệt may, da giày Việt Nam ngày càng khẳng định chỗ đứng trên thị trường nội địa. Người tiêu dùng có cơ hội được sử dụng sản phẩm chất lượng; DN tăng sức cạnh tranh, nâng cao thương hiệu quốc gia.

Bài, ảnh: KHÁNH NAM