BÌNH DƯƠNG

Mùa rồi, HLV Xavi dẫn dắt Barcelona tới danh hiệu vô địch La Liga đầu tiên sau 4 năm, với tỷ lệ kiểm soát bóng cao nhất giải (64,3%), có 12 trận thắng với tỷ số tối thiểu và chỉ thủng lưới 20 bàn qua 38 trận.

HLV Xavi từng là tiền vệ trung tâm của Barcelona. Ảnh: Planet Football

Lối chơi trên của Barcelona, tức kiểm soát bóng nhiều, chuyền ngắn để làm chủ thế trận và áp đảo đối phương, đang ngày càng phổ biến ở các giải đấu hàng châu Âu. Nguyên nhân là do có rất nhiều cựu tiền vệ trung tâm trở thành HLV trưởng và triết lý huấn luyện của họ thường được định hình bởi sự kết hợp giữa phong cách chơi bóng và chiến thuật của đội bóng mà họ từng thi đấu. Ở Ý có CLB Sampdoria của HLV Andrea Pirlo, Bologna của Thiago Motta, Fiorentina của Vincenzo Italiano; Ðức có Bayer Leverkusen của Xabi Alonso, Anh có Middlesbrough của Michael Carrick và Pháp có PSG của Luis Enrique.

Hồi tháng 3 năm ngoái, tổ chức nghiên cứu CIES Football Observatory của Thụy Sĩ đã phân tích 1.866 CLB đến từ 126 giải đấu ở 89 quốc gia. CIES phát hiện 42,4% HLV từng đá vị trí tiền vệ thời còn thi đấu chuyên nghiệp, 34,5% đá vị trí hậu vệ, 19,6% đá vị trí tiền đạo và chỉ 3,5% từng là thủ môn.

HLV của Manchester City, Pep Guardiola đã giải thích vì sao tiền vệ trung tâm thường trở thành "thuyền trưởng". "Thông thường ở vai trò tiền vệ mỏ neo, cầu thủ có tầm nhìn về những gì diễn ra trên sân. Khi là tiền đạo, bạn sẽ nghĩ đến bàn thắng và thủ môn thì cản phá. Trở thành tiền vệ mỏ neo là bài học tuyệt vời", cựu tiền vệ Guardiola nói. Ðây cũng là lý do tại sao Mikel Arteta, cựu trợ lý của Guardiola, đang khá thành công trên cương vị HLV Arsenal. Arsenal với sơ đồ 3-4-3 từng giành FA Cup và thách thức ngôi vương của Man City trong 2 mùa gần đây. Ngoài 2 thầy trò này, giải Ngoại hạng Anh hiện nay còn có các chiến lược gia cũng từng đá vị trí tiền vệ, như HLV Gary O'Neil của Wolves và Roberto De Zerbi của Brighton.

Theo nhà phân tích Oren Rozanski tại Charlton Athletic, tiền vệ trung tâm có xu hướng tham gia vào mọi khía cạnh của lối chơi, gồm giai đoạn phát triển, dâng cao ở hàng tiền vệ hoặc lùi về giữa các trung vệ. Các tiền vệ trung tâm còn được mô tả là "chất xúc tác" cho sự chuyển tiếp giữa trạng thái phòng ngự và tấn công, đồng thời họ có góc nhìn tốt nhất trên sân. Tuy vậy, đây cũng là vị trí khó nhất trên sân bởi gánh vác nhiều trách nhiệm.

Các tiền vệ trung tâm về sau trở thành HLV thường xây dựng đội bóng xung quanh vị trí mà họ từng thi đấu. Ðơn cử như Guardiola có tiền vệ Sergio Busquets ở Barcelona trước đây, nay là Rodri tại Man City. Ông Xavi hiện có Frenkie de Jong. HLV Italiano sở hữu tiền vệ Sofyan Amrabat mà Manchester United đang quan tâm. Thành công của Brighton dưới thời De Zerbi mùa rồi mang đậm dấu ấn của cặp tiền vệ Alexis Mac Allister và Moises Caicedo. Luật phát bóng thay đổi ở mùa 2019-2020, theo đó không còn yêu cầu quả bóng phải rời khỏi vòng cấm trước khi đồng đội chạm bóng, qua đó tạo điều kiện thuận lợi hơn cho lối chơi triển khai từ phần sân nhà. Lối đá kiểm soát bóng vì thế cũng lên ngôi.