Bài 1: Đột phá từ đội ngũ thời 4.0

Với tinh thần tự học và ứng dụng công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI), nhiều thầy cô ở TP Cần Thơ không ngừng đổi mới phương pháp giảng dạy, nêu cao tinh thần học tập suốt đời và truyền cảm hứng cho học sinh.

Tận tụy truyền tri thức

Trong tiết học tiếng Anh ở lớp 11A7, Trường THPT Bùi Hữu Nghĩa do cô Đinh Kim Oanh phụ trách, học sinh tham gia trò chơi “Ai là triệu phú” và các mini game bằng tiếng Anh. Học sinh hào hứng thảo luận, ôn từ vựng, ngữ pháp và rèn phản xạ ngôn ngữ.

Em Huỳnh Ngọc Thanh Ngân chia sẻ: “Các trò chơi giúp em nhớ từ vựng lâu hơn, ôn kiến thức hiệu quả và chủ động hơn trong học tập”. Em Trần Hồ Hoàng Long hào hứng: “Các tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông tin làm cho tiết học sinh động, dễ hiểu và em được học kỹ năng giao tiếp. Không khí lớp học vui tươi, sinh động và không nhàm chán”.

Một tiết học do cô Đinh Kim Oanh, Trường THPT Bùi Hữu Nghĩa, phụ trách. Ảnh: B.NG

Cô Đinh Kim Oanh chia sẻ: “Với môn ngoại ngữ, việc phát triển toàn diện kỹ năng nghe, nói, đọc, viết là bắt buộc. Giáo viên phải giúp học sinh không chỉ biết mà còn sử dụng được ngôn ngữ trong đời sống, nên tôi thường cập nhật nhanh các ứng dụng phù hợp trong soạn giảng. Hiện tôi đang sử dụng AI, như ChatGPT, để sửa bài, nhận xét, hỗ trợ học sinh luyện phát âm, viết và nâng cao hiệu quả giảng dạy”.

Bài học cần sinh động, gắn với tâm lý học sinh, nên cô Kim Oanh thiết kế nội dung trong sách thành hoạt động thú vị qua các trò chơi, hoạt động tập thể; tạo động lực học tập bằng những món quà nhỏ và lời nhắc truyền cảm hứng “Có sai mới nhớ dai”, “No pain, no gain”…

Với vai trò tổ trưởng chuyên môn, cô Đinh Kim Oanh tích cực chia sẻ bài giảng, ý tưởng sáng tạo, khuyến khích đồng nghiệp và sinh viên sư phạm đến trường thực tập cùng đổi mới, sử dụng công nghệ. Ngoài giờ lên lớp, Tổ chuyên môn Ngoại ngữ còn tổ chức nhiều hoạt động ngoại khóa, CLB Tiếng Anh, sự kiện STEAM và tháng ngoại ngữ giúp học sinh tiến tới sử dụng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai. Việc tiếp cận công nghệ mới ban đầu có khó khăn, nhưng nhờ tự học và sự hỗ trợ của lãnh đạo nhà trường, cô Kim Oanh chuyển đổi số trong giảng dạy một cách hiệu quả. Theo cô, để thực hiện Nghị quyết số 71, công nghệ và AI là nền tảng để giáo viên đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng dạy học, góp phần tạo sự đột phá.

Trong hành trình 34 năm giảng dạy của cô Đinh Kim Oanh, môn Tiếng Anh của trường luôn đạt kết quả cao trong các kỳ thi tốt nghiệp THPT. Đội tuyển học sinh giỏi do cô bồi dưỡng đạt 90 giải (4 nhì, 28 ba, 58 khuyến khích). Cô là giáo viên dạy giỏi thành phố với 12 sáng kiến đổi mới phương pháp giảng dạy, trong đó 3 đề tài được công nhận áp dụng hiệu quả cấp thành phố và toàn quốc, được vinh danh “Nhà giáo của năm 2019” và được Chủ tịch nước trao tặng danh hiệu Nhà giáo ưu tú năm 2023. Nhưng có lẽ, ấn tượng sâu sắc nhất về cô là một giáo viên luôn mạnh dạn số hóa trong đổi mới phương pháp giảng dạy, dẫu cô đã sắp đến tuổi hưu trí.

Sáng tạo trong dạy học 

Thầy Hà Hữu Nghị, Trường Tiểu học Ngô Quyền là giáo viên trẻ (sinh năm 1991) tâm huyết trong trao truyền kiến thức và say mê công nghệ. Cô Mạch Lệ Xuân, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Ngô Quyền, cho biết: “Thầy Nghị thường ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy các môn Toán, Tiếng Việt và trải nghiệm, giúp học sinh khắc sâu kiến thức. Thầy tích cực trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm với đồng nghiệp, tham gia các lớp tập huấn chuyên môn và đang học lớp thạc sĩ”.

Với học sinh tiểu học, ứng dụng công nghệ thông tin giúp bài học sinh động, dễ hiểu, nâng cao hứng thú và khả năng ghi nhớ kiến thức. Minh chứng là thầy Hữu Nghị đã ứng dụng bộ tài liệu điện tử “Giáo dục an toàn giao thông dành cho học sinh tiểu học” giúp học sinh học tập trực quan thông qua hình ảnh, video, tình huống mô phỏng và trò chơi tương tác. Phần mềm được xây dựng trên nền tảng lập trình với giao diện sinh động, âm thanh và lời thoại hấp dẫn, giúp học sinh dễ dàng tiếp thu kiến thức từ cơ bản đến nâng cao thông qua các tình huống mô phỏng và thực hành kỹ năng. Giáo viên và học sinh có thể tạm dừng, quay lại hoặc chuyển đổi bài học linh hoạt…

Theo thầy Nghị, trong quá trình giảng dạy môn Khoa học, bên cạnh việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, việc chuẩn bị đồ dùng, dụng cụ dạy học là rất quan trọng, đặc biệt trong các tiết thí nghiệm và mô phỏng hiện tượng. Nhóm của thầy đã nghiên cứu và xây dựng tài liệu điện tử “Giáo dục an toàn giao thông dành cho học sinh tiểu học”. Hơn nữa, nhóm còn nghiên cứu và xây dựng bộ video thí nghiệm mô phỏng các hiện tượng trong chương trình khoa học lớp 4 và 5. Thay vì học sinh quan sát tranh minh họa trong sách giáo khoa, bộ video cho phép các em nhìn thấy quá trình thí nghiệm diễn ra thực sự, từ đó rút ra kết luận và kiến thức. Bộ video này cũng có thể chia sẻ cho đồng nghiệp ở khắp nơi để sử dụng trong giảng dạy.

Một tiết học sử dụng bộ tài liệu điện tử đồ án của thầy Hà Hữu Nghị, Trường Tiểu học Ngô Quyền. Ảnh: B.NG

Từ năm 2020-2025, thầy Hà Hữu Nghị tham gia biên soạn tài liệu giáo dục địa phương lớp 1-5 được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt, là Ủy viên Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa lớp 4 môn Khoa học, nhiều lần được cử dự hội nghị, tập huấn và làm báo cáo viên chuyên môn. Thầy đoạt giải cao tại các hội thi cấp thành phố: Giáo viên dạy giỏi (giải nhất), Giáo viên chủ nhiệm giỏi (giải nhì), Đồ dùng dạy học (giải nhất, nhì, ba), Sáng tạo kỹ thuật (giải khuyến khích)...

Ngoài ra, thầy hướng dẫn học sinh giành nhiều giải quốc gia và thành phố ở các cuộc thi: “An toàn giao thông cho nụ cười trẻ thơ”, “Tin học trẻ”, “Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng”, “Trạng nguyên Toán tài” và “Trạng nguyên Tiếng Việt”. Thầy cho biết lãnh đạo trường tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên nghiên cứu, xây dựng và chia sẻ đồ dùng dạy học số. “Hiện nay, tôi đang học thạc sĩ ngành Lý luận và Phương pháp dạy học, Đại học Cần Thơ. Tôi xác định vừa học nâng cao trình độ chuyên môn, vừa vận dụng kiến thức vào thực tiễn lớp học, đáp ứng yêu cầu Chương trình Giáo dục phổ thông 2018”, thầy Hà Hữu Nghị chia sẻ.

***

Để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 71-NQ/TW, đội ngũ nhà giáo TP Cần Thơ phát huy vai trò là nhân tố trung tâm, truyền đạt tri thức, kỹ năng cho học sinh. Thành phố có nhiều tấm gương nhà giáo tận tụy năng động, như: cô Phạm Thị Trúc Linh, Trường Tiểu học Bình Thủy, tham gia bồi dưỡng học sinh đạt giải cao các cuộc thi quốc tế STEM-Robotic; thầy Trang Minh Thiên, Trường THPT Nguyễn Việt Dũng, là chuyên gia giáo dục sáng tạo; cô Trương Thị Minh Hải, Trường THPT Châu Văn Liêm, hướng dẫn học sinh tham gia và đạt nhiều giải cao tại các cuộc thi nghiên cứu khoa học, kỹ thuật và sáng tạo thanh thiếu niên và nhi đồng… 

Hơn 36.000 giáo viên và cán bộ quản lý toàn ngành đã và đang nỗ lực trau dồi chuyên môn, nâng cao kỹ năng và ứng dụng công nghệ số; từ đó khẳng định nhà giáo là lực lượng đổi mới, sáng tạo và phát huy năng lực của học sinh, đồng thời là tấm gương về đạo đức và lan tỏa tinh thần học tập suốt đời. Thầy, cô giáo đóng vai trò cầu nối giữa nhà trường, gia đình và xã hội, góp phần xây dựng môi trường giáo dục toàn diện, an toàn và tích cực.

HÀ THANH - B.NGỌC

Bài 2: Đồng lòng chuyển đổi số, tạo bứt phá