Hướng đến kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), TP Hồ Chí Minh tổ chức Chương trình bình chọn và công bố 50 tác phẩm văn học - nghệ thuật nổi bật trong suốt nửa thế kỷ qua. Ở lĩnh vực âm nhạc, 10 tác phẩm đề cử đều là những giai điệu tự hào quen thuộc, khắc sâu trong tim của biết bao thế hệ người yêu nhạc.

Theo thể lệ, các tác phẩm trong danh sách đề cử được sáng tác và công bố từ thời điểm ngày 30-4-1975 đến 31-12-2023. Các tác phẩm tiêu biểu về giá trị tư tưởng và nghệ thuật, nội dung ca ngợi truyền thống đấu tranh vẻ vang, anh dũng, về công cuộc xây dựng và phát triển TP Hồ Chí Minh, đặc biệt là “các tác phẩm có sức lan tỏa sâu rộng, được nhân dân yêu thích”, thể lệ nhấn mạnh. 10 tác phẩm đề cử thực sự là những giai điệu bất hủ, truyền lửa tự hào.

Ðáng chú ý là những tác phẩm được sáng tác ngay trong năm 1975, khi cả dân tộc chung niềm vui đất nước thống nhất, hòa bình về trên quê hương. Ðơn cử là bài “Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh” của nhạc sĩ Xuân Hồng: “Thành phố Hồ Chí Minh quê ta. Ðã viết nên thiên anh hùng ca. Thiên anh hùng ca ngàn năm sáng chói. Lưu danh đến muôn đời”. Bài hát đã được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. 50 năm qua, những giai điệu hào sảng, rộn ràng, những ca từ ý nghĩa của ca khúc này vẫn vang lên trong những ngày lễ lớn, nhất là tháng tư lịch sử.

Ca khúc thứ hai cũng có tuổi đời 50 năm là “Ðất nước trọn niềm vui” của nhạc sĩ Hoàng Hà. Ông sáng tác ca khúc trong bối cảnh Chiến dịch Hồ Chí Minh đang tiến gần đến ngày thắng lợi cuối cùng. Ca khúc được sáng tác trong ngày 26-4-1975, và ngay ngày hôm sau đã được thu âm, phát đi lần đầu tiên khắp cả nước trên sóng Ðài Tiếng nói Việt Nam qua giọng ca của NSND Trung Kiên.

Lần đầu tiên được vang lên trên sóng Ðài tiếng nói Việt Nam ngày 30-4-1975 lịch sử, ca khúc “Tiếng hát từ thành phố mang tên Người” (nhạc: Cao Việt Bách; lời: Ðăng Trung, Cao Việt Bách) đã qua nửa thế kỷ sống trong tim người nghe. Ðó là những giai điệu khơi dậy niềm tự hào của toàn dân tộc Việt Nam, lòng biết ơn vô hạn với Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Thành phố Hồ Chí Minh ngời ngời rực sáng tương lai. Trong mỗi trái tim, trong mỗi ước mơ, trong mỗi cuộc đời ta luôn có Bác”.

Năm 1977, vợ chồng nhạc sĩ Lư Nhất Vũ - Lê Giang sáng tác ca khúc “Bên tượng đài Bác Hồ”, gửi gắm tình yêu, lòng biết ơn với Bác Hồ kính yêu. Bài hát còn gợi nhớ lại hình ảnh Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước tại Bến Nhà Rồng, sau này được vinh dự mang tên Bảo tàng Hồ Chí Minh.

Hai ca khúc bất hủ: “Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh” và “Đất nước trọn niềm vui”. Ảnh: BTC
 

“Thành phố tình yêu và nỗi nhớ” là ca khúc nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn phổ từ thơ của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh vào năm 1979. Ca khúc viết về hình ảnh hàng ngàn thanh niên màu áo xanh thanh niên xung phong của thành phố đi xây dựng những vùng đất mới. Tình đồng đội, tình yêu làm nên những kỷ niệm đẹp thời thanh xuân.

Và còn có các ca khúc bất hủ khác là “Một đời người một rừng cây” của nhạc sĩ Trần Long Ẩn, sáng tác năm 1979; “Thành phố của tôi” của nhạc sĩ Phan Nhân, sáng tác năm 1981; “Thành phố trẻ” được nhạc sĩ Trần Tiến sáng tác năm 1981. Trong danh sách đề cử còn có bản Giao hưởng số 6 mang tên “Sài Gòn 300 năm” của GS.TS. nhạc sĩ Nguyễn Văn Nam, sáng tác năm 1998. Ðây là tác phẩm chào mừng sự kiện Sài Gòn 300 năm (1698-1998).

Có lẽ không cần đợi kết quả chung cuộc, tác phẩm nào cũng rất xứng đáng, chứa đựng những câu chuyện lịch sử hào hùng, sống trọn trong lòng biết bao thế hệ người yêu nhạc.

DUY KHÔI